29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

O nowym "dedykować"

Ocena: 4.6
660

Przed tygodniem pisałem już o tytułowym czasowniku. Wskazywałem wówczas m.in. na jego rozszerzającą się łączliwość i w konsekwencji: na nieadekwatność wielu definicji słownikowych, które nie uwzględniają wszystkich aspektów znaczeniowych tego słowa.

fot.pixabay.com

Przed tygodniem pisałem już o tytułowym czasowniku. Wskazywałem wówczas m.in. na jego rozszerzającą się łączliwość i w konsekwencji: na nieadekwatność wielu definicji słownikowych, które nie uwzględniają wszystkich aspektów znaczeniowych tego słowa. Przypomnę, że impulsem do tego, aby bliżej przyjrzeć się akurat temu leksemowi, było spotkanie z jednym z czytelników „Idziemy” i jego prośba. Mój rozmówca nie chciał jednak, bym kolejny felieton poświęcił po prostu czasownikowi dedykować (jak zrobiłem), ale postulował, by tematem moich rozważań było jego nowe znaczenie, które w ostatnich kilkunastu latach bardzo rozpowszechniło się w polszczyźnie.

Tradycyjnie dedykować to ‘przypisywać, ofiarować, poświęcać komu (jakiś utwór lub przedmiot)’ – taka definicja widnieje w słowniku pod red. Witolda Doroszewskiego – czy też: ‘symbolicznie ofiarowywać komuś swoje dzieło lub osiągnięcie jako wyraz miłości, szacunku lub wdzięczności’ – to z kolei opis z najnowszego Wielkiego słownika języka polskiego. Często autor dedykuje komuś swoje dzieło, a muzyk czy piosenkarz – wykonywany przez siebie utwór, czasem też dedykujemy komuś swoje osiągnięcia lub sukcesy.

Współcześnie jednakże wyraz ten (a zwłaszcza jego imiesłowowa forma dedykowany/dedykowana) coraz częściej pojawia się w różnorakich tekstach w zupełnie nowym znaczeniu. Słyszymy np. o kremie dedykowanym dla cery suchej (lub do cery suchej), o kołach dedykowanych jakiemuś typowi samochodu, o kamerze cofania dedykowanej do konkretnego modelu auta, o szamponie dedykowanym osobom z atopowym zapaleniem skóry, o serwisie dedykowanym klientom biznesowym, ale też o dedykowanej ofercie sklepu czy dedykowanej kampanii reklamowej. Prof. Ewa Kołodziejek z Uniwersytetu Szczecińskiego w jednym ze swoich felietonów przytoczyła nawet następujące zdanie z oficjalnej strony internetowej – uwaga! – Centralnej Komisji Egzaminacyjnej: „Dyrektor szkoły sporządza wykaz uczniów przystępujących do egzaminu ósmoklasisty i przekazuje go za pośrednictwem dedykowanego systemu informatycznego dyrektorowi okręgowej komisji”. A znany zapewne większości z Państwa prof. Jan Miodek w jednym z wywiadów wspominał: „ (…) nagle dostaję pismo, w którym pewna pani magister jest dedykowana do kontaktu ze mną”…

Jak widać, interesujący nas czasownik w nowym znaczeniu i nowych, nietradycyjnych kontekstach jest używany w bardzo różnych typach tekstów. Wszystkie takie użycia (niektóre, dość szokujące, jak dedykowana pani magister) to zbędne neosemantyzmy, czyli przykłady niepotrzebnego zapożyczania semantyki angielskiego słowa dedicated (to), które znaczy m.in. ‘przeznaczony (do)’, ale też ‘specjalnego użytku, specjalnego przeznaczenia’. I kiedy przyjrzymy się przywołanym wyżej połączeniom, to okaże się, że bardzo często można powiedzieć właśnie np. o kremie przeznaczonym do cery suchej, o kołach przeznaczonych (specjalnie) do jakiegoś typu samochodu czy też o kamerze cofania pasującej do konkretnego modelu auta, o szamponie odpowiednim również dla osób z atopowym zapaleniem skóry itp. Z kolei oferta sklepu lub kampania reklamowa może być np. specjalna czy też wyspecjalizowana, specjalistyczna.

Pierwotnie słowo dedicated w spolszczonej wersji przeniknęło do branży informatycznej i występowało tylko w tekstach z tego zakresu (dedykowany komputer, procesor, dedykowana karta graficzna, drukarka itp.), dziś straszy już w wielu typach tekstów. Napisałem – zupełnie nie jak zdystansowany specjalista – „straszy”, ponieważ wciąż jeszcze tego typu połączenia uznawane są za rażący błąd, przed którym wszystkich Państwa ostrzegam.

Idziemy nr 37 (828), 12 września 2021 r.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter