Kiedy widzimy osobę tonącą, należy starać się pomóc, pamiętając jednak o własnym bezpieczeństwie. Nierozważne działanie może być niebezpieczne także dla ratującego. Do tonącego najlepiej podpłynąć łodzią, a jeśli nie jest to możliwe – zabezpieczyć się nietonącym przedmiotem (materac, koło, piłka). Pewnym rozwiązaniem jest także utworzenie łańcucha wzajemnie ubezpieczających się ludzi.
U części osób przyczyną tonięcia jest uraz kręgosłupa szyjnego na skutek skoku do wody. Ważne, aby w czasie udzielania pomocy nie doprowadzić do dalszych obrażeń. Dobrze wyjąć ofiarę z wody na desce, a przynajmniej należy starać się usztywnić kręgosłup w odcinku szyjnym.
Przyczyną śmierci tonących jest szybko narastające niedotlenienie oraz przenikanie wody do układu krążenia. Czas od tonięcia do śmierci jest różny. Znaczenie ma nie tylko stan ogólny ofiary, ale także temperatura wody. Z tego powodu, po wydobyciu z wody, jeśli nie stwierdzamy oznak życia, należy natychmiast podjąć akcję reanimacyjną. Znane są przypadki uratowania nawet po kilkudziesięciu minutach, szczególnie, gdy woda była bardzo zimna. Przed rozpoczęciem sztucznego oddychania trzeba upewnić się, czy w jamie ustnej nie ma ciał obcych (piasku, wodorostów, protez). Jeśli są, trzeba je usunąć, najlepiej palcem. Nie należy próbować usuwać wody z dróg oddechowych. Opóźnienie podjęcia akcji reanimacyjnej z tego powodu oraz ryzyko przedostania się treści pokarmowej z żołądka do płuc jest duże i znacznie pogarsza rokowanie.
Osoby nurkujące narażone są na jeszcze inne powikłania będące skutkiem zbyt gwałtownego wynurzania się. W czasie nurkowania do oddychania pod wodą stosuje się mieszankę tlenu i azotu. Gdy nurek znajduje się coraz głębiej pod wodą, pod tym większym ciśnieniem gaz jest podawany przez automat oddechowy. Przy dużych głębokościach azot stanowi nawet około 80% powietrza. Zbyt szybkie wynurzenie się powoduje powstawanie we krwi pęcherzyków azotu, które mogą być przyczyną zatorów i niedotlenienia. Dlatego właśnie wynurzanie się z wody musi być powolne, aby azot został usunięty z krwi w czasie oddychania. Istnieją specjalne tabele dekompresyjne ułatwiające wyznaczanie tzw. przystanków przy wynurzaniu się.
Drugim powikłaniem jest uraz ciśnieniowy spowodowany gwałtownym wzrostem objętości powietrza w płucach. Jest on skutkiem nagłego wstrzymania oddechu. Dochodzi wówczas do uszkodzenia pęcherzyków płucnych, a objawia się ono bólem w klatce piersiowej, kaszlem z towarzyszącym krwiopluciem, dusznością i sinicą.
Dla lekarza udzielającego pomocy istotne będą informacje dotyczące głębokości nurkowania, liczby nurkowań w czasie ostatnich dni, składu mieszaniny powietrza stosowanego przez nurka. Pacjenci w ciężkim stanie wymagają leczenia w komorze ciśnieniowej, gdzie stosuje się rekompresję.
 | Izabela Pakulska - lekarz |
Co? Gdzie? Kiedy?
