Artystyczne polonica w zbiorach watykańskich były tematem wykładu bpa pomocniczego warszawskiego Michała Janochy wygłoszonego w ramach cyklu wykładów towarzyszących wystawie „Arcydzieła z Watykanu. Wystawa w stulecie urodzin Jana Pawła II”, którą od 24 marca od 13 czerwca oglądać można na Zamku Królewskim w Warszawie.
Bp Janocha omawiał rozmaite przykłady piśmiennictwa, grafiki i sztuki, począwszy od średniowiecznego dokumentu Dagome iudex kończąc na pamiątkowym medalu związanym z pontyfikatem papieża Jana Pawła II. Wykład zatytułowany „Polska na Watykanie sub specie artistica” nawiązywał do projektu prowadzonego przez lata przez wybitnego humanistę i historyka sztuki ks. prof. Janusza Stanisława Pasierba a następnie kontynuowanego przez samego bp Janochę. Owocem tych prac była wydana w 2000 r. publikacja pt. „Polonica artystyczne w zbiorach watykańskich” prezentująca dzieła znajdujące się na terenie Państwa Watykańskiego i związane z Polską przez autora, temat lub proweniencję.
Bp Janocha omawiał m.in. średniowieczny dokument Dagome iudex, w którym znajduje się najstarsza wzmianka o Polsce zanotowana przez kard. Deusdedita w 1075 r. , Legendarium Andegaweńskie, czy XVI- wieczny kodeks biskupa wrocławskiego Turzona. Wśród wymienianych przez niego w kolejności chronologicznej dzieł znalazł się tez portret kard. Stanisława Hozjusza z 1575 r., czy mapy Chin sporządzone przez polskiego misjonarza, jezuitę Michała Boyma.
Biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej przypomniał też m.in. o figurze św. Jacka Odrowąża znajdującej się na kolumnadzie Berniniego i o tzw. Sztandarze Wielkiego Wezyra, ofiarowanym Ojcu Świętemu przez króla Jana Sobieskiego, obecnie zaginionym a eksponowanym niegdyś u wejścia do Bazyliki św. Piotra.
Autor wykładu zwrócił uwagę na wielką ilość eksponatów XIX- wiecznych, darów dla papieży i listów, które miały przypominać kolejnym następcom św. Piotra o nieistniejącym na ówczesnych mapach kraju. Szczegółowo omówił 3 kodeksy zawierające tłumaczenie tekstu bulli o Niepokalanym Poczęciu na języki reprezentujące trzy nacje dawnej Rzeczypospolitej, czyli bullę litewską, ruską i polską, będące, jak podkreślił, wielką lekcją polskiej historii.
Bp Janocha przypomniał m.in. o dekoracji kaplicy w Castel Gandolfo ozdobionej przez polskiego artystą Jana Henryka Rosena na polecenie Piusa XI, który wcześniej pełnił m.in. funkcję nuncjusza apostolskiego w Polsce. W kaplicy znajduje się m.in. wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej oraz sceny przedstawiające oblężenie Jasnej Góry i Bitwę Warszawską. Przypomniał także o ok. 100 projektach znaczków pocztowych dla poczty watykańskiej autorstwa polki, Kazimiery Dąbrowskiej oraz o medalu autorstwa Ewy Olszewskiej – Borys upamiętniającym pielgrzymkę Jana Pawła II do Ojczyzny w 1982 r.
Pontyfikat Jana Pawła II stanowi wielki osobny rozdział związany z polskimi pamiątkami w Watykanie. Wystawę oglądać można od 23 marca do 13 czerwca na Zamku Królewskim w Warszawie, na razie w trybie online. Ekspozycja, która nawiązuje do biografii Karola Wojtyły i jego papieskiego nauczania kierowanego do Polaków podczas pielgrzymek do Ojczyzny ma być hołdem dla Papieża – Polaka. Wystawa zamyka zainaugurowane w 2020 r. obchody 100. rocznicy jego urodzin.
Więcej o wystawie na stronach Zamku Królewskiego
Czytaj także: Arcydzieła z Watykanu w Zamku Królewskim
Co? Gdzie? Kiedy?
