Komentarze do czytań - Poniedziałek, XVI Tydzień zwykły

komentarze Bractwa Słowa Bożego,
autor: Piotr Lipiec
Kleryk III roku WMSD w Warszawie

Pierwsze czytanie: Mi 6, 1-4.6-8

 Słownictwo i układ dzisiejszego czytania wskazują na swoiste przesłuchanie Narodu Wybranego przez Jahwe w ramach sądu przymierzowego znanego z bliskowschodnich traktatów. Na świadków tego sądu „powołane są” góry i pagórki. To sygnał, że każda niewierność i grzech nie są jedynie moją prywatną sprawą, ale ich konsekwencje obejmują całe stworzenie.

W drugiej części czytania autor natchniony zadaje Bogu pytanie retoryczne dotyczące wielkości i rodzaju składanej ofiary. Czyżby Bóg miał nie zadowolić się tak szczodrym darem? Jak rozumieć to w kontekście fragmentu pochodzącego z Mądrości Syracha: „Chwal Pana hojnym darem i nie zmniejszaj ofiary z pierwocin rąk twoich!” (Syr 35,7).

Ofiara, o której wspomina autor, jest tak wielka, że w przypadku zwykłego człowieka mogłaby pochodzić jedynie z wyzysku lub kradzieży. Wspomniane roczne cielęta były najbardziej cenne, a ofiarę z tysiąca zwierząt mógł złożyć tylko ktoś taki jak Król, o czym czytamy w Pierwszej Księdze Królewskiej (por. 1 Krl 8,63). Wobec tego staje się jasne, że Bóg nie wymaga od człowieka rzeczy, które przekraczają jego możliwości i których posiadanie wiązałoby się z krzywdą drugiego człowieka. Jest natomiast coś, co może ofiarować każdy: sprawiedliwość, życzliwość i pokorę.

Psalm responsoryjny: Ps 50, 5n.8n.16bc-17.21.23

Dzisiejszy psalm responsoryjny podejmuje temat właściwego rozumienia idei ofiary. Jahwe w odróżnieniu od bogów Egiptu i Mezopotamii nie potrzebuje pokarmu, aby żyć. To człowiek potrzebuje „nakarmić się” Bogiem, doświadczyć Jego bliskości. Umożliwia mu to właśnie ofiara – autor natchniony uściśla, że jest to ofiara dziękczynna. Pełnym wymiarem tejże ofiary jest dopiero nowotestamentalna Eucharystia – pamiątka Nowego, stale uobecniającego się Przymierza, bowiem eucharisto z języka greckiego oznacza „dziękować”.

Ewangelia: Mt 12, 38-42

Jezus nazywa proszących Go o znak ludzi plemieniem przewrotnym i wiarołomnym. Jak rozumieć tę postawę naszego Mistrza w kontekście wielokrotnie powtarzanego przez duchownych frazesu: „Nie bój się prosić o cud. Nie bój się Boga prosić o wielkie rzeczy”?

Faryzeusze już na samym początku zdradzają złe intencje. Nazywając Jezusa „nauczycielem”, wyrażają swój emocjonalny dystans do Niego, a nawet wrogie nastawienie. Trzeba wiedzieć, że w Mateuszowej relacji wszyscy zwracający się do Jezusa w ten właśnie sposób, są Jego przeciwnikami. Ci zaś, którzy są blisko, zawsze nazywają Go Panem.

Osią sporu dzisiejszej ewangelii nie jest niechęć Chrystusa do czynienia cudów, a słaba wiara faryzeuszy i brak ich wewnętrznej dyspozycji do wejścia w miłosną relację z Jezusem. Faryzeusze doskonale znali Pisma i byli naocznymi świadkami cudów Jezusa. Obiektywnie rzecz ujmując, mieli najlepsze kwalifikacje do tego, by stać się Jego uczniami. Na szczęście Jezus w omawianej przez nas perykopie pokazuje, że doświadczenie zbawczego działania Boga nie opiera się na naszych kompetencjach, ale na silnej wierze, która nie może obyć się bez prawdziwej relacji miłości. Pojmowanie cudu poza jej logiką to ponera – przewrotność. Należy dodać, że greckim terminem poneros nazywano wszystko to, co złe i co spotyka się z bezwzględnym odrzuceniem na sądzie.