Okolice Nysy to region niezwykle różnorodny pod względem kulinarnym – łączą się tam tradycje Śląska, Czech i Kresów Wschodnich.
Ludność, która została przesiedlona z Kresów do województwa opolskiego po II wojnie światowej, przywiozła ze sobą rodzinne przepisy. Dzięki temu dziś na Śląsku Opolskim za tradycyjną potrawę uznawane są na przykład gołąbki z kaszy gryczanej i ziemniaków, znane także jako gołąbki po ukraińsku.
– To potrawa typowo postna, podawana także w Wigilię Bożego Narodzenia. Dawniej na Wschodzie rosło dużo gryki i ziemniaków, więc ludzie często korzystali z tego przepisu, bo była to tania potrawa. Robiła ją jeszcze moja babcia, a później mama – opowiada Maria Rogucka, prezes Stowarzyszenia na Rzecz Odnowy i Rozwoju Wsi „Sami Sobie” i Miłośników Sztuki Kulinarnej i Regionalnych Przysmaków w Wilamowicach Nyskich.
Członkowie stowarzyszenia często promują swój regionalny specjał podczas lokalnych i krajowych imprez okolicznościowych – gołąbki zawsze cieszą się wśród uczestników dużym powodzeniem. – Nasze gołąbki są bardzo proste i zdrowe. Kasza gryczana zawiera dużo błonnika, który jest potrzebny organizmowi – podkreśla pani prezes. Według niej gołąbki najlepiej smakują z sosem grzybowym albo (gdy nie ma postu) z gulaszem.
Tę potrawę można robić nie tylko z surowej kapusty białej, ale także z kiszonej. Specjalnie w tym celu przygotowuje się tzw. krużołkę, czyli główki kapusty ukiszone w całości. – Na dno beczki wkładamy zwykłą poszatkowaną kapustę, na niej układamy całe główki z wyciętymi głąbami i znów przykrywamy warstwą posiekanej kapusty – tłumaczy Maria Rogucka.
Inną charakterystyczną potrawą dla powiatu nyskiego (również postną) jest sandacz po otmuchowsku – duszony razem z warzywami: marchewką, pietruszką, porem i cebulą. Mieszkańcy pogranicza polsko-czeskiego często korzystają także z przepisów południowych sąsiadów. – Współpracujemy ze sobą, organizujemy wspólne warsztaty. Wcześniej Czesi nie znali czerwonego barszczu, pierogów ani gołąbków, nauczyli się je robić od nas. A my przejęliśmy od nich zupę czosnkową i knedliki – mówi Maria Rogucka.
POSTNE GOŁĄBKI
Składniki: 1 główka kapusty, 500 g kaszy gryczanej, 4 duże ziemniaki, 1 duża cebula, sól, pieprz
Sposób przygotowania: Kaszę ugotować w osolonej wodzie, ziemniaki obrać i zetrzeć na tarce. Do gorącej kaszy dodać posiekaną cebulę. Kiedy wystygnie, wymieszać z ziemniakami (nie odlewać z nich płynu), doprawić solą i pieprzem. Z główki kapusty wykroić głąb i wsadzić ją do dużego garnka z gotującą wodą. Po paru minutach, gdy zewnętrzne liście zrobią się miękkie, wyjąć je z garnka i tak samo postępować z każdą kolejną warstwą liści. Na liściach ułożyć farsz ziemniaczano-gryczany, szczelnie zawinąć. Gołąbki włożyć do brytfanny, wlać szklankę wody, przykryć i wstawić do pieca rozgrzanego do temp. 180 st. Piec przez godzinę, a następnie zmniejszyć temperaturę do 150 st. i piec jeszcze 30-40 minut, w razie potrzeby dolewając wody.
Co? Gdzie? Kiedy?
