Z dziejów bezpieki

O donosach i podsłuchach jako głównych narzędziach działań SB pisze historyk Filip Musiał. Wyjątkowej aktywności służb na „odcinku amerykańskim” poświęcono dwa artykuły. Patryk Pleskot opisuje nieznane szerzej włamanie (!) funkcjonariuszy kontrwywiadu do konsulatu USA w Krakowie, a nawet złamanie przez nich szyfrów, a Paweł Skubisz – działania SB wobec CIA na przykładzie działalności szpiegowskiej skazanego na 25 lat więzienia dyplomaty i pracownika MSZ Bogdana Walewskiego, którego wymieniono za agenta PRL Mariana Zacharskiego.

Profesor Robert Klementowski pisze o działalności esbeków w zakładach pracy. Ich celem było śledzenie autorów wrogich ustrojowi napisów, przeciwdziałanie strajkom i niegospodarności. SB chciała też sprawować rząd dusz w harcerstwie. Pisze o tym Marcin Kapusta w artykule „Harcerze pod obserwacją, harcówka na podsłuchu”.

O tych, którzy zdradzili resort, i ich losie pisze Monika Komaniecka-Łyp, a Daniel Wicenty przypomina nielegalne biznesy prowadzone przez funkcjonariuszy, z których najbardziej znana była akcja pod kryptonimem „Żelazo”. Historyk Adam Dziurok w tekście „Służba Bezpieczeństwa a sumienie kapłańskie” pisze o działaniach funkcjonariuszy zmierzających do „uśpienia sumień” księży i przekonania ich, że współpraca z SB nie narusza ich godności osobistej, zasad moralnych i sumienia, nie szkodzi Kościołowi, a może wręcz przyczyniać się do normalizacji stosunków Kościół–państwo.

Ks. Jarosław Wąsowicz SDB przypomina sylwetkę salezjanina ks. Michała Winiarza, „który zakpił z Wydziału ds. wyznań”. Są też artykuły dotyczące III powstania śląskiego, pogrzebu Prymasa Tysiąclecia i zamachu na życie Jana Pawła II.

Dobra lektura dla wszystkich interesujących się historią PRL.