Anoreksja

Badania weryfikują problem, jeżeli tylko dziecko nadmiernie szczupłe trafi do lekarza. Niezwykle podstępnym, śmiertelnym schorzeniem jest anoreksja, należąca do chorób psychicznych. Jej leczenie jest trudne, długie i wymaga wysiłku chorego i najbliższych. Rodzice powinni znać wczesne objawy tego zaburzenia.

Problem pojawia się, gdy dziecko 12-18 lat czuje się za grube, choć otoczenie twierdzi inaczej. Na ogół jest to dziewczynka, choć problem coraz częściej występuje też u chłopców. Dziecko nie wierzy opiniom innych, ignoruje obiektywny pomiar masy ciała. Zaczyna odczuwać lęk, jeżeli nie może więcej ćwiczyć. Zamartwia się, co będzie jeść, liczy kalorie, ogranicza wielkość porcji. Reaguje lękiem, gdy przybiera na wadze. A przecież w okresie dojrzewania wszystkie nastolatki przybierają, bo to czas działania hormonów i masa ciała naturalnie wzrasta.

U anorektyczek towarzyszy temu naturalnemu procesowi ogromny lęk i depresja. Dziewczynka czuje się winna, gdy je i gdy inni obserwują jej jedzenie. Anorektyczki wolą jeść w samotności, niż z rodziną czy przyjaciółmi. Czują się nierozumiane w swojej obawie o przyrost wagi. Wyrzucają jedzenie lub ukrywają jego nadmiar, kłamią na temat tego, ile zjadły. Reagują niepokojem, gdy są namawianie do jedzenia. Nawet jeżeli widzą, że ich sposób jedzenia jest dziwny, nie chcą się do tego przyznać. Alarmujące są żarty: „Wolę umrzeć, niż być gruba” – zdradzające znaczny poziom lęku. Bardzo niepokojące jest, gdy dziewczynka przestaje miesiączkować i traci zainteresowanie innymi sprawami.

Takie objawy wymagają szybkiego kontaktu z lekarzem, badań krwi i moczu, analizy ubytku masy ciała, oceny w siatkach centylowych i obliczenia BMI. Ważne jest wczesne leczenie farmakologiczne pod kontrolą psychiatry i psychoterapia. Badania wykazały, że w anoreksji pojawiają się zmiany w mózgu dotyczące zmniejszonej zdolności rozróżniania, co jest sukcesem, a co porażką, obniżonej zdolności odczuwania przyjemności, zahamowania pozytywnych uczuć związanych z jedzeniem (prawdopodobnie dysfunkcją zmysłu smaku). Anoreksja często przeradza się w bulimię. Po leczeniu trwającym około dwóch lat zdrowieje ok. 13 proc. pacjentów, po pięciu latach – 56 proc., a po dłuższym – 80 proc. Konieczna jest kontrola co cztery lata, by zapobiec nawrotom, które cechują anoreksję.

Śmiertelność rośnie wraz z czasem trwania anoreksji (po pięciu latach – 5-10 proc., po 20 latach – 5-25 proc.). Połowa zgonów wywołana jest powikłaniami w układzie krążenia, połowa samobójstwem.

Specjaliści z Kanady uzyskali dobre efekty leczenia zaawansowanej anoreksji przez tzw. głęboką stymulację mózgu (informacje za „Lancet Psychiatry”, dr Nir Lipsman). Metoda polega na wszczepieniu elektrod do struktur mózgu ocenianych jako odpowiedzialne za anoreksję. Ważne, by rodzice uwierzyli, że anoreksja jest chorobą mózgu, a nie osobistym wyborem i stylem życia, i zadbali o szybkie leczenie.

Idziemy nr 12 (598), 19 marca 2017 r.