Kazania świętokrzyskie w Pałacu Rzeczypospolitej

O jednym z najcenniejszych zabytków języka polskiego w zbiorach BN opowie dr Izabela Winiarska-Górska. Będzie to również okazja do zwiedzenia wnętrza Pałacu.

Od godziny 13.00 do 18.00 w Sali Rycerskiej będzie można zobaczyć Kazania świętokrzyskie – niezwykłe świadectwo kultury polskiego średniowiecza i początków piśmiennictwa w języku polskim. Kazania to zagadka, która od ponad wieku zajmuje naukowców. Kolejne badania nie tylko przybliżają nas do czasów, jakie zrodziły ów tekst, ale odzwierciedlają także przemiany kultury końca XIX oraz całego wieku XX. 

W 2014 r. Kazania świętokrzyskie zostały wpisane na krajową listę programu UNESCO „Pamięć Świata”.

Tych kilkanaście kawałków pergaminu zawiera fragmenty sześciu kazań spisanych prawdopodobnie około początku XIV wieku. Są? one powszechnie uznawane za najstarszy zachowany tekst ciągły napisany w języku polskim. Swoja? nazwę? wzięły od kodeksu, do którego oprawy je włączono, pochodzącego zapewne z klasztoru Świętego Krzyża na Łysej Górze. Kazania są? przyporządkowane do rożnych okazji liturgicznych. Kazanie na dzień s?w. Katarzyny zachowało się? w całości, ale z kazania na dzień s?w. Mikołaja ocalały raptem trzy linijki. Dysponujemy również fragmentami kazan? na dzień s?w. Michała, na Narodzenie Pańskie, Objawienie Pańskie i Oczyszczenie Najświętszej Marii Panny.

To czujności Aleksandra Brücknera zawdzięczamy dziś w dużej mierze znajomość Kazan? świętokrzyskich. Przeglądając petersburskie archiwa biblioteczne, natrafił on w 1890 roku na nieduże paski pergaminu zapisanego po polsku, które zostały użyte do wzmocnienia oprawy innego, późniejszego kodeksu z XV wieku. Być może przestały mieć znaczenie dla ówczesnych mnichów i w ten sposób stały się? średniowieczna? makulatura?. Brückner odczytał je i opublikował.

Zobacz Kazania świętokrzyskie w Polona.pl: http://polona.pl/item/304920/5/

O języku Kazań świętokrzyskich opowie dr Izabela Winiarska-Górska z Zakładu Historii Języka Polskiego i Dialektologii UW. Na spotkanie „Jak czytać Kazania świętokrzyskie?” zapraszamy o godzinie 14.30. 

Cykl prezentacji z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Co miesiąc Biblioteka Narodowa prezentuje w Pałacu Rzeczypospolitej pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii, dokumentujące początki państwa polskiego. 

Pałac Rzeczypospolitej (Krasińskich) 
Plac Krasińskich 3/5 
Warszawa