Duży problem

Alergia to duży problem społeczny. Już ponad 30 proc. ludzi cierpi na różne choroby uczuleniowe. Nie znaleziono dotychczas złotego środka hamującego narastającą tendencję rozwoju alergii. Ważne jest nadal pytanie: czy alergii można zapobiec?
Na pewno należy próbować. Generalnie profilaktykę można podzielić na dwa etapy. Profilaktyka pierwotna przeznaczona jest dla najmłodszych dzieci, zagrożonych alergią ze względu na obciążający rodzinny wywiad. Natomiast profilaktyka wtórna skierowana jest dla osób z wczesnymi objawami atopii celem zahamowania powstawania kolejnych uczuleń. W rodzinach obciążonych ryzykiem wystąpienia alergii profilaktykę należy rozpocząć u kobiet ciężarnych. Przez wiele lat stosowano restrykcyjną dietę alergiczną, ale liczne badania nie potwierdziły pozytywnego działania tej metody. Odwrotnie, stwierdzono, że uboga dieta może być szkodliwa dla rozwoju płodu. Zauważono natomiast, że podawanie probiotyków w ciąży może być korzystne.

Najważniejsze działania prewencyjne należy rozpocząć zaraz po urodzeniu. Niemowlęta z grupy ryzyka najlepiej karmić piersią przez okres 6-9 miesięcy. Mleko kobiece wzmacnia odporność, przyspiesza dojrzewanie przewodu pokarmowego, wpływa korzystnie na komórki biorące udział w reakcjach immunologicznych. Wprawdzie karmienie naturalne nie chroni przed rozwojem alergii, ale opóźnia czas pojawienia się objawów oraz zmniejsza ich natężenie. Niestety, pewne alergeny mogą przedostawać się do pokarmu i w ten sposób uczulać dziecko, dlatego matki karmiące powinny unikać silnie alergizujących pokarmów. Muszą ograniczyć spożywanie mleka i przetworów, jajek, soi, ryb, cytrusów, kakao, czekolady i orzechów. Jeśli karmienie naturalne nie jest możliwe, należy stosować mieszanki hipoalergiczne, częściowo zhydrolizowane, oznaczone HA. Pokarmy stałe trzeba wprowadzać ostrożnie, najlepiej po 5. miesiącu życia, zaczynając od składników o słabych właściwościach alergenowych. Dobrze tolerowane są prawie wszystkie warzywa, mięso królika i indyka, jagnięcia, ryż, kukurydza, gryka, niektóre owoce. Natomiast ryb, cytrusów, truskawek, czekolady i orzechów lepiej unikać do ukończenia 2. roku życia. Ważne jest ograniczenie produktów zawierających konserwanty i barwniki. Dobrym elementem profilaktycznym jest dodawanie do mieszanek probiotyków i prebiotyków.

Ponadto od początku należy zmniejszać ekspozycję na tzw. silne alergeny wziewne: kurz, roztocza, pierze, grzyby pleśniowe, białka zwierzęce. Warto nieco zmienić otaczające środowisko, wyeliminować czynniki drażniące i toksyczne dla dróg oddechowych i skóry: dym papierosowy i inne środki chemiczne. Z drugiej strony trzeba pamiętać, że nienaturalne, zbyt sterylne warunki są również niekorzystne. Kiedy natomiast pojawią się już pierwsze objawy alergiczne, konieczne będzie podanie odpowiednich leków, co na pewno poprawi przebieg i dalsze rokowanie. Zastosowanie odczulania podziała prewencyjnie na dalszy rozwój procesów alergicznych.

Ewa Najberg - alergolog Idziemy nr 38 (367), 16 września 2012 r.