Na Liście Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata znalazł się obiekt ze zbioru Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej. Jest nim Akt Unii Krewskiej z 14 sierpnia 1385 r.
fot. Wikimedia Commons / domena publiczna
– To niewielki pergamin, o wymiarach około 30 na 20 cm, spisany na polecenie Wielkiego Księcia Litewskiego Jagiełły w miejscowości Krewo. Dotyczy on zobowiązań Jagiełły wobec posłów polskich i węgierskich – jest tam zapowiedź chrztu Litwy, obietnica zwrócenia Wilhelmowi równowartość posagu Jadwigi oraz przywrócenia prowincji utraconych w Polsce i uwolnienia wszystkich jeńców polskich na Litwie, a przede wszystkim zobowiązanie włączenia Litwy i Rusi do Królestwa Polskiego – powiedział KAI ks. prof. Jacek Urban, dyrektor archiwum kapitulnego na Wawelu.
Jak zaznaczył, akt ten jest uważany z jednej strony za akt przedślubny, a z drugiej strony za polityczny, gdyż jest w nim zapowiedź unii polsko-litewskiej. – Może forma zewnętrzna tego dokumentu nie robi szczególnego wrażenia, jednak jest on niewątpliwie ważny dla Europy. Unia polsko-litewska, a więc istnienie w środku Europy porozumienia między dwoma państwami przez 500 lat jest niewątpliwie czymś niezwykłym – ocenił ks. prof. Urban.
Program UNESCO Pamięć Świata powstał w 1992 r. w celu zapewnienia długotrwałej ochrony dziedzictwa dokumentacyjnego oraz potrzeby upowszechnienia dostępu do niego. Jednym z narzędzi tego programu jest Międzynarodowa Lista Pamięci Świata tworzona od 1997 r.
Lista obejmuje około 350 wpisów, zawierających dziedzictwo dokumentacyjne bardzo zróżnicowane pod względem treści, czasu i miejsc pochodzenia, formy oraz nośników, na których zostało utrwalone itd., spośród których czternaście dokumentów reprezentuje dziedzictwo polskie.
Oprócz międzynarodowej Listy, w ramach Programu Pamięć Świata tworzone są rejestry gromadzące obiekty o szczególnym znaczeniu dla poszczególnych krajów lub regionów świata. W 2014 r. w Warszawie, podczas uroczystości w Pałacu Prezydenta RP, została zainaugurowana Polska Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata, na którą wpisano jedenaście obiektów.
Uroczystość inauguracyjna 2. edycji Listy Krajowej Programu UNESCO Pamięć Świata odbędzie się w Pałacu Prezydenckim 4 listopada. Znalazło się na niej 10 obiektów z polskich archiwów i bibliotek (państwowych i kościelnych).
Co? Gdzie? Kiedy?
