Historia Bernadetty

Francja, 11 lutego 1858 r.: na obrzeżach prowincjonalnego górskiego Lourdes, w grocie Massabielle, czternastoletnia Bernadetta Soubirous dostrzega postać „pięknej Pani”. Kilka tygodni później, w uroczystość Zwiastowania Pańskiego, podaje ona Bernadetcie swoje imię: „Jestem Niepokalane Poczęcie”. Niepiśmienna dziewczyna z Pirenejów nie mogła znać takiego sformułowania, zwłaszcza że ten maryjny dogmat ogłoszono zaledwie cztery lata wcześniej. Bernadetta odkrywa też cudowne źródło, przy którym wiele osób dozna uzdrowienia. Po objawieniach dziewczyna przebywa pod opieką Sióstr Miłości w Nevers, a w 1866 r. sama wstępuje do zakonu i poświęca się pielęgnowaniu chorych. Umiera w Wielką Środę 16 kwietnia 1879 r., w wieku 35 lat. W 1933 r. zostaje ogłoszona świętą. Przy jej ciele – które wbrew prawom natury nie uległo rozkładowi – można się dziś modlić w kaplicy klasztoru Saint-Gildard w Nevers. Lourdes zaś jest jednym z najbardziej znanych i bardzo licznie odwiedzanych sanktuariów maryjnych.

Film „Bernadetta. Cud w Lourdes” to przede wszystkim opowieść o samej Bernadetcie, jej doświadczeniu i konieczności zmierzenia się z reakcjami otoczenia – opinią bliskich, entuzjazmem tłumów, wrogością elit, nieufnością Kościoła.

– Wyszliśmy z założenia, że to Bernadetta ożywia tę historię, to ona jest jej początkiem. Skoncentrowaliśmy się na sposobie, w który zmierzyła się z opinią publiczną w czasach, gdy Napoleon III właśnie wprowadził zarządzenie podkreślające laickość szkół – mówi reżyser filmu Jean Sagols. – To dlatego ta historia stała się niezwykle ważna, a Bernadetta broniła swoich opinii z ponadludzką siłą. Interesowała nas jej determinacja: „coś czuję, coś widzę, mówię wam o tym, kropka. Nie próbujcie mi przeszkodzić, nie próbujcie skłonić mnie do zaprzeczenia tego, czego jestem pewna” – podkreśla reżyser. – Jest to silna postać, której przekonanie było motywacją dla mnie i dla Serge’a (Lascara, jednego ze scenarzystów – przyp. red.) do powiedzenia dzisiejszym młodym ludziom: kroczcie waszą drogą, dajcie z siebie wszystko, walczcie o wasze pragnienia, projekty.

Film prezentuje także dalsze losy Bernadetty, pokazując jej niełatwe „życie po objawieniu” w klasztorze w Nevers. Wielkim atutem produkcji jest obsada. Odtwórczyni głównej roli Katia Miran została nagrodzona na festiwalu filmów religijnych w Rzymie. Niezwykła uroda, przenikliwe spojrzenie, specyficzna siła, a jednocześnie bijąca z niej niewinność na długo zapadają w pamięć.

– Mieszkam blisko Lourdes, więc znałam tę historię. Wiedziałam, kim była Bernadetta Soubirous, ale jej biografię znałam tylko pobieżnie – przyznaje aktorka – Zamówiłam drewniane chodaki na miarę i podczas letnich miesięcy chodziłam w nich i w przyciężkiej spódnicy, którą uszyła mi mama, aby mój krok stawał się coraz bardziej naturalny – wspomina przygotowania do roli. Twórcom filmu zależało, żeby obraz Bernadetty nie był przesłodzony i zmanierowany. – Widzimy dziecko pełne śmiechu i radości, widzimy młodą dziewczynę, która pozostaje normalna pomimo niezwykłych przeżyć, jakie ją dotknęły, widzimy wreszcie nastolatkę o energicznym charakterze – podkreśla Katia Miran.

Scenariusz oparto na relacjach historycznych, starając się wykorzystać autentyczne sformułowania używane przez Bernadettę. Wprowadzony został jednak dodatkowy, interesujący wątek dwóch dziennikarzy, którzy przyjeżdżają z Paryża, żeby relacjonować wydarzenia z Lourdes. Pytania stawiane przez nich nadal pozostają aktualne. Ich postawy zaś – jeden jest otwarty, drugi sceptyczny – wyraziście symbolizują szlaki, jakimi możemy pójść, gdy na naszej drodze staje coś przekraczającego zmysły. Możemy to obejść ścieżkami racjonalizacji lub z odwagą wkroczyć w tajemnicę.

Patronat nad filmem sprawuje tygodnik „Idziemy”. Więcej na http://bernadetta-film.pl/.

„Bernadetta. Cud w Lourdes”, Francja 2011. Reżyseria: Jean Sagols. Scenariusz: Robert Arnaut, Jean-Michel Di Falco, Serge Lascar. Wykonawcy: Katia Miran, Michel Aumont, Francis Huster, Francis Perrin, Alessandra Martines, Alain Doutey, Gilles Lemaire, Nicolas Jouhet, Eric Laugerias i inni. Dystrybucja: Monolith Films, Rafael.

Sylwia Gawrysiak fot. Bernadetta. Cud w Lourdes, © 2016 Monolith Films Idziemy nr 4 (538), 25 stycznia 2016 r.