Bellocchio pozbawił przywódców sycylijskiej mafii otoczki przeżywanych patetycznych i tragicznych dylematów.
fot. Gutek FilmWybitny włoski reżyser Marco Bellocchio, debiutujący w latach 60. XX w., jako twórca skrajnie lewicowy, w ostatnich latach odszedł w pewnym stopniu od tej ideologii. Świadczy o tym świetnie zrealizowany film „Zdrajca”, będący polemiką z romantyczną wizją działalności mafii Cosa Nostra, jaką można było oglądać w sławnym „Ojcu chrzestnym” Francisa F. Coppoli. Bellocchio pozbawił przywódców sycylijskiej mafii otoczki przeżywanych patetycznych i tragicznych dylematów. Odniósł się pośrednio do licznych włoskich filmów o mafii, które powstawały od lat 60. XX w. „Zdrajca” jest drobiazgową rekonstrukcją fabularną głośnego procesu kilkuset członków Cosa Nostry, toczącym się we Włoszech w latach 80. XX w. Głównym oskarżycielem w procesie był Giovanni Falcone, zamordowany przez mafię kilka lat po wyroku skazującym. Bohaterem filmu jest Tomasso Buscetta, jeden z przywódców mafijnych, który zdecydował się na współpracę z Falconem, przez co stał się tytułowym zdrajcą.
W ponaddwugodzinnym utworze reżyser starannie ukazał stopniową ewolucję poglądów Buscetty, który po latach służby w mafii, ukrywając się i robiąc interesy w Brazylii, doszedł do wniosku, że nastąpił kres dotychczasowych metod działalności mafijnej. Aktualni przywódcy Cosa Nostry nie mieli wówczas żadnych skrupułów w mordowaniu kobiet, dzieci i całych rodzin, a państwo włoskie przestało być bezczynne wobec masowego handlu narkotykami przez mafię. Po aresztowaniu i ekstradycji z Brazylii do Włoch Buscetta poszedł na współpracę z sędzią Falconem i stał się świadkiem koronnym na wielkim procesie członków mafii. Sceny kolejnych rozmów Buscetty z Falconem należą do najciekawszych w filmie. Falcone stopniowo i umiejętnie wciąga mafiosa w mechanizm toczącego się procesu, przez co zdobywa jego zaufanie. Późniejsze sceny zeznań Buscetty i jego kłótni – a właściwie pyskówek – na sali sądowej z oskarżonymi przypominają najlepsze europejskie i amerykańskie dramaty sądowe.
„Zdrajca” charakteryzuje się wielkimi walorami artystycznymi oraz poznawczymi i edukacyjnymi. Film wchodzi na ekrany 3 lipca, obecnie grany jest na pokazach przedpremierowych w kinach, które otwarto po zamknięciu z powodu pandemii.
„Zdrajca” (Il traditore), Włochy/Brazylia/Francja/Niemcy, 2019. Reżyseria: Marco Bellocchio. Wykonawcy: Pierfrancesco Favino, Luigi do Cascio, Fausto Russo Alesi, Maria Fernanda Candido i inni. Dystrybucja: Gutek Film