O Krzyżakach na nowo

W fabularyzowanych scenach wystąpiły historyczne grupy rekonstrukcyjne, corocznie organizujące obchody bitwy pod Grunwaldem. Całości dopełniają sekwencje animowane, poglądowo objaśniające nakręcony materiał faktograficzny. W ten sposób „Habit i zbroja” nabrał cennych walorów edukacyjnych i ma szanse zająć miejsce po zapominanym coraz bardziej filmie „Krzyżacy” i będącej jego pierwowzorem powieści Henryka Sienkiewicza. Odnieść można wrażenie, że dramatyczne zmagania Rzeczypospolitej z Zakonem Krzyżackim, zwycięstwo pod Grunwaldem, a także późniejsze dzieje wrogich Polsce Prus przeszkadzają dziś w tzw. współpracy (!?) polsko-niemieckiej.

Autorzy filmu „Habit i zbroja” w dynamicznej narracji ukazują dzieje zakonu, który w XIII wieku został zaproszony na Mazowsze przez księcia Konrada w celu powstrzymania najazdów Prusów. Krzyżacy szybko zbudowali nowoczesne, zmilitaryzowane państwo zakonne i zabrali się do nawracania przemocą Prusów, a po wytępieniu tego plemienia zbrojnie wystąpili przeciwko Polakom i Litwinom. Kres temu położyło małżeństwo Jagiełły z królową Jadwigą, sojusz polsko-litewski i zwycięstwo pod Grunwaldem.

Te wszystkie fakty są u nas znane, ale twórcy filmu uzupełniają je mnóstwem szczegółów na temat sposobów budowy krzyżackiej potęgi militarnej i cywilizacyjnej. Niektóre prezentowane dokumenty rzucają ciekawe światło na przyczyny upadku i likwidacji zakonu w okresie reformacji, np. list Marcina Lutra do Wielkiego Mistrza z instrukcjami o odcięciu się od Stolicy Apostolskiej, przejściu na luteranizm i planowanych zmianach świeckiego już państwa w polityce wobec Polski. Ciekawostką filmu jest fakt, że narratorem jest hollywoodzki gwiazdor Stacy Keach, który ma rodzinne związki z Polską. Film wyświetlany jest od 1 września w wybranych kinach, a później zapewne pojawi sią w wersji DVD i w programach Telewizji Polskiej.

„Habit i zbroja”, Polska / Litwa / Niemcy, 2017. Reżyseria: Paweł Pitera. Scenariusz: Paweł Pitera, Jan Wróbel. Wykonawcy części fabularyzowanej: Paweł Budzisz, Marcin Wojtaszewski, Marian Młynarski i inni. Dystrybucja – Next-Film