Komentarze do czytań - Środa, XXVIII Tydzień zwykły

komentarze Bractwa Słowa Bożego,
autor: Piotr Lipiec, kleryk V roku WMSD w Warszawie

Pierwsze czytanie: Rz 2, 1-11

We współczesnej teologii chrześcijańskiej coraz większą popularnością cieszy się idea apokatastazy, czyli tzw. pustego piekła. W dużej mierze mogło przyczynić się do tego niewłaściwe pojmowanie Bożego Miłosierdzia, stąd tak ważne dla naszego życia duchowego jest nieustanne konfrontowanie obrazu Boga, jaki w sobie nosimy z treścią Objawienia i Tradycją Kościoła. W tym właśnie kontekście dzisiejsze pierwsze czytanie może być dla nas przypomnieniem prawdy o sądzie Bożym, a przyjęte z wiarą – pomóc nam w wydostaniu się z pułapki moralnego relatywizmu. Wszak gdy przyjdzie Duch to: przekona świat o grzechu, o sprawiedliwości i o sądzie (por. J 16, 8).

Kiedy zapytalibyśmy któregoś ze starożytnych greckich filozofów, jaka jest istota grzechu, to ten odparłby z pewnością, że jest nią moralna niewiedza. W świecie helleńskim kwestia dobrego lub złego postępowania podporządkowana była pewnego rodzaju obyczajowej biegłości, której człowiek mógł być jedynie pozbawionym pełni odpowiedzialności biernym odbiorcą. Św. Paweł sprzeciwia się wyraźnie takiemu stawianiu sprawy, pouczając, że grzech to przede wszystkim obraza Boga i bardziej niż rozumu dotyczy on serca. To miłość jest zasadą, według której powinniśmy oceniać nasze postępowanie. Kiedy więc Apostoł zwraca się do Rzymian: nie sądźcie, to być może bardziej niż do zrezygnowania z umiejętności oceny rzeczywistości, zachęca ich do sądzenia w prawdzie, w zgodzie z sercem i sumieniem, z dala od pozorów prawa uniemożliwiającego właściwą chrześcijaninowi pełnię zaangażowania.

Psalm responsoryjny: Ps 62, 2n.6n.9

Wielokrotnie pojawiające się w Psalmie 62 wyznanie ufności w języku hebrajskim poprzedza partykuła ‘ak, która po polsku znaczy tyle co: jedynie, tylko. Wskazuje ona na pewnego rodzaju systematyczność Bożych interwencji: jeżeli cieszyłem się wsparciem Boga w przeszłości, to mam uzasadnioną nadzieję, że będzie On ze mną także w trudnych doświadczeniach teraźniejszości i przyszłości.

Występujące w omawianym hymnie słowo (hbr.) sur oznacza skałę i w Piśmie Świętym występuje zawsze w kontekście JHWH. W sensie duchowym nowotestamentalna recepcja tego wyrażenia odnosić się może do Piotra Apostoła – skały, symbolu Kościoła Powszechnego: On tylko jest skałą i zbawieniem moim, On moją twierdzą, więc się nie zachwieję (Ps 62, 7).

Ewangelia: Łk 11, 42-46

Dziesięcina z mięty i ruty, którą wspomina omawiana ewangelia, należała w świecie semickim do obszaru bardzo specjalistycznych rozważań prawnych, których podejmowali się faryzeusze przy jednoczesnym zaniedbywaniu tego, co podstawowe w relacji do Boga: sprawiedliwości i miłości Bożej. Wobec powyższego porównanie ich do grobów niewidocznych nie jest bezzasadne. Odwołuje się ono do motywu zaciągania nieczystości przez kontakt ze zmarłym. Normalna procedura pochówku przewidywała bielenie miejsca złożenia ciała wapnem, tak by było ono dobrze widoczne dla przechodniów i umożliwiało im uniknięcie zaciągnięcia na siebie rytualnej nieczystości. Stąd też w naszym życiu duchowym takim grobem niewidocznym mogą być te nasze działania, które choć zewnętrznie poprawne, to w istocie pozbawione są fundamentów czystości serca.

Na krytykę Jezusa zasłużyła w dzisiejszej perykopie także postawa uczonych w Piśmie. Wiara Izraelitów w ich kompetencje sprawiała, że dotyczące prawa decyzje, jakie orzekali, przekładały się na wzrost liczby obowiązujących powszechnie norm religijnych. Nie byłoby to oczywiście czymś złym, gdyby uczeni w Piśmie sami podejmowali się trudów życia w świetle ustanowionych przez siebie przepisów. Ich pozycja ułatwiała im jednak skuteczne omijanie prawa w świetle prawa tak, że w praktyce obowiązywało ono wyłącznie ludzi prostych i niewykształconych. Patrząc na stosunek Jezusa do ich działalności, możemy wnioskować, że z dala od Bożego sposobu myślenia są z pewnością Ci wszyscy, którzy z pobożności i kultu uczynili mechanizm kontroli bliźniego.