19 marca
wtorek
Józefa, Bogdana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Wotum za Grunwald

Ocena: 0
1617

Włocławek od najdawniejszych czasów zaliczał się do znaczących grodów w państwie Piastów. Już w czasach Bolesława Chrobrego wymieniany jest w zapiskach kronikarzy obok Gniezna i Poznania, jako ważny ośrodek władzy książęcej.

fot.Pko/praca własna/ CC BY-SA 3.0/Link

Najstarszym zachowanym dokumentem przekazującym wiadomość o biskupstwie włocławskim jest bulla papieża Innocentego II, wydana 4 czerwca 1133 r. dla arcybiskupa magdeburskiego Norberta, w której podporządkowuje diecezje polskie jego metropolii. Choć autentyczność tego dokumentu jest przez wielu naukowców kwestionowana wymienione są w nim dwa biskupstwa na Kujawach: w Kruszwicy i we Włocławku. Niepodważanym dokumentem potwierdzającym istnienie diecezji, ze stolicą we włocławskim grodzie, jest bulla papieża Eugeniusza III z 4 kwietnia 1148 r., wydana dla bp. włocławskiego Wernera.

We Włocławku, w czasie gdy stał się stolicą biskupstwa, mogły znajdować się już dwie świątynie. Jedną z nich była zapewne kaplica grodowa, drugą natomiast kościół świętego Jana Chrzciciela, przy którym funkcjonowała parafia włocławska, zarządzana wówczas przez benedyktynów. Rola pierwszej katedry we Włocławku przypadła kaplicy grodowej, będącej pod patronatem książęcym. Pierwsza pisana wiadomość o jej istnieniu pochodzi z roku 1185.

Ze względu na swe usytuowanie pierwotna katedra była często niszczona i podtapiana w czasie wylewów rzeki, zagrażały jej także pożary, które spowodowały konieczność budowy nowego obiektu. Tego zadania podjął się najprawdopodobniej bp Michał Godziemba (1222-1252), który postanowił wznieść ją na miejscu pierwszej świątyni katedralnej. Nie wiadomo jednak dokładnie, kiedy została wzniesiona. Była to zapewne trójnawowa budowla kamienna z bloków granitu polnego, w stylu romańskim z drewnianym stropem, wzorowana na świątyniach kruszwickich.

Lokalizację tej romańskiej katedry potwierdzają artefakty odkryte podczas prac ziemnych pomiędzy ulicami Gdańską i Bednarską w 1902 r. Natrafiono wówczas na resztki murów romańskich, których użyto, jako materiału rozbiórkowego przy wznoszeniu nowej kamienicy. W czasie kopania rowów fundamentowych znaleziono także krypty ze szkieletami ludzkimi, przy których znajdowało się kilkanaście monet pochodzących z XII w. W czasie prac archeologicznych w latach 1957-1961 pomiędzy ulicami Gdańską i Bednarską odnaleziono pokład odłupków granitu, które pochodziły zapewne od obróbki głazów użytych do wniesienia katedry. Pod nimi znajdowały się wcześniejsze warstwy kulturowe, które oszacowano na okres IX-XII w. Kolejne prace archeologiczne w tym kompleksie kamienic prowadzono w 2009 r. Wówczas na głębokości około 3,5 m pod powierzchnią gruntu odnaleziono dwa fragmenty fundamentów budowli romańskich. Znalezisko to zinterpretowano, jako część fundamentów romańskiej katedry.

Budowa romańskiej świątyni zbiegła się w czasie ze sprowadzeniem do Polski Zakonu Krzyżackiego, który w celu obrony granic Księstwa Mazowieckiego przed pogańskimi Prusami, zaprosił książę Konrad I Mazowiecki, osadzając ich na Ziemi Chełmińskiej nadanej, jako ziemskie uposażenie, bez wyłączania jej z obrębu państwowości polskiej. Dzięki antydatowanej „złotej bulli” cesarza Fryderyka II, sfałszowanemu „przywilejowi kruszwickiemu” oraz innym zabiegom Wielkiego Mistrza Hermana von Salza, ziemie nadane przez księcia mazowieckiego wypadły spod władzy Konrada I i jego następców, a tereny podbitych Prus zagarnięte przez zakon zostały formalnie objęte opieką papiestwa.

Sąsiedztwo diecezji włocławskiej z Zakonem Krzyżackim skutkowało licznymi konfliktami biskupów włocławskich z Krzyżakami, dotyczącymi głównie jurysdykcji na terenach Pomorza Gdańskiego i ziemiach dolnego biegu Wisły. Szczególnie uwidoczniło się to za biskupów: Gerwarda z Ostrowa (1300-1323) i Macieja z Gołańczy (1323-1364), którzy byli zwolennikami odrodzenia silnego, zjednoczonego państwa polskiego, a także przeciwnikami zaborczej polityki zakonu prowadzonej na terenie Prus oraz terytoriów przygranicznych. W tym czasie działania pruskich mistrzów krajowych Helwiga von Goldbacha i Henryka von Plotzke doprowadziły do zagarnięcia przez Krzyżaków Pomorza Gdańskiego od Gdańska aż po Świecie. Następstwem tego było przeniesienie się Wielkiego Mistrza Zygfryda von Feuchtwangena z Wenecji do Malborka.

Początki, zachowanej do dziś, gotyckiej katedry pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku związane są z osobą bp. Macieja z Gołańczy. Był on kanonikiem włocławskim, gnieźnieńskim, poznańskim, płockim, krakowskim i wrocławskim oraz współpracownikiem swego wuja bp. Gerwarda, któremu towarzyszył w wyprawie do Awinionu ze skargą na działania Krzyżaków. Podczas pobytu u papieża Jana XXII bp. Gerward zmarł a jego następcą mianowany został bp. Maciej.

7 maja 1329 r. wojska krzyżackie, pod wodzą brata Kerstana, dowodzącego załogą zdobytego w marcu zamku w Dobrzyniu, wspierane przez oddziały czeskie króla Jana Luksemburskiego, zdobyły Włocławek. Najeźdźcy spustoszyli gród, koncentrując się na niszczeniu własności biskupiej. Wówczas spalona została także romańska katedra. Krzyżacy, pod groźbą śmierci, zabronili odbudowy biskupiego miasta i katedry, mając zamiar doprowadzić do oderwania od diecezji kujawsko – pomorskiej archidiakonatu pomorskiego i utworzenia tam odrębnej diecezji podległej zakonowi. Zamiary te nie znalazły nigdy akceptacji Stolicy Apostolskiej.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 19 marca

Wtorek - V Tydzień Wielkiego Postu
Szczęśliwi, którzy mieszkają w domu Twoim, Panie,
nieustannie wielbiąc Ciebie.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): Mt 1, 16. 18-21. 24a
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

Nowenna do św. Rafki

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter