Prawdziwy cel amnestii z lutego 1947 roku był perfidny: wyłapać ludzi antykomunistycznego podziemia. Urząd Bezpieczeństwa oparł się dokładnie na sowieckich wzorcach.
To była druga już amnestia ogłoszona przez komunistów. Pierwsza, z 1945 r., nie spełniła oczekiwań władz. Z możliwości ujawnienia się skorzystało jedynie około 34 tys. osób, blisko 6 tys. opuściło wcześniej więzienia. To była znikoma część członków Polskiego Państwa Podziemnego, i bezpieka o tym wiedziała. Z jednej strony wzmogła więc represje, z drugiej obiecywała wolność tym, którzy sami się zgłoszą, złożą broń i ujawnią dowódców i kolegów. I choć więzienia opuściła część więźniów, to nierzadko aresztowano tych, którzy się ujawnili. Sytuację dodatkowo komplikował fakt, że w wielu więzieniach znajdowali się osadzeni nie tylko bez wyroku sądowego, ale nawet bez nakazu prokuratorskiego, a jedynie z woli UB. Tylko w więzieniu w Płocku takich uwięzionych było 525. Z kolei w więzieniu w Białymstoku czy na zamku w Lublinie kilkuset więźniów nie miało jakichkolwiek dokumentów identyfikacyjnych. Dlatego ich sprawy nie były rozpatrywane, a oni sami, najczęściej w nieludzkich warunkach, przebywali w więzieniach bezterminowo.
Czytaj dalej w e-wydaniu lub wydaniu papierowym
Idziemy nr 9 (595), 26 lutego 2017 r.
Artykuł w całości ukaże się na stronie po 8 marca 2017 r.
Co? Gdzie? Kiedy?
