Uwaga na Ebolę

Kilka tygodni temu czytaliśmy w „Idziemy” wywiad z polskim misjonarzem ks. Jackiem Pielakiem, pracującym w Sierra Leone, w samym środku epidemii gorączki krwotocznej Ebola. W Polsce ryzyko jej epidemii jest niewielkie, warto jednak przyjrzeć się nieco dokładniej chorobie, o której tak głośno.

Gorączka krwotoczna Ebola (EVD) jest wirusową, bardzo zakaźną chorobą. Występuje endemicznie w tropikalnej części zachodniej Afryki: w Gwinei, Liberii, Nigerii i Sierra Leone. Epidemie spowodowane tym wirusem występowały już wcześniej, teraz ma ona wyjątkowo długi przebieg, dużo ofiar śmiertelnych oraz znacznie większy zasięg.

Zakażenie szerzy się głównie przez kontakt z chorym. Określenie to oznacza nie tylko kontakt ze skórą, błoną śluzową, wydzielinami lub krwią. Kontakt z chorym w przypadku zakażenia wirusem Eboli to także przebywanie w odległości mniejszej niż jeden metr lub dłuższe przebywanie w tym samym pomieszczeniu bez środków ochronnych. Do zakażenia może dojść także przez kontakt z przedmiotami skażonymi przez osobę chorą. W krajach Afryki Zachodniej właśnie kontakt z chorym lub z ciałem osoby zmarłej jest najczęstszą przyczyną zakażenia.

Objawy choroby początkowo są takie, jak przy większości infekcji wirusowych: gorączka powyżej 38,5 st. C, dreszcze, osłabienie, bóle mięśni. Po kilku dniach występują bóle brzucha, nudności, wymioty oraz biegunka. U blisko połowy pacjentów około piątego dnia choroby pojawia się krwawienie z błon śluzowych, wylewy podskórne czy siniaki, będące skutkiem zaburzeń krzepnięcia krwi. Pojawiają się także zaburzenia wielonarządowe. U wielu osób dochodzi do zgonu w okresie około dwóch tygodni od pierwszych objawów choroby. Przyczyną śmierci jest niewydolność wielonarządowa. Śmiertelność sięga od 60 do 90 proc.

Na początku objawy choroby są takie, jak w przypadku grypy, kiedy więc podejrzewać zakażenie wirusem Eboli? To pytanie jest ważne, bowiem takie podejrzenie niesie za sobą konkretne skutki. Konieczna jest izolacja pacjenta, zawiadomienie odpowiednich służb, przewiezienie chorego z zachowaniem procedur chroniących innych przed zakażeniem, potem badania, obserwacja i ewentualne leczenie.

Jeśli w czasie ostatnich 21 dni osoba chora przebywała na obszarze endemicznym, jeśli miała kontakt z osobą chorą lub jej krwią czy wydzielinami, jeśli miała kontakt ze zwierzętami pochodzącymi z tych obszarów, można podejrzewać zakażenie EVD. Pracownicy placówek służby zdrowia otrzymali instrukcje, jak postępować w przypadku podejrzenia zakażenia. Udostępnione są numery telefonów alarmowych. Nie wolno samodzielnie organizować transportu takiego pacjenta.

W chwili obecnej nie ma leczenia przyczynowego choroby ani szczepionki chroniącej przed zakażeniem. Wysoka gorączka u osoby powracającej z Afryki może być jednak spowodowana także inną chorobą, najczęściej malarią.

Izabela Pakulska - lekarz Idziemy nr 45 (477), 9 listopada 2014 r.