29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Bezpieka wobec Prymasa

Ocena: 0
2560
Przez 35 lat służby komunistyczne zbierały materiały o Prymasie Stefanie Wyszyńskim i jego najbliższym otoczeniu. Każdy rok jego działalności był „analizowany”, a na następny przygotowywano „główne kierunki pracy operacyjnej”.
Opublikowana właśnie wspólnie przez Instytut Pamięci Narodowej i Wydawnictwo WAM obszerna źródłowa praca „Komunistyczna bezpieka wobec kardynała Stefana Wyszyńskiego” pod redakcją ks. Józefa Mareckiego i Filipa Musiała ukazuje, że przez cały okres rządów komunistycznych w Polsce walka z Kościołem i jego duchowymi przywódcami, a zwłaszcza z tak wybitnymi osobowościami jak Prymas Tysiąclecia, należała do priorytetów stawianych przez władzę.

Gdy w 1946 r. ks. Stefan Wyszyński został biskupem lubelskim, Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Lublinie natychmiast rozpoczął skierowane przeciwko niemu działania. Nagrywano jego kazania, wypowiedzi do księży, a nawet przesłuchiwano uczestników uroczystości religijnych (!). Często posługiwano się plotką i intrygą. Gdy biskup został prymasem, lubelska bezpieka nadal badała, czy podczas okupacji miał związek z organizacjami podziemnymi „o zabarwieniu sanacyjnym”. Do zdobycia wiedzy na ten temat wykorzystywano m.in. osoby przebywające wówczas w więzieniach, wśród nich przyrodniego brata Prymasa, Tadeusza Wyszyńskiego, więzionego za przynależność do NSZ.

Jedną z największych akcji podjętych przeciwko Prymasowi Wyszyńskiemu, której w publikacji poświęcono dużo miejsca, było opracowanie i kolportowanie wśród ojców soborowych w Rzymie „Memoriału o niektórych aspektach kultu maryjnego w Polsce”. Powstał on na zlecenie Służby Bezpieczeństwa i miał na celu skompromitowanie kard. Wyszyńskiego. – Jeśli chodzi o opinię na temat pochodzenia dokumentu, to ks. Wesoły wyraża przekonanie, iż został on zredagowany przez świeckich działaczy katolickich, przy współudziale księży „zawiedzionych” – podano w opracowanym dla bezpieki „źródle sprawdzonym”.

Działalność Prymasa Wyszyńskiego i innych polskich biskupów na Vaticanum II była zresztą pilnie obserwowana i komentowana przez SB. Opracowywano w tej sprawie specjalne raporty i informacje dla najwyższych władz. Zwracano uwagę z kim się spotyka, próbowano ustalić jego kontakty z „reakcyjnymi ugrupowaniami emigracyjnymi”. W 1965 r. powstała inicjatywa MSW, aby odmówić Prymasowi paszportu, co uniemożliwiłoby mu udział w zakończeniu Soboru. – Dotychczasowe wyjazdy do Rzymu wykorzystywał w celu manifestowania swego wrogiego stosunku do PRL. Zmuszał polskich biskupów do zachowania na Soborze daleko idącej rezerwy i ograniczał swobodę wypowiadania swoich myśli w auli soborowej. Udzielał wywiadów dla Radia Wolna Europa. Agresywny ton publicznych wypowiedzi kard. Wyszyńskiego przynosi mu reklamę za granicą – uzasadniał 10 sierpnia 1965 r. propozycję odmowy wydania paszportu oficer operacyjny Wydziału I Departamentu IV MSW Zenon Chmielewski, notabene ojciec Waldemara, jednego z zabójców ks. Jerzego Popiełuszki. Ostatecznie paszport został przyznany, gdyż spodziewano się „ostrej kampanii prasowej i radiowej na Zachodzie, a także interwencji dyplomatycznych w niektórych państwach katolickich”. Paszport wstrzymano już kilka miesięcy później, uniemożliwiając kardynałowi wyjazd do Rzymu na uroczystości milenijne, a w 1967 r. na Synod Biskupów.

Wspomniany mjr Chmielewski, który był jednym z głównych esbeków śledzących hierarchę, został delegowany służbowo przez MSW do Rzymu na inaugurację pontyfikatu Jana Pawła II. Jakie zadania wówczas wypełniał? Czy było to wyróżnienie za długoletnią inwigilację kard. Wyszyńskiego, łącznie ze śledzeniem, czy Prymas wziął udział w „wyborach” czy też nie? W tej kwestii nigdy nie miał pomyślnych dla władz informacji. W latach sześćdziesiątych to on liczył kazania Prymasa i analizował, ile z nich miało charakter polityczny i wrogi. – Atakował czasopisma ateistyczne, potępiał działalność Urzędu ds. Wyznań, występował w obronie Watykanu i Pawła VI – zarzucał major Prymasowi w podsumowaniu jego działalności w 1965 r.

Pisanie raportów, analiz oceniających działalność Prymasa to „specjalność” służb. Śledzono każdy jego krok, każdy wyjazd z rezydencji na Miodowej. Podejmowano działania – jak to określał naczelnik Wydziału I MSW płk Konrad Straszewski w analizie z 4 marca 1965 r. – mające na celu „podrywanie autorytetu Wyszyńskiego w opinii społeczeństwa i kleru, dalszego skłócania członków Episkopatu, hierarchii kościelnej i zakonów z Wyszyńskim, podsycania oporów przeciwko linii politycznej reprezentowanej przez Wyszyńskiego”.

W książce wiele miejsca poświęcono działaniom „operacyjnym” skierowanym przeciwko rodzinie kard. Wyszyńskiego, a także wobec jego najbliższych współpracowników z Sekretariatu Prymasa Polski oraz pań z instytutu prymasowskiego, czyli „ósemek”. W spreparowanym przez SB dokumencie „Historia się powtarza”, rozesłanym w 1968 r. do zagranicznych dostojników kościelnych, działalność Prymasa i „ósemek” porównywano do działalności mariawickiego biskupa Jana Marii Michała Kowalskiego i sióstr mariawitek!

Nawet gdy Prymas Wyszyński był już umierający, panowie z SB bardzo dopytywali się, jaki jest stan jego zdrowia i prognozowali, kto mógłby być jego następcą.

Bardzo starannie przygotowana książka jest kolejną ważną pozycją poświęconą Prymasowi Tysiąclecia, która ukazała się w ostatnich latach.


„W służbie Boga i Polski. Komunistyczna bezpieka wobec kardynała Stefana Wyszyńskiego”, red. ks. Józef Marecki, Filip Musiał, oprac. ks. Józef Marecki, ks. Piotr Nitecki, Roksana Szczypta-Szczęch, IPN i Wydawnictwo WAM, Kraków 2014 (seria „Niezłomni”), 786 stron.

Wojciech Świątkiewicz
Idziemy nr 43 (475), 26 października 2014 r.



PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter