Płock: obchody Roku Jana Długosza

Liturgista przypomniał fundacje sakralne Długosza z okazji ogłoszonego przez Sejm RP Roku Jana Długosza.

Ks. Jan Długosz – „ojciec polskiej historiografii” – urodził się 600 lat temu, 1 grudnia 1415 roku. Z tej okazji Sejm RP ogłosił rok 2015 Rokiem Jana Długosza.

Ks. dr hab. Daniel Brzeziński, prof. UMK w Toruniu podczas spotkania w Towarzystwie Naukowym Płockim przypomniał sylwetkę ks. Jana Długosza – najsłynniejszego polskiego kronikarza i historyka posiadającego nowoczesny, jak na owe czasy, warsztat badawczy.

Przedstawił sylwetkę ks. Długosza: wybitnego intelektualisty, sekretarza i najbliższego współpracownika kardynała Zbigniewa Oleśnickiego, wychowawca synów króla Kazimierza Jagiellończyka – „wytrawnego dyplomaty i uczestnika wielu poselstw zagranicznych oraz zręcznego negocjatora i zarządcy dóbr biskupich”. Poza tym Długosz był kanonikiem krakowskim, wiślickim, sandomierskim i gnieźnieńskim oraz arcybiskupem-nominatem lwowskim (papieskie zatwierdzenie przyszło już po śmierci Długosza).

W swoim referacie ks. Brzeziński omówił historię powstania oraz założenia architektoniczne i liturgiczne obiektów ufundowanych i wzniesionych przez ks. Jana Długosza.

– Chyba najmniej jest nam znany jako fundator i budowniczy wielu obiektów sakralnych – akcentował liturgista. – Jego działalność fundacyjna była rozległa. Długosz zdecydowaną większość własnych środków materialnych przeznaczał na kościoły, klasztory, domy dla duchowieństwa i bursy dla studentów. Był również realizatorem fundacji biskupa Oleśnickiego - tzw. Bursy Jerozolimskiej w Krakowie i fundacji Melsztyńskich – tzw. Bursy Węgierskiej – przypominał ks. Brzeziński.

Wymienił także obiekty sakralne, ufundowane przez Długosza, które zachowały się do współczesności. Są to: kościół i klasztor Kanoników Regularnych w Kłobucku, kościół i klasztor Ojców Paulinów na Skałce w Krakowie oraz dzwonnica kolegiaty we Wiślicy. Z innych obiektów kościelnych wybudowanych przez Długosza zachowały się: Dom Mansjonarzy w Sandomierzu (obecnie Muzeum Diecezjalne), Dom Wikariuszy we Wiślicy oraz tzw. Dom Długosza w Krakowie (rozbudowany przez Długosza; obecnie siedziba Rektoratu Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II).

Niektóre obiekty zachowały się w części. I tak w kościele w Odechowie dawny kościół gotycki fundacji Długosza stanowi obecnie transept świątyni neogotyckiej. Poza tym zachowała się tablica erekcyjna Domu Psałterzystów ufundowanego przez Długosza na Wawelu (dom już nie istnieje; tablica obecnie wmurowana jest w ścianę Domu Długosza w Krakowie). Natomiast z Bursy Prawników przetrwały jedynie dwa portale oraz tablica erekcyjna (obecnie znajdują się w Collegium Maius Uniwersytetu Jagiellońskiego).

Ks. Brzeziński zwrócił też uwagę na zabytki, które niestety nie zachowały się do współczesności. Są to kościoły gotyckie w Raciborowicach, Chotlu Czerwonym i Szczepanowie (miejscu pochodzenia św. Stanisława, biskupa i męczennika). Aktualnie znajdują się tam nowe kościoły.

Spotkanie z okazji Roku Jana Długosza zorganizowała sekcja historyczna Towarzystwa Naukowego Płockiego.