Kamica nerkowa

fot.pixabay.com/CC0

Nie wiadomo do końca dlaczego u niektórych osób powstają kamienie. Pewien wpływ ma zbyt mała ilość wypijanych płynów lub przewlekłe odwodnienie, a także nieprawidłowa dieta. Duże znaczenie ma rodzinna skłonność do kamicy. Niektóre choroby także zwiększają ryzyko wystąpienia kamicy. Należy do nich m.in. nadczynność przytarczyc, torbielowatość nerek, częste infekcje dróg moczowych lub nadwaga.

Kamica nerkowa może długo nie dawać objawów, jednak gdy złogi przesuną się tak, że blokują odpływ moczu, dolegliwości są bardzo silne. Pojawia się nagły ból brzucha lub okolicy lędźwiowej, który może przesuwać się wzdłuż moczowodu, wówczas będzie odczuwany w podbrzuszu lub w pachwinie. Często występują nudności i wymioty, parcie na mocz. Może pojawić się krwiomocz i gorączka.

Kamicę nerkową rozpoznaje się najczęściej na podstawie badania USG układu moczowego. Także w badaniu rentgenowskim kamienie są widoczne (ale nie zawsze!). W badaniu ogólnym moczu obecne są krwinki czerwone, mówimy wówczas o krwinkomoczu, bo w przeciwieństwie do krwiomoczu nie zmienia zabarwienia moczu. Mogą pojawić się bakterie.

Leczenie kolki nerkowej polega na podaniu leków przeciwzapalnych, rozkurczowych i przeciwbólowych, często w postaci zastrzyków. Niektórzy pacjenci muszą otrzymać leki narkotyczne, ból może być tak silny. Istnieją domowe sposoby na złagodzenie dolegliwości, np. ciepła kąpiel. Małe kamienie mogą być wydalone z moczem. Takie „rodzenie kamieni” jest bardzo bolesne (stąd nazwa), nie można tego przeoczyć. Warto kamień oddać do badania. W zależności od jego budowy inne są zalecenia dietetyczne, ale o tym za tydzień. Jeśli ból nie ustępuje lub jeśli napady kolki się powtarzają, konieczna jest pilna wizyta u lekarza. Na ogół pacjent trafia pod opiekę urologa, który prowadzi dalszą diagnostykę. Wykonywana jest tomografia komputerowa i/lub urografia. Badania te pozwalają na obejrzenie całych dróg moczowych, lokalizację złogów i zaplanowanie leczenia.

Jeśli średnica kamienia jest większa niż 6 mm, nie ma szans na jego wydalenie w sposób naturalny. Konieczna jest litotrypsja, czyli endoskopowe usunięcie złogu. Istnieją różne rodzaje tego zabiegu w zależności od lokalizacji, wielkości i kształtu złogu. Endoskop może być wprowadzany przez skórę do nerki i w ten sposób usunięty zostaje kamień z nerki i górnego odcinka moczowodu. Może być wprowadzony przez cewkę moczową i pęcherz moczowy, pozwala usunąć złóg z moczowodu. Istnieje także litotrypsja pozaustrojowa (ESWL). Polega ona na rozbijaniu kamieni falami uderzeniowymi. Taki zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Rozkruszone kamienie wydalane są z moczem przez kilka dni.

Operacyjne usunięcie kamieni jest obecnie bardzo rzadko wykonywane.

Kamienie nerkowe najczęściej są moczanowe, szczawianowe lub fosforanowe. W badaniu ogólnym moczu w osadzie poza informacją o obecności lub braku cukru, azotanów, krwinek czerwonych i białych jest także informacja o obecności kryształów tych związków. Szansa na pojawienie się kamicy nerkowej jest wówczas duża.

Idziemy nr 02 (793), 10 stycznia 2021 r.