Komentarze do czytań - Piątek, V Tydzień zwykły

komentarze Bractwa Słowa Bożego
autor: Piotr Lipiec
Kleryk IV roku WMSD w Warszawie

Pierwsze czytanie: Rdz 3, 1-8

Pierwszym ważnym, ale jakże subtelnym zabiegiem dokonanym przez szatana w chwili kuszenia Ewy, było użycie przez niego innego nazewnictwa w stosunku do Boga. W zwodniczej retoryce węża Bóg przestaje być Bogiem JHWH, czyli Bogiem przymierza, Bogiem bliskim, stając się Bogiem Elohim, czyli Bogiem ogólnym, kimś odległym.

Na pojawiające się pytanie o to: „Dlaczego skuszona została kobieta?”, niektórzy egzegeci udzielają następującej odpowiedzi: skoro scena kuszenia pierwszych ludzi była wielką batalią o życie i śmierć, to najpoważniejszy atak musiał być przypuszczony na tą, która z życiem ma najwięcej wspólnego.

Pomimo niepewności dochodzeń związanych z powyższym pytaniem, niezmienne pozostaje to, że zwycięstwo grzechu pierworodnego stanowi zwycięstwo zawężonej perspektywy: takiej, w której widzi się tylko jedno drzewo przy jednoczesnym niezważaniu na istnienie wielu pozostałych.

Ukrycie się pierwszych rodziców przed Bogiem nawiązuje do siedemnastego rozdziału Księgi Mądrości, w którym mowa jest o wejściu w ciemności, czemu przeciwstawić należy następujący fragment ewangelii św. Jana: „Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia” (J 8, 12).

Psalm responsoryjny: Ps 32, 1n.5-7

Szczerość, o której opowiada dzisiejszy psalm, jawi się jednocześnie jako warunek i owoc wyznania grzechu. Takie jej postrzeganie może budować w nas przekonanie, że dobro, którego ode mnie wymaga (a które czynię ze względu na Boga), zostaje przyjęte przez Pana jako miła ofiara, po czym zwielokrotnione, jest mi pospiesznie oddane w postaci łaski.

Jak sugeruje tekst oryginalny psalmu, wyznanie grzechu wiąże się w sposób ścisły z uczuciem uwielbienia (hbr. todah). Trudno wyobrazić sobie piękniejszy hymn miłości od tego, który „wyśpiewuje” rzucający się w ramiona ojca, marnotrawny syn.

Ewangelia: Mk 7, 31-37

Głuchoniemi zaliczani byli przez Żydów do tej samej kategorii społecznej, co kobiety, niepełnoletni, niewolnicy i obłąkani. Stanowili oni środowisko niemogących przestrzegać przepisów Tory ze względu na brak wystarczającej wiedzy. Od zachowywania prawa zależała w starożytnym Izraelu możliwość udziału w przymierzu, skąd wniosek, że wymienione wcześniej grupy ludzi nie mogły cieszyć się pełnią praw religijnych i obietnic Bożych. Uzdrawiając głuchoniemego, Jezus zwraca go jednocześnie Przymierzu.

Ważne w kontekście dzisiejszej ewangelii zdaje się dokładne przyglądnięcie się sposobowi, w jaki Jezus dokonuje uzdrowienia. Polecenie „otworzenia się” wydaje On choremu dopiero po tym, jak spogląda w górę. W późniejszej tradycji chrześcijańskiej na sakramenty patrzono właśnie przez pryzmat tej sceny, bowiem w swojej istocie wskazują one zawsze na to, co oznaczają. Aktualizując to wydarzenie do rzeczywistości życia Kościoła, możemy przypuszczać, że moc sakramentu w pewnym stopniu uzależniona jest od otwartości, z jaką do niego przystępujemy.