29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Jeszcze o sportowych peryfrazach

Ocena: 0
282

Peryfrazy sportowe, o których pisałem przed tygodniem, dotyczą nie tylko pojedynczych, konkretnych sportowców – zwykle tych najwybitniejszych – lecz także np. drużyn i zespołów.

Z polskiego świata piłkarskiego znamy chociażby orły Górskiego i orły Engela, ale podobne, czyli niosące wysokie wartościowanie, metaforyczne peryfrazy tworzone są na nazwanie wielu innych grup zawodników. Ciekawym przykładem są konstrukcje Brazylijczycy Europy i Brazylijczycy Orientu, określające odpowiednio piłkarzy Portugalii i Arabii Saudyjskiej. Wysokie wartościowanie tych peryfraz nie jest bezpośrednie, nie wynika bowiem ze znaczenia (choćby przenośnego) któregoś z ich elementów. Aby dobrze je zrozumieć, trzeba odwołać się do czynników pozajęzykowych, mianowicie do wiedzy o tym, że Brazylijczycy są uznawani za jedną z najlepszych drużyn piłkarskich świata.

Niekiedy peryfrazy nazywające reprezentacje narodowe wykorzystują słowa w mniej lub bardziej bezpośredni sposób kojarzące się z danym krajem, np.: czarne gwiazdy (piłkarze z Ghany, na której fladze widniej czarna gwiazda), diabły znad Bosforu (piłkarze z Turcji), drużyna spod znaku trzech lwów (piłkarze Wielkiej Brytanii, której godło przedstawia m.in. trzy lwy), gracze z zielonej wyspy (piłkarze z Irlandii Północnej), latający samurajowie (skoczkowie narciarscy z Japonii), niebiesko-biali (piłkarze z Grecji, której flaga jest właśnie niebiesko-biała), zespół z wyspy gejzerów (piłkarze ręczni z Islandii), reprezentacja pięciu (piłkarze Portugalii, w której herbie znajduje się pięć tarcz), zespół trzech koron (piłkarze ze Szwecji, w której herbie umieszczone są trzy korony).

Powtarzającym się mechanizmem tworzenia peryfrastycznych nazw drużyn sportowych jest odnoszenie się do charakterystycznych kolorów lub elementów ich strojów czy innych emblematów klubowych. Poza przywołanymi już przykładami określeń reprezentacji narodowych można przypomnieć choćby wyrażenia: niebiescy samurajowie (piłkarze Japonii grający w niebieskich strojach), czarne koszule (piłkarze Polonii Warszawa), czerwone diabły (piłkarze Manchesteru United), biała gwiazda (piłkarze Wisły Kraków). Zdarzają się też inne motywacje, np. nazwa regionu (duma Katalonii – piłkarze FC Barcelona, duma Pomorza – piłkarze Pogoni Szczecin, duma Wielkopolski – Lech Poznań) lub miasta (np. poznańska lokomotywa – piłkarze Lecha Poznań) czy wręcz określenie lokalizacji siedziby klubu: zespół z Łazienkowskiej (Legia Warszawa), zespół z alei Unii (Łódzki Klub Sportowy).

Peryfrazami nazywa się także niektóre obiekty sportowe. Rzecz jasna, dotyczy to jedynie takich, które są powszechnie znane, a przy tym z jakichś względów ważne lub wyjątkowe. Na przykład jedna z najstarszych skoczni narciarskich świata, czyli skocznia w Oslo, bywa określana mianem kolebki skoków narciarskich oraz świątyni skoków. Oba te wyrażenia podkreślają szczególny status tego obiektu w środowisku skoczków narciarskich. Zupełnie inną motywację ma peryfraza ptasie gniazdo, którą stosuje się jako określenie otwartego w 2008 r. stadionu narodowego w Pekinie. Podstawą tej metaforycznej nazwy jest niezwykły kształt stadionu, który na tyle silnie kojarzy się z ptasim gniazdem, że podobnie jest określany w wielu językach.

Wiele sportowych peryfraz przekroczyło granice socjolektu i przeniknęło do polszczyzny ogólnej; tytułem przykładu można na koniec przywołać choćby wyrażenia królowa sportu (lekkoatletyka) czy białe szaleństwo (sporty zimowe, zwłaszcza narciarstwo zjazdowe).

Idziemy nr 19 (605), 7 maja 2017 r.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter