Kolejni patroni rozpoczynającego się roku są już znacznie bardziej znani niż ci, o których pisałem przed tygodniem.
Jednym z nich został astronom, prawnik, lekarz, doktor prawa kanonicznego Mikołaj Kopernik – uczony, „który zmienił postrzeganie świata”. W stosownej uchwale czytamy: „Senat Rzeczypospolitej Polskiej podejmując uchwałę w 550. rocznicę urodzin tego Wielkiego Polaka, chce po raz kolejny przypomnieć jego postać i zasługi, na stałe obecne w naszej społecznej świadomości. To przypomnienie ma na celu uświadomienie światowych zasług Polski i Polaków dla nauki oraz wzmocnienie współczesnych dążeń świata nauki i edukacji do podmiotowej obecności nauki w polskim życiu społecznym, gospodarczym i politycznym”.
Z racji 220. rocznicy urodzin Maurycego Mochnackiego rok 2023 jest też rokiem tego „konspiratora, dziennikarza, krytyka literackiego, pianisty, członka niemal wszystkich ówczesnych tajnych sprzysiężeń przeciw Rosji w Warszawie i żołnierza Powstania Listopadowego, odznaczonego Virtuti Militari, wielokrotnie rannego w kolejnych bitwach z Moskalami” – jak czytamy w uchwale Sejmu.
Następny patron tego roku to znakomity malarz Jan Matejko, przypomniany ze względu na 130. rocznicę śmierci. Uchwała Senatu podkreśla: „Jego celem było ukazanie w dziełach sztuki przyczyn upadku I Rzeczypospolitej oraz przypomnienie jej chlubnej przeszłości i dawnej potęgi. W ten sposób przekonywał Polaków żyjących pod zaborami o wartości ich kulturowego dziedzictwa i podtrzymywał dążenia do odzyskania niepodległości”.
Z okazji 150. rocznicy urodzin na patrona 2023 r. wybrano także Wojciecha Korfantego, polityka, myśliciela społecznego i publicystę, członka Naczelnej Rady Ludowej, kierującej Powstaniem Wielkopolskim, dyktatora III Powstania Śląskiego, wicepremiera w rządzie Wincentego Witosa, „jednego z ojców naszej niepodległości, wielkiego syna śląskiej ziemi” – jak czytamy w uchwale.
Rok 2023 jest także Rokiem Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego. Uchwała Senatu podkreśla, że w 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim „Jako obywatelki i obywatele Polski – kraju doszczętnie zniszczonego podczas II wojny światowej i noszącego po dziś dotkliwe ślady okupacji niemieckiej w wymiarze społecznym, kulturalnym czy infrastrukturalnym – mamy obowiązek stania na straży pamięci ofiar i podejmowania wszelkich działań uniemożliwiających powtórzenie się tej historii”. I dalej: „wierzymy, że ustanowienie roku 2023 Rokiem Pamięci Bohaterek i Bohaterów Getta Warszawskiego pozwoli nie tylko przywołać Ich świadectwa, ale stanie się także okazją do refleksji nad powszechnymi w dyskursie wartościami takimi jak: bezpieczeństwo, dom, wolność, które uznajemy za oczywiste, ale ich prawdziwą wagę i znaczenie odkrywamy dopiero w chwili, gdy stają się zagrożone”.
Na koniec dwóch patronów z oczywistych względów mi najbliższych, czyli literackich: Aleksander Fredro i Wisława Szymborska. Tego pierwszego – jak napisano w uchwale: „wywodzącego się ze starej rodziny szlacheckiej o kilkusetletniej tradycji najwybitniejszego polskiego komediopisarza, a także pamiętnikarza, poety oraz żołnierza kampanii napoleońskich” – upamiętniamy z okazji 230. rocznicy urodzin. Z kolei laureatka literackiego Nobla została patronką roku 2023 w stulecie urodzin. Uchwała Senatu, w której czytamy m.in.: „Tematy, które poruszała w swojej poezji, wciąż są aktualne. Forma, jaką się posługiwała, ciągle zachwyca mistrzostwem”, przypomina też fragment uzasadnienia Nagrody Nobla, podkreślającego, że Szymborska tworzy „poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi wyjść na światło we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.
Co? Gdzie? Kiedy?
