W 24 godziny po zakończeniu wyborów samorządowych Polacy zamiast rozmawiać o ich wynikach, obserwują żenujący spektakl nieporadności działań Państwowej Komisji Wyborczej.
We wtorek w południe, gdy kończymy naszą rozmowę, nie jest wiele lepiej. Powtarzające się relacje o błędach systemu informatycznego to katastrofa! Co gorsza, większe i mniejsze problemy towarzyszą pracom PKW już od dawna. Przypomnę załamanie systemu komputerowego w roku 2002, spore opóźnienia w 2010 czy kłopoty z terminowym obliczeniem wyniku wyborów uzupełniających do Senatu (a więc najprostszych do ustalenia) przed paroma miesiącami. I to wszystko w kraju, który ma chyba najlepszych informatyków na świecie!!! Jest jasne, że coś w PKW, a zwłaszcza w Krajowym Biurze Wyborczym, jest nie tak. A fakt, że władze państwa nie wyciągają z tego żadnych konsekwencji, musi naprawdę niepokoić.
Co na pewno wiemy przed ogłoszeniem oficjalnych wyników?
Głosowanie było niewątpliwie sukcesem PiS. Przypomnę, że w poprzednich wyborach do sejmików ta formacja zdobyła 23 proc. głosów, o osiem punktów mniej niż PO. Tym razem, wedle powyborczego sondażu, PiS zyskało cztery punkty więcej od swego głównego konkurenta. Co szczególnie ważne, zajęło pierwsze miejsce także wśród młodzieży, która jeszcze wiosną, w wyborach do Parlamentu Europejskiego, koncentrowała swe sympatie wokół Nowej Prawicy.
Polacy nie „kupili” premier Ewy Kopacz?
Wyraźnie widać, że postać nowej premier nie stała się panaceum na wywołane – choćby przez aferę taśmową – problemy Platformy.
Inni wygrani?
PSL – ludowcy zawsze dobrze wypadali w sejmikach województw, przypomnę ich 16 proc. w roku 2010. Tegoroczny, bardzo dobry wynik da im w sejmikach silniejszą niż dotąd pozycję. Będą skuteczniejsi w przetargach z koalicjantem. Otwiera się także przed PSL możliwość powrotu do jego ulubionej roli „formacji obrotowej”, która – jeśli Platforma będzie nadal tracić – może w którymś momencie zawiązać koalicję z Prawem i Sprawiedliwością.
Mamy też wyraźną przewagę PSL nad SLD.
Wybory pokazały, że kryzys partii lewicy się pogłębia. Bardzo źle wypadł w wyborach samorządowych Twój Ruch Janusza Palikota. Dwukrotnie pogorszyły się sejmikowe wyniki Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W roku 2010 to było 15 proc. głosów, tym razem – wedle powyborczego sondażu – tylko 8 proc.
Klęska lewicy jest konsekwencją realizowanej przez PO strategii przesuwania się na lewo. Platforma zdołała pochłonąć nie tylko elektorat partii Palikota, ale i sporą część centrolewicowców głosujących dotąd na SLD. Leszek Miller jest w bardzo poważnych kłopotach. Nie wiem, czy to przetrwa.
Warto dopowiedzieć, że znaczną część problemów Sojusz ma na własne życzenie. W zeszłym roku, podczas referendum w sprawie odwołania prezydent Warszawy, mógł – w roli skutecznej opozycji – doprowadzić do porażki Hanny Gronkiewicz-Waltz. Wolał – licząc na współrządzenie z Platformą w stolicy po wyborach w 2014 roku – referendum zbojkotować. W efekcie ma katastrofalną porażkę w obecnych wyborach w stolicy.
Na Platformę – według sondaży – zagłosowało tylko 60 proc. elektoratu PO z wyborów parlamentarnych 2011 roku.
Część z nich odpłynęła do koalicyjnego PSL. Inni jednak (ponad 7 proc. elektoratu PO z ostatnich wyborów parlamentarnych) postanowili przejść na drugą stronę „politycznych okopów” – do PiS. To także rezultat strategii przesuwania się Platformy na lewo. Tej części konserwatywnych prawicowców, którzy dotąd popierali PO, bliżej dziś do PiS niż do lewego skrzydła Platformy. Stąd zmiana ich preferencji.
Jak Pan ocenia przewidywane wyniki głosowań na burmistrzów, prezydentów i wójtów?
Tradycyjnie mówi się, że najsilniejszą formacją Polski lokalnej jest „partia” urzędujących prezydentów miast, burmistrzów i wójtów. Obecne wybory to pewnie potwierdzą. Jest też jednak faktem, że potęga tego specyficznego obozu zdaje się słabnąć. W dużej części większych miast będzie druga tura, a niektórzy najbardziej wpływowi prezydenci wypadli 16 listopada znacznie gorzej niż się spodziewano (Poznań, także Wrocław). Zwraca też uwagę pojawienie się w części większych miast oddolnych inicjatyw obywatelskich nowej generacji. Z pełniejszą oceną tych zjawisk poczekałbym jednak do ogłoszenia ostatecznych wyników wyborów.
Premier Kopacz zapowiedziała dalsze umocnienie koalicji z PSL tak, by władzy nie oddać. Czy zapowiadane zwycięstwo w poszczególnych samorządach wystarczy PiS, by realnie przejmować władzę?
W sejmikach i radach decyduje, tak jak i w parlamencie, większość, co często wymaga zawierania koalicji. Koalicje mogą powstawać oddolnie, zgodnie z lokalną specyfiką, albo odgórnie, zgodnie z ogólnopolską strategią. Po poprzednich wyborach samorządowych Platforma, walcząc o dominację w życiu publicznym kraju, postanowiła „wypchnąć” PiS ze strefy zarządzania Polską lokalną, budując różne – czasem bardzo kontrowersyjne – koalicje (jak z Ruchem Autonomii Śląska). Wygląda na to, że ta strategia będzie kontynuowana także i po tych wyborach. Nie da się jej jednak zastosować tam, gdzie PiS zdobędzie samodzielną większość lub dogada się z jakąś lokalną inicjatywą. W systemie „pełnej dominacji” budowanym przez obóz władzy – także na poziomie sejmików wojewódzkich – pojawią się luki. Będzie więcej pluralizmu, a to dla polskiej demokracji lepiej.
 | rozmawiał Radek Molenda |
.jpg&w=624&h=543)
Co? Gdzie? Kiedy?
