Głównym zadaniem człowieka jest „czynić sobie ziemię poddaną” (hbr. kdbaś), co ma również wydźwięk agresywny i nawiązuje do terminologii militarnej. Być może zachęta do obrony granic, jaką dostrzegają w tym wyrażeniu egzegeci, dotyczy wnętrza człowieka i jego troski o nieprzekraczanie Bożego Prawa.
komentarze Bractwa Słowa Bożego
autor: Piotr Lipiec
Kleryk IV roku WMSD w Warszawie
Pierwsze czytanie: Rdz 1, 20 – 2, 4a
Choć pierwszy opis stworzenia człowieka zawiera zdecydowanie mniej szczegółów od tego drugiego, to stanowi on jednak ważną bazę dla właściwego zrozumienia biblijnej antropologii.
Po pierwsze autor natchniony (inaczej niż autor poematu Enuma Elisz, w którym powodem pojawienia się człowieka jest konieczność wykonywania przez niego pracy w zastępstwie bogów) przekonuje nas, że człowiek nie został stworzony niewolnikiem, lecz po to, aby czynił sobie ziemię poddaną.
Kiedy Bóg kończy już dzieło stworzenia, to wyznacza człowieka jego gospodarzem i udaje się na miejsce odpoczynku. Chociaż wiemy, że Stwórcy nie był potrzebny odpoczynek oraz, że zapis ten pojawił się przede wszystkim ze względu na uzasadnienie konieczności obchodzenia szabatu, to w sensie duchowym w tym Bożym geście możemy upatrywać pewnego rodzaju „spokój i odpoczynek”, który przynosi okazanie zaufania drugiej osobie.
Głównym zadaniem człowieka jest „czynić sobie ziemię poddaną” (hbr. kdbaś), co ma również wydźwięk agresywny i nawiązuje do terminologii militarnej. Być może zachęta do obrony granic, jaką dostrzegają w tym wyrażeniu egzegeci, dotyczy wnętrza człowieka i jego troski o nieprzekraczanie Bożego Prawa, co wpisuje się w niedawno rozpoczęte przez Boga dzieło porządkowania wszechświata.
Psalm responsoryjny: Ps 8, 4-9
Teologia dzisiejszego psalmu otwarcie odnosi się do pojęcia potęgi Boga, którą wywnioskować można z potęgi stworzonego przez Niego człowieka. O potędze człowieka świadczy zaś w pierwszej kolejności władza, jakiej udzielił mu Bóg. Pod pojęciem władzy starożytni Izraelici rozumieli przede wszystkim umiejętność przekazania dobrego wychowania (por. Prz 23, 13n), która była domeną relacji ojca do syna. W oczach Bożych władza nie jest jedynie zwierzchnictwem rozciągniętym na kogoś na drodze przemocy – jest ona przede wszystkim sztuką takiego prowadzenia spraw, by nie musieć rezygnować z dobra „jednych” dla dobra „drugich”. Właściwie pojmowana władza jest więc czymś Bożym, do czego Bóg powołuje człowieka i co świadczy o jego „królewskim” rodowodzie.
Ewangelia: Mk 7, 1-13
Dzisiejsza ewangelia dotyczy przede wszystkim sporu o czystość rytualną, która była dla Izraelitów jednym z ważniejszych aspektów kultu (świadczy o tym chociażby fakt, że jeden z większych fragmentów Miszny poświęcony jest właśnie temu zagadnieniu).
Jezus udowadnia uczonym w Piśmie i faryzeuszom, że pomimo swego świętego oburzenia oni również nie zachowują czystości, bo nie kierują się Prawem Bożym, ale zwyczajami ojców, których nie szanują zresztą w całej rozciągłości, o czym świadczy kwestia korbanu.
Opisana w omawianej perykopie polemika Jezusa z Żydami uczy nas przede wszystkim tego, że nie należy spraw ściśle Bożych przenosić na sprawy ludzkie wbrew Jego woli, ponieważ zawsze skutkuje to formalizacją i instytucjonalizacją wiary [przepisy o nieczystości (gr. koinos - powszedni) dotyczyły pierwotnie tylko kapłanów (por. Wj 30, 17-21; Lb 18, 11-13)]. Chociaż nieczystość oddzielała człowieka od kultu, to Jezus nauczał i uzdrawiał właśnie na rynkach, na których najłatwiej było ją na siebie zaciągnąć. Prowadzi to do niechybnego wniosku, że jedynie czystość serca ma dla Boga jakiekolwiek znaczenie. Inne przepisy (np. kultyczne) należy utrzymać o tyle, o ile wspomagają one życie człowieka we wspomnianej czystości serca.
Co? Gdzie? Kiedy?
