Wiele osób po świętach odczuwa dolegliwości w nadbrzuszu, niestrawność, wzdęcia i bóle brzucha, czasem nawet bardzo silne bóle w prawym podżebrzu. To może być kolka wątrobowa spowodowana kamicą pęcherzyka żółciowego.
fot.pixabay.com/CC0
Żółć jest wytwarzana w wątrobie, składa się z kwasów tłuszczowych, cholesterolu i lecytyny. Bierze udział w trawieniu pokarmów oraz ich wchłanianiu. Pęcherzyk żółciowy jest miejscem magazynowania żółci. Pod wpływem pokarmów, szczególnie tłustych, dochodzi do obkurczenia pęcherzyka i wydostania się żółci przez przewód żółciowy do dwunastnicy. Czasem żółć w pęcherzyku jest nadmiernie zagęszczona, po pewnym czasie mogą utworzyć się złogi, pojawia się kamica. Jeśli kamień utrudnia wydostawanie się żółci, pojawiają się dolegliwości.
Kamica pęcherzyka żółciowego występuje częściej u kobiet. Nadwaga, cukrzyca, wysoki poziom trójglicerydów we krwi, stosowanie estrogenów (jako antykoncepcja lub hormonalna terapia zastępcza) to czynniki sprzyjające powstawaniu kamicy. Istnieje także rodzinna skłonność do występowania tej choroby.
U wielu osób kamica jest rozpoznawana przypadkowo, przy okazji wykonywania badania USG jamy brzusznej, może nie dawać żadnych dolegliwości. Jednak część pacjentów po zjedzeniu ciężkostrawnych tłustych, smażonych potraw odczuwa bóle pod prawym łukiem żebrowym. Często dolegliwościom towarzyszy zgaga, wzdęcie brzucha. U niektórych pacjentów może pojawić się kolka wątrobowa. Ból jest wówczas bardzo silny, może promieniować pod prawą łopatkę. Dolegliwościom towarzyszą często nudności i wymioty.
U większości osób ból ustępuje po przyjęciu leków przeciwbólowych i rozkurczowych. Jeśli dolegliwości trwają ponad 5 godzin, pojawia się gorączka, prawdopodobnie doszło do zapalenia pęcherzyka żółciowego. Konieczna jest interwencja lekarza. Po pewnym czasie może wystąpić żółtaczka. Jest to żółtaczka mechaniczna. Pęcherzyk pod wpływem pokarmu kurczy się, żółć chce się wydostać, ale złóg blokuje ujście. Pojawia się ból. Barwniki żółciowe nie mogą przez dwunastnicę dostać się do przewodu pokarmowego, dostają się do krwi. Skóra i twardówki oczu stają się żółte. Typowe jest jasne zabarwienie stolca. Jeśli dolegliwości trwają dłużej, dochodzi do zapalenia pęcherzyka żółciowego, jeśli pęknie – dojdzie do zapalenia otrzewnej. To już stan zagrażający życiu.
Żółć wytwarzana jest w wątrobie i do pęcherzyka żółciowego dostaje się przewodami wewnątrzwątrobowymi, z pęcherzyka do dwunastnicy – drogami żółciowymi zewnątrzwątrobowymi. Złogi mogą pojawiać się także w tych przewodach, jednak znacznie rzadziej niż w pęcherzyku.
Do rozpoznania kamicy pęcherzyka wystarczy wykonanie badania USG. Złogi wielkości 3 mm są już widoczne. To badanie jest bezpieczne, można wykonywać je wielokrotnie.
Inne badania, takie jak ultrasonografia endoskopowa (EUS) czy rezonans magnetyczny (MR), wykonuje się, gdy mimo typowych dolegliwości nie stwierdzono kamicy w pęcherzyku. W przypadku stwierdzenia kamicy w przewodach żółciowych wykonuje się badanie EPCW (endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna) z usunięciem złogów.
Radykalną metodą leczenia kamicy pęcherzyka żółciowego jest cholecystectomia, czyli usunięcie pęcherzyka. Operację wykonuje się obecnie najczęściej laparoskopowo.
Jednak samo stwierdzenie kamicy nie jest wskazaniem do operacji. Wskazaniem są częste dolegliwości czy kolka wątrobowa. Usunięcie pęcherzyka zawierającego złogi należy rozważyć u pacjenta po zapaleniu trzustki lub z chorobą wrzodową. Pęcherzyk porcelanowy (czyli taki, którego ściana jest wysycona solami wapnia) oraz polipy w pęcherzyku (szczególnie duże – ponad 1 cm) i złogi zwiększają możliwość rozwinięcia się nowotworu złośliwego pęcherzyka. U takich pacjentów także wskazana jest operacja.
.jpg&w=624&h=543)
Co? Gdzie? Kiedy?
