Po raz pierwszy w historii premierem Irlandii Północnej została katoliczka, Michelle O'Neill.
Fot. PAP/EPA/MARK MARLOW - Michelle O'Neill po lewejMichelle O'Neill, wybrana na pierwszą minister z republikańskiej partii Sinn Féin, opowiada się za zjednoczeniem z Irlandią. Jako dziecko osobiście doświadczyła konfliktu w Irlandii Północnej.
Ojciec Michelle O'Neill był działaczem IRA, która jest powszechnie uważana za organizację terrorystyczną i odbył za to karę w więzieniu. Później szukał pokojowej, politycznej ścieżki zjednoczenia Irlandii. Doświadczenia te ukształtowały też Michelle, która wprawdzie urodziła się na południu Irlandii w 1977 roku, ale chodziła do szkoły w Irlandii Północnej. W wieku 20 lat przerwała kształcenie w zawodzie handlowca, aby całkowicie poświęcić się polityce. Zakończenie brutalnego konfliktu tzw. porozumieniem wielkopiątkowym w 1998 r. zasadniczo zmieniło warunki ramowe.
3 lutego O'Neill została wybrana przez Zgromadzenie Irlandii Północnej w Belfaście na pierwszą minister, a tym samym szefową rządu Irlandii Północnej. Zdaniem austriackiej agencji katolickiej Kathpress jest „to historyczny moment z kilku powodów”.
Michelle O'Neill jest nie tylko pierwszą przedstawicielką Sinn Féin, która po raz pierwszy zwyciężyła w wyborach parlamentarnych w 2022 roku i stanęła na czele rządu, ale także pierwszą katoliczką sprawującą ten urząd
- napisała agencja.
Do tej pory na czele rządu zawsze stali przedstawiciele partii z obozu protestanckiego. Kathpress podkreśliła, że Michelle O'Neill może być teraz o krok bliżej do realizacji swojego marzenia o zjednoczeniu z Republiką na południu. Decyzje może jednak podejmować tylko ze swoją zastępczynią Emmy Little-Pengelly ze zdominowanej przez protestantów Demokratycznej Partii Unionistów (DUP).
47-letnia Michelle O’Neill, przyznała, że rozgoryczenie między protestantami i katolikami z powodu wojny domowej pozostaje silne i że nie może zmienić przeszłości.
Wszyscy musimy patrzeć w przyszłość
– zaznaczyła O’Neill, zacytowana przez szwajcarski dziennik „NZZ am Sonntag”.
Przed O'Neill stoi teraz wielkie zadanie: musi przekonać oba obozy w Irlandii Północnej do osiągnięcia porozumienia, a jednocześnie przetrwać spór polityczny z DUP i rządem w Londynie, który dodatkowo komplikuje Brexit i kwestie handlowe między Irlandią Północną a Irlandią. Choć według ostatniego spisu powszechnego po raz pierwszy w Irlandii Północnej mieszka więcej katolików niż protestantów, sondaże sugerują, że nie ma większości popierającej zjednoczenie z Irlandią. Z drugiej strony w Irlandii większość mieszkańców popiera zjednoczenie, w tym odpowiednie kręgi rządowe w Dublinie.
Niezależnie od tego O'Neill zapowiedziała realizację programu społeczno-politycznego. Chce na przykład inwestować w budownictwo mieszkaniowe w Irlandii Północnej oraz rozbudowę systemu opieki zdrowotnej i edukacji.