Po tym, jak turecki sąd unieważnił decyzję z 1934 r. o przekształceniu słynnej świątyni Hagia Sophia w Stambule w muzeum, prezydent Turcji podpisał w piątek dekret formalnie przekształcający tę pierwotnie chrześcijańską świątynię z VI wieku w meczet.
Hagia Sophia jest jednym z największych arcydzieł i pomników kultury chrześcijańskiej. Została zbudowana w VI wieku jako kościół Mądrości Bożej - najważniejsza świątynia Cesarstwa Bizantyjskiego. Po zdobyciu w 1453 roku Konstantynopola (dzisiejszego Stambułu) przez władcę osmańskiego Mehmeda Zdobywcę, dobudowano wokół już wtedy 900-letniej bizantyjskiej świątyni cztery minarety i przekształcono ją w meczet. Hagia Sophia była świątynią muzułmańską do 1934 roku, kiedy jej zmianę w dostępne całemu światu muzeum zadekretował w 1934 roku Mustafa Kemal Atatürk, założyciel Republiki Tureckiej.
O przywrócenie statusu meczetu dla muzeum Hagia Sophia starało się od dawna szereg tureckich ugrupowań argumentując, że lepiej odzwierciedla to status Turcji jako kraju w zdecydowanej mierze muzułmańskiego. W czerwcu tego roku jedno ze stowarzyszeń muzułmańskich w Turcji formalnie o to wystąpiło. Wychodząc temu naprzeciw Najwyższy Sąd Administracyjny w Turcji w szybkim trybie uznał, że dekret rządowy z 1934 roku był niezgodny z prawem, a więc nie ma przeszkód, by przekształcić słynną świątynię w Stambule z powrotem w meczet. Z kolei poparcia dla tej sprawy od dawna nie ukrywał Tayyip Recep Erdogan, który tłumaczył swoją decyzję m.in. faktem, iż za wstęp do muzeum - inaczej, niż za wstęp do meczetu - trzeba płacić. Swoim podpisem Erdogan meczet Ayasofya, jak brzmi turecka nazwa Hagii Sophii, oddał w ręce muzułmańskiego Dyrektoriatu ds. Religii i ponownie otworzył dla kultu religijnego.
Protest wobec postępowania władz Turcji wyraziły dotąd władze USA, Francji i Grecji, która uznała to za "jawną prowokację wobec cywilizowanego świata, który uznaje wyjątkową wartość i ekumeniczny charakter tego zabytku”. Protestują także Ekumeniczny Patriarcha Konstantynopola Bartłomiej I, duchowy zwierzchnik około 300 mln prawosławnych na całym świecie, a także Hieronim II, zwierzchnik greckiego Kościoła prawosławnego. Patriarcha Moskwy i całej Rusi Cyryl już wcześniej, kiedy rozpoczęły sie starania przekształcenia Hagii Sophii w meczet, wskazywał, że utrzymanie dotychczasowego, neutralnego statusu tego miejsca "będzie służyć dalszemu rozwojowi stosunków między narodami Rosji i Turcji i umocnieniu pokoju i zgody między religiami".
Recep Tayyip Erdogan ogłosił, że pierwsze muzułmańskie modlitwy w Hagii Sophii rozpoczną się już 24 lipca. Zapewnił też, że 1500-letnia Hagia Sophia pozostanie nadal otwarta zarówno dla muzułmanów, jak i dla chrześcijan oraz wszystkich obcokrajowców. Dodał, że przekształcenie świątyni w meczet było suwerennym prawem Turcji, a każda krytyka tej decyzji będzie potraktowana jako atak na niepodległość tego kraju.
.jpg&w=624&h=543)
Co? Gdzie? Kiedy?
