Leczenie kamicy nerkowej

fot.pixabay.com/CC0

Przed tygodniem pisałam, że kamienie nerkowe mogą być zbudowane z różnych związków. Najczęściej, bo w ok. 60 proc., są to kamienie szczawianowe, około 11 proc. to kamienie fosforanowe, kolejne to moczanowe, struwitowe (z fosforanu magnezowo-amonowego). Najrzadziej występują cystynowe.

Często, zanim pojawią się złogi w drogach moczowych, w badaniu ogólnym moczu opisywana jest obecność kryształów. Prawdopodobieństwo pojawienia się kamieni jest wówczas duże i jest to najwyższy czas, aby zastosować odpowiednie postępowanie. Obecność kryształów, jeśli nie ma stanu zapalnego, nie daje żadnych dolegliwości. Za to kamienie wcześniej lub później się odezwą.

Istnieją wskazówki postępowania dotyczące każdego rodzaju kamicy. Podstawowe to wypijanie dużej ilości płynów – minimum dwóch litrów – oraz ograniczenie ilości soli w diecie. Należy także ograniczyć picie alkoholu, mocnej herbaty i kawy. Nie ma uzasadnienia picie piwa. Roztropniejsze wydaje się picie dużych ilości płynów oraz naparów z ziół, szczególnie skrzypu polnego czy pokrzywy – działają moczopędnie i nie grożą uzależnieniem. Istnieją gotowe preparaty: pasty zawierające zestaw ziół o działaniu moczopędnym i przeciwzapalnym dostępne bez recepty. Dalsze zalecenia zależą od rodzaju kamicy.

W kamicy szczawianowej (szczawianowo-wapniowej) nie powinno się spożywać wielu warzyw, szczególnie szczawiu, rabarbaru, botwiny, cytryn, ogórków kwaszonych, konserw, także ostrych przypraw, mocnej herbaty i kawy. Wskazane jest za to stosowanie dużej ilości błonnika oraz ograniczenie cukrów prostych. Inne warzywa i owoce, takie jak ziemniaki, marchew, buraki, pomidory, śliwki, agrest, a także cukier i mleko, mięso, ryby są dozwolone, ale w ograniczonych ilościach. Za to produkty zawierające więcej wapnia i białka, jajka, sałata, kapusta, ogórki, masło, zboża – są wręcz zalecane.

U osób z kamicą fosforanową (fosforanowo-wapniową) najczęściej obserwowany jest zasadowy odczyn moczu. Może być to spowodowane częstymi zakażeniami w drogach moczowych. Dlatego wskazane jest spożywanie pokarmów zakwaszających, takich jak mięso (chude), ryby. Należy za to ograniczyć produkty zawierające wapń, szczawiany i fosforany – zakazane jest spożywanie roślin strączkowych, osoby takie powinny także unikać picia wody mineralnej alkalicznej. Spożycie innych warzyw, owoców, jajek i mleka powinno być ograniczone. Natomiast mięso, ryby, sery, pieczywo, kasze, makarony i oczywiście duża ilość płynów są wskazane.

Osoby z kamicą moczanową (i z dną moczanową) powinny spożywać produkty powodujące alkalizację moczu, tak aby pH moczu wynosiło 6,0–7,0. Wówczas moczany ulegają rozpuszczeniu. Dlatego nabiał i warzywa są szczególnie polecane. Należy za to ograniczyć produkty, które są metabolizowane w organizmie do kwasu moczowego, czyli produkty zawierające puryny. Tacy pacjenci nie mogą jeść podrobów, baraniny, śledzi, czekolady, kakao, orzechów czy pić mocnej czarnej herbaty. Inne rodzaje mięsa oraz wywary rybne i mięsne mogą spożywać w ograniczonych ilościach. Powinny spożywać warzywa i owoce. Dozwolony jest nabiał.

Pamiętajmy: zwykłe badanie ogólne moczu może pomóc zapobiec powstawaniu kamicy nerkowej.

Idziemy nr 03 (794), 17 stycznia 2021 r.