Warszawa: w niedzielę obchody 52. rocznicy wyjazdu marcowych emigrantów z Polski

Początek spotkania zaplanowano w niedzielę o godz. 12 na Dworcu Gdańskim w Warszawie, pod pamiątkową tablicą, upamiętniającą tych, którzy wyjechali.

Organizatorzy spotkania przypomnieli, że tablica z cytatem z Henryka Grynberga "Tu więcej zostawili po sobie niż mieli" została odsłonięta przez Fundację Shalom w 1998 r. "Od tego czasu co roku, 8 marca, spotykają się przy niej przedstawiciele pokolenia Marca '68, ich rodziny, członkowie organizacji żydowskich, przedstawiciele władz oraz bliscy tych, którzy wyjechali z +dokumentem podróży+ w jedną stronę" - napisano w przesłanej PAP informacji.

"Już ponad pięćdziesiąt lat minęło od wydarzeń Marca '68, a tamten czas, tamta trauma są wciąż żywe we mnie. Tak, jakby to wszystko zdarzyło się wczoraj. Pozostał nieopisany ból rozstań" – powiedziała rok temu podczas uroczystości pod pamiątkową tablicą prezes Fundacji Shalom Gołda Tencer.

"Od pięćdziesięciu lat czuję, że nie tylko oni wyjechali - że tak naprawdę my wszyscy wtedy wyjechaliśmy. I tak naprawdę nigdy się nie rozstaliśmy. Pamiętajmy o tych historiach, o tych dramatach, by nic podobnego nigdy więcej się nie powtórzyło" - podkreśliła.

8 marca 1968 r. na dziedzińcu Uniwersytetu Warszawskiego odbył się wiec protestacyjny w związku ze zdjęciem przez władze komunistyczne wystawianych w Teatrze Narodowym "Dziadów" w inscenizacji Kazimierza Dejmka oraz relegowaniem z uczelni Adama Michnika i Henryka Szlajfera. Zgromadzeni na wiecu studenci zostali brutalnie zaatakowani przez oddziały milicji oraz "aktyw robotniczy".

Stało się to początkiem tzw. wydarzeń marcowych, czyli kryzysu politycznego związanego z falą studenckich protestów oraz walką polityczną wewnątrz PZPR, rozgrywaną w atmosferze antysemickiej i antyinteligenckiej propagandy, z powodu której Polskę opuściło kilkanaście tysięcy osób pochodzenia żydowskiego.

Fundacja Shalom "jest Strażnikiem Pamięci i miejscem spotkań tradycji ze współczesnością - miejscem, gdzie kultura żydowska wchodzi w dialog z kulturą polską. Jej najważniejszym celem, który realizuje od 1987 r., jest ocalenie od zapomnienia bogatego dziedzictwa kultury jidysz" - podkreślono w przesłanej PAP informacji.

Założycielem Fundacji Shalom jest aktorka, reżyser i dyrektor Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie Gołda Tencer. Współtworzyli ją absolwenci istniejącej niegdyś w Łodzi żydowskiej szkoły im. I. L. Pereca.

Fundacja Shalom organizuje kursy języka jidysz, wykłady, warsztaty, konkursy edukacyjne, spektakle teatralne i telewizyjne, wystawy plastyczne i festiwale. Prowadzi też działalność wydawniczą.