Drewniane ciasto

Jego popularyzację przypisuje się królowej Bonie, która po raz pierwszy skosztowała sękacza w Bereżnikach koło Sejn. Zasmakował jej tak bardzo, że sprowadziła go na Wawel, by uświetnił wesele jej syna. Dziś szczególnie w północno-wschodniej Polsce bez sękacza nie może odbyć się żadna większa uroczystość.

Na Suwalszczyźnie z najlepszych sękaczy słynie Teresa Biziewska z miejscowości Wigry. – W dzieciństwie pomagałam je robić mamie, a od czterdziestu lat piekę już sama – mówi. Przygotowanie jest bardzo pracochłonne. Najpierw pani Teresa uciera w wielkim garze kilogram cukru i cztery kostki masła, do tego dodaje czterdzieści żółtek, litr dobrej kwaśnej śmietany, półtora kilograma mąki i sok z trzech cytryn. – Żeby szybciej wyrobić ciasto, używam... wiertarki, takiej jak do mieszania farby czy betonu. Dzięki niej zajmuje mi to tylko godzinę – wyjaśnia.

Sękacz piecze się przez dwie-trzy godziny na specjalnym rożnie, który cały czas obraca się przy ogniu lub elektrycznej grzałce. – Na rożen nalewa się kolejne warstwy ciasta, które od razu się zapiekają. Dzięki ciągłemu obracaniu działa siła odśrodkowa i tworzą się sęki – tłumaczy Teresa Biziewska.

Za swoje sękacze otrzymała już wiele nagród w konkursach kulinarnych, jednak wciąż marzy, by zdobyć najważniejsze odznaczenie: „Perłę” w konkursie „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów”. Dwa lata temu przyznano jej „Perłę” za inny specjał: pierogi wigierskie. Przepis na nie pochodzi od babci pani Teresy i liczy około stu lat. W jej rodzinie jest przekazywany z pokolenia na pokolenie, ale nigdy nie poznał go żaden mężczyzna. – To są pierogi smażone w głębokim oleju, z owocowym nadzieniem. Moja babcia robiła je tylko z jagodami, a ja dodaję też jabłka, gruszki, maliny, truskawki czy poziomki albo ser z budyniem – wylicza. Kiedyś gotowała tylko dla swojej rodziny, lecz kilkanaście lat temu koleżanka namówiła ją, by sprzedawała swoje wyroby. Jej pierogi i sękacze można kupić codziennie w sezonie letnim w przyczepie kempingowej w pobliżu pokamedulskiego klasztoru w Wigrach.

SĘKACZ Z TORTOWNICY

Składniki: 6 jajek, 200 g masła, ¾ szkl. mąki pszennej, ½ szkl. mąki ziemniaczanej, 1 szkl. cukru, sok z ½ cytryny, parę kropel olejku rumowego lub arakowego

Sposób przygotowania: Żółtka oddzielić od białek. Masło utrzeć z cukrem i dodawać po jednym żółtku, cały czas miksując. Dodać mąkę pszenną i ziemniaczaną, sok z cytryny i aromat, dokładnie wymieszać mikserem aż powstanie gładka, jednolita masa. Następnie ubić pianę z białek. Piec rozgrzać do temp. 200 st. Tortownicę wysmarować masłem i wysypać bułką tartą. Do oddzielnego garnka przełożyć kilka łyżek ciasta i kilka łyżek piany, wymieszać i przelać do tortownicy, by masa pokryła dno cienką warstwą. Wstawić do piekarnika na 3-5 minut, aż ciasto cię przyrumieni. Tak samo postąpić z kolejnymi warstwami. Jeśli piana z białek zacznie podchodzić wodą, ubić ją ponownie. Po upieczeniu 2-3 pierwszych warstw najlepiej wyłączyć dolną grzałkę piekarnika, by ciasto za bardzo się nie spaliło, i piec tylko od góry, z termoobiegiem. Gdy wszystkie warstwy zostaną upieczone, wyjąć ciasto z pieca. Można je polać lukrem lub rozpuszczoną czekoladą.

Hanna Michniewicz fot. Hanna Michniewicz/Idziemy Idziemy nr 43 (577), 23 października 2016 r.