Prezydenci Polski i Litwy: ideały Konstytucji 3 Maja wciąż ważne

"Obchodzimy dziś rocznicę przyjęcia Konstytucji Rzeczypospolitej Obojga Narodów – pierwszej spisanej konstytucji w Europie. Ten historyczny dokument, wychodząc naprzeciw wyzwaniom czasów, narodził się z odważnego uznania, że los narodu zależy od przyjęcia i udoskonalenia konstytucji zapewniającej niepodległość, wewnętrzną siłę i wolności obywatelskie" – napisali prezydenci w deklaracji.

Jak podkreślili, 227 lat temu nasze narody "wzbogaciły Europę i świat nowoczesnym aktem prawnym, wyznaczającym standardy dla wielu współczesnych ustaw zasadniczych". "Litera i duch Konstytucji podtrzymywały pragnienie wolności, politycznej tożsamości i suwerenności naszych narodów w trudnych czasach zaborów i okupacji" – napisali Andrzej Duda i Dalia Grybauskaite.

Prezydenci zaznaczyli w deklaracji, że "cele i ideały Konstytucji 3 maja są dziś równie ważne i aktualne". "Jesteśmy gotowi wspólnie i z determinacją stawać w ich obronie, mierząc się z wielowymiarowymi regionalnymi i globalnymi wyzwaniami. Zdecydowanie wzmacniamy bezpieczeństwo i stabilność w Europie i na świecie oraz pogłębiamy nasze stosunki dwustronne w wymiarach obronnym, ekonomicznym, energetycznym, transportowym i w innych dziedzinach" – czytamy w dokumencie.

Prezydenci zauważyli, że tym roku Polska i Litwa świętują stulecie odbudowy swoich państwowości. "Głębokie historyczne więzi łączące nasze narody inspirują nas do tego, aby wzmacniając nasze relacje, jako sąsiedzi i partnerzy jeszcze bardziej zbliżyć do siebie nasze kraje" – czytamy we wspólnej deklaracji.

Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie, a drugą po konstytucji Stanów Zjednoczonych spisaną ustawą zasadniczą na świecie. Ustawa Rządowa z 3 maja 1791 r. stanowiła zwieńczenie reform podjętych w okresie obrad Sejmu Czteroletniego (1788-1792).

W miejsce wolnej elekcji wprowadzała ustrój dziedzicznej monarchii konstytucyjnej. Religii katolickiej przyznawała pozycję uprzywilejowaną, zapewniając tolerancję dla innych wyznań. Przyjęła trójpodział władzy na: prawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Zachowywała też stanową strukturę społeczeństwa, otwierając jednocześnie perspektywy dalszych przekształceń ustroju. (PAP)