Nie wiemy i raczej się nie dowiemy, choć pojawiły się w ostatnim czasie dwie publikacje – a sądzę, że będzie ich więcej – dotykające tego tematu. Obie w zacnych wydawnictwach, jedna wręcz zamówiona u autora, doświadczonego reportażysty Dariusza Wilczaka („Most”). Owszem, znajdziemy tu sporo liczb i kilka ładnych historii o życiu rosyjskich Żydów i ich aklimatyzacji w Izraelu, ale to naprawdę nie są kulisy tajnej operacji, a już na pewno nie znajdziemy tu jasnego opisu roli Art-B, o której z niewielką wiarygodnością opowiada autorowi Andrzej Gąsiorowski, dziś zasłużony obywatel Izraela. Wielką rolę w operacji przerzutu odegrała Polska, ale jej reprezentantem – w obu zresztą książkach – jest głównie Jerzy Dziewulski, dziś emerytowany już pułkownik, elokwentny tylko w niektórych kwestiach. Jaki interes miało tak zasłużone jak „Fronda” wydawnictwo, żeby w ten sposób podlansować Art-B, trudno zrozumieć. A czas niekoniecznie pokaże, o co tu chodzi. Druga z książek, „Pięść Dawida. Tajne służby Izraela”, w kilkunastu zgrabnych opowiastkach pokazuje „najtajniejsze” służby specjalne tego kraju. „W Izraelu panuje niewzruszona zasada, że osoby zaangażowane w operacje specjalne nie rozmawiają o nich z postronnymi. I nawet jeśli media dokopią się do szczegółów jakiejś spektakularnej akcji, to nigdy nie wiadomo, czy nie chodzi o wersję stworzoną na potrzeby dziennikarzy” – przeczytamy w książce „Pięść Dawida”. No właśnie, niech to posłuży za całe podsumowanie.
„Most. Tajna operacja przerzutu Żydów”, Dariusz Wilczak, wydawnictwo Fronda, Warszawa 2015
„Pięść Dawida. Tajne służby Izraela”, Artur Górski, Wydawnictwo Znak, Kraków 2015
 | Barbara Sułek-Kowalska |
Co? Gdzie? Kiedy?
