Źródło i szczyt

III Krajowy Kongres Eucharystyczny w Warszawie, 2005 r.

Słowa psalmisty „Wszystkie moje źródła są w Tobie” (Ps 87, 7) to hasło najbliższego 52. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego, który odbywać się będzie od 5 do 12 września w Budapeszcie. Wydarzenie to zostało przesunięte o rok z powodu pandemii. Kongres otworzy Msza św. odprawiona w niedzielę 5 września o godz. 15.00 na placu Bohaterów w Budapeszcie z udziałem uczniów wszystkich szkół katolickich na Węgrzech. Przez kolejne 5 dni uczestnicy gromadzić się będą w hali Hungexpo. Po porannej modlitwie wysłuchają katechezy, świadectw, wezmą udział w Mszy św., a po południu – w tematycznych warsztatach. Sobota 11 września na Wyspie Małgorzaty będzie obchodzona jako Święto Rodzin. Tego dnia wieczorem na placu Kossutha odprawiona zostanie Msza św. pod przewodnictwem prymasa Węgier kard. Pétera Erdő, po której na plac Bohaterów przejdzie procesja eucharystyczna ze świecami. Na zakończenie w niedzielę 12 września papież Franciszek odprawi Mszę św. o 11.30 na placu Bohaterów.

Stolica Węgier jest po raz drugi organizatorem międzynarodowego kongresu; poprzedni odbył się tam w 1938 r.

ABY OŻYWIĆ WIARĘ

Idea kongresów eucharystycznych narodziła się w XIX-wiecznej Francji i związana jest z postacią Emilii Marii Tamisier (1834–1910). Jako osoba świecka pragnęła ona ożywienia nabożeństwa eucharystycznego, a także przeciwstawiała się narastającym wówczas tendencjom laicyzacyjnym, które szczególnie oddziaływały na ludzi świeckich. Zaczęła od organizowania pielgrzymek do sanktuariów, w których miały miejsce cuda eucharystyczne. Działała w ścisłej jedności ze swoimi spowiednikami: św. Piotrem Julianem Eymardem (1811–1868) oraz z bp. Gastonem de Segurem (1820–1881), a także z nawróconym na katolicyzm przedsiębiorcą Philibertem Vrau (1829–1905). Jej spowiednik o. Eymard pisał do niej w 1851 r.: „Zastanawiam się często nad sposobami przełamania ogólnej obojętności, która ogarnęła tylu katolików. Jest tylko jeden: Eucharystia i miłość Jezusa Eucharystycznego”.

Z kolei bp Gaston de Segur sporządził wykaz wszystkich cudownych miejsc kultu eucharystycznego we Francji, co zaowocowało zwiększoną liczbą pielgrzymek. Największe z nich (do Douai, Awinionu i Favernay) były zapowiedzią inicjatywy, która w następnych latach objęła cały Kościół.

Emilia Maria Tamisier zaproponowała zwoływanie kongresów eucharystycznych, które odbywałyby się w różnych częściach świata. Miały ożywić ruch pielgrzymkowy do sanktuariów eucharystycznych, a towarzyszyć im miały procesje eucharystyczne, Msze św., spotkania, sympozja, konferencje. Wspomniany już ks. Piotr Eymard odniósł się z wielkim zrozumieniem do tych planów i utworzył w Paryżu Zgromadzenie Kapłanów od Najświętszego Sakramentu. Z powodu przedwczesnej śmierci nie doczekał realizacji dzieła. A napotykało ono na ciągłe przeszkody. Z uwagi na antykatolickie nastroje panujące we Francji oraz sąsiedniej Belgii nie można było organizować dużych spotkań eucharystycznych.

Wtedy sprawę postanowili wziąć w swoje ręce świeccy – wspomniany już Philibert Vrau oraz jego krewny Feron. Vrau, dziś kandydat na ołtarze, znany był z tego, że kierował fabryką włókienniczą, do której sprowadził Zgromadzenie Sióstr Opatrzności z Portieux w celu duchowej formacji pracowników i włączenia ich do wspólnoty kościelnej. Podkreślał prymat pracy nad kapitałem. W 1875 r. powołał dzieło nocnej adoracji Najświętszego Sakramentu.

W 1881 r. przedsiębiorca Vrau razem z Emilią Marią Tamisier zorganizował, a także sfinansował w Lille we Francji Pierwszy Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny. Odbył się on za zgodą papieża Leona XIII, który już 2 lata wcześniej wydał bullę popierającą tę inicjatywę. Na ówczesne czasy było to przedsięwzięcie ogromne. Zgromadziło 8 tys. osób, a wśród gości byli katolicy m.in. z Chile i Meksyku. Kongres odbywał się pod hasłem „Społeczne Królestwo Chrystusa”. Warto dodać, że za pontyfikatu Leona XIII odbyło się 14 kongresów eucharystycznych.

Zmarły w 2018 r. wybitny liturgista ks. prof. Bogusław Nadolski w swojej książce „Liturgika. Eucharystia” zauważył: „W krótkiej wzmiance o duchowości E. Tamisier podkreślaliśmy, że jej kult Eucharystii wywodził się z Mszy św., z Komunii św. Adoracja była konsekwencją Mszy Świętej. Natomiast kongresy rozwijały się bardziej w kierunku adoracyjnym. Niekiedy Msza św. pozostawała na uboczu. Główny akcent przesunął się na okazałe procesje, ich królewski charakter, pochody Chrystusa Króla. Punktem zwrotnym stał się dopiero kongres w Monachium w 1960 r., który powrócił znowu do Mszy św. jako centrum. Zaczęto rozumieć kongres jako statio – zgromadzenie wiernych dla sprawowania Eucharystii”.

Na statio, tj. zgromadzenie wiernych, konkretna wspólnota zaprasza cały miejscowy Kościół albo miejscowy Kościół zaprasza inne Kościoły z jednego kraju czy narodu, a nawet z całego świata, aby wspólnie zgłębić dany aspekt tajemnicy eucharystycznej oraz uczcić ją publicznie w duchu miłości i jedności.

NA CAŁYM ŚWIECIE

Kongresy były organizowane z różną częstotliwością (co 1–3 lata). Obecnie organizowane są co 4 lata. Do tej pory miały miejsce w tak odległych miejscach świata jak: Montreal, Sydney, Chicago, Buenos Aires, Manila, Rio de Janeiro, Bombaj, Seul, Nairobi.

W maju 1908 r. w Jerozolimie odbył się pierwszy kongres z udziałem katolików obrządków wschodnich. W tym samym roku podczas kongresu eucharystycznego w Londynie zakazano procesji z monstrancją.