W hołdzie biskupowi poecie

Gdy w 1956 r. wstępował do seminarium duchownego w Warszawie, Prymas Stefan Wyszyński właśnie opuszczał ostatnie miejsce internowania w Komańczy. Na pierwszy rok – oprócz Józefa Zawitkowskiego – zgłosiło się 73 kandydatów. Po święceniach przeszedł przez wszystkie etapy pracy kapłańskiej. Był wikariuszem w kilku parafiach, katechetą nauczającym w odległych nieraz od siebie punktach katechetycznych, notariuszem w kurii, proboszczem dwóch parafii (w Gołąbkach i Łowiczu, gdzie doprowadził do świetności kolegiatę, obecną katedrę) i wreszcie biskupem pomocniczym: najpierw, od 1990 r., w archidiecezji warszawskiej, a od 1992 r. w powstałej wówczas diecezji łowickiej. O ile współpraca bp. Zawitkowskiego z prymasem kard. Józefem Glempem układała się bardzo dobrze, o tyle z pierwszym biskupem łowickim Alojzym Orszulikiem relacje były trudne, a biskup pomocniczy był w diecezji bardzo marginalizowany.

Bp Zawitkowski bardzo lubił bierzmować młodzież, wizytować parafie i mieć bliski kontakt z wiernymi. Do historii przeszedł przede wszystkim jako znakomity kaznodzieja, poeta i muzykolog. I dobrze, że w książce tym jego zdolnościom autorzy Artur Żak i Joanna Skrzypnik poświęcili wiele miejsca. Któż z nas nie pamięta jego homilii, zaczynających się zawsze od słów „Kochani moi”, albo nie zna śpiewanych w kościołach pieśni „Panie dobry jak chleb”, „Abyśmy byli jedno” czy „Panie, zostań z nami”. Przeżył pięknie w kapłaństwie 58 lat, a w posłudze biskupiej 30.

Trudno czasami w obszernej publikacji ustrzec się od drobnych błędów. Tygodnik „Za i Przeciw”, w którym swoje pierwsze teksty publikował ks. Zawitkowski, podpisując się ks. Tymoteusz, należał do Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Społecznego, a nie Towarzystwa (s. 229); decyzję o tym, aby biskupi korzystali z kierowców, a nie prowadzili samochodów sami, podjęła Nuncjatura Apostolska w Warszawie, a nie Episkopat (s. 214), a cytowana w tekście o wikariacie w parafii Nawrócenia św. Pawła w Warszawie nasza koleżanka redakcyjna nazywa się Irena Świerdzewska (s. 116).

Książka ważna dla wszystkich, którzy cenili zmarłego hierarchę, a także dla tych, którzy interesują się historią Kościoła w PRL i w okresie tzw. transformacji.

„Życie w rytm Bożych nut. Opowieść o biskupie Józefie Zawitkowskim”
Artur Żak, Joanna Skrzypnik
Wydawnictwo Franciszkanów
Bratni Zew
Kraków 2021, 352 s.