Warszawa: Wystawa na Zamku Królewskim

– Czuliśmy się w Zamku Królewskim zobligowani, żeby ten jubileusz niezwykłego wydarzenia, pierwszego poza Włochami w dziejach Europy, czyli koronacji obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej upamiętnić i przypomnieć o nim naszym zwiedzającym – powiedział dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie Przemysław Mrozowski podczas środowego briefingu prasowego poświęconego wystawie "Koronacja papieska obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej na Jasnej Górze w 1717 r. i jej jubileusz".

Ojciec generał Zakonu Paulinów Arnold Chrapkowski podkreślił, że rok 1717 był ważny w historii naszej ojczyzny. – Ta pierwsza koronacja poza terenem Włoch miała ogromne znaczenie pod względem historycznym i kulturowym, a przede wszystkim religijnym. Historia naszej ojczyzny nierozerwalnie związana jest z cudownym wizerunkiem jasnogórskim Maryi. Wydarzenia, i radosne i trudne, związane były z tym szczególnym obrazem i z Jasną Górą. Pragniemy, aby ten cały rok jubileuszowy przyczynił się przede wszystkim do odnowy jedności naszego narodu. I życzę żebyśmy z tego czasu jubileuszowego świętowania wynieśli ten walor religijny, by na nowo odkryć w sobie tego ducha maryjnego, który przez wieki kształtował obraz naszej ojczyzny – mówił.

Kurator wystawy Jerzy Żmudziński dodał, że obecnie na Jasnej Górze jest prezentowana obszerna wystawa, której zamierzeniem było zebranie możliwe jak największej liczby pamiątek, ikonografii, dokumentów dotyczących koronacji. –  Ale ojcom paulinom zależało też, by ten temat pojawił się w Warszawie. I to się udało zorganizować, ale z konieczności ta wystawa ma trochę inny charakter. Znalazły się na niej plansze z opisową informacją dotyczącą historii koronacji częstochowskiego obrazu. Wybraliśmy też dwa zabytki, które w symboliczny sposób reprezentują całe to zagadnienie – opowiadał.

Jednym z nich jest relikwiarz, który królowa Maria Józefa, żona Augusta III Sasa, ostatnia królowa Polski ofiarowała na Jasną Górę prawdopodobnie w 1744 r. – To wybitne dzieło rzemiosła artystycznego – złotnictwa uzupełnianego szkłem i kamieniami szlachetnymi. Ten obiekt znajdował się złym stanie, dlatego od dawna nie opuszczał skarbca, ale w związku z jubileuszem został poddany konserwacji. Powodem, dla którego jego pokazanie tu wydawało nam się adekwatne była historia samych relikwii. Wiadomo z akt jasnogórskich, że mieści on w sobie relikwie Krzyża Świętego, które Maria Józefa odziedziczyła po matce, cesarzowej austriackiej, a ta otrzymała je od papieża Klemensa XI. Tego samego, który wyraził zgodę na koronację jasnogórskiego obrazu – relacjonował kurator.

Obok relikwiarza jest prezentowana jedna z kopii obrazu jasnogórskiego autorstwa Józefa Chełmońskiego. –  W pierwszych latach XX w. został on poproszony o wykonanie takich malarskich, bardzo autorskich kopii obrazu. I jedna z tych wersji przedstawia obraz we wszystkich możliwych ozdobach, które wtedy były umieszczane. Z naszego punktu widzenia ważne jest to, że znajdują się na nim korony, którymi koronowano obraz w 1717 r., bo jak wiadomo na początku XX w. zostały one skradzione. Wydaje się, że te dwa zabytki dobrze ze sobą korespondują – dodał Żmudziński.

8 września 1717 r. za zgodą papieża Klemensa XI dokonano koronacji obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Od 1382 r. znajdował się on pod opieką paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie. W Polsce obraz był otoczony czcią, a w XVII w. zyskał szczególną rangę, gdyż ze wstawiennictwem Matki Boskiej z Jasnej Góry łączono korzystny dla Polaków przełom w wojnie ze Szwedami w 1655 r. 1 kwietnia 1656 r. we Lwowie król Jan Kazimierz oficjalnie uznał Matkę Boską za Królową Korony Polskiej, powierzył Jej państwo i naród. W początkach XVIII w. uzyskano zgodę papieża na koronację wizerunku. Niestety korony skradziono w 1909 r. Rok później miała miejsce ponowna koronacja obrazu.

Wystawa będzie czynna do 12 września. (PAP)