28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Wokół katedry św. Piotra

Ocena: 5
4315

Katedra św. Piotra przypomina, że Chrystus powierzył mu urząd swojego zastępcy na ziemi.

fot. W.Turek

Dwa razy w roku znana figura księcia apostołów w Bazylice św. Piotra – po prawej stronie, przed konfesją – jest „ubierana” w uroczystą kapę czerwonego koloru, a na głowę posągu pierwszego papieża nakładana jest tiara.

Dzieje się to 22 lutego i 29 czerwca; druga data nie wymaga chyba wyjaśnienia, bo chodzi o Uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła, patronów Wiecznego Miasta. Dla jego mieszkańców ten dzień jest dniem świątecznym i wolnym od pracy. Ale dlaczego także 22 lutego?

W kalendarzu liturgicznym tego dnia obchodzone jest Święto Katedry św. Piotra Apostoła. Grecki termin kathedra, przejęty następnie przez język łaciński, a jeszcze później przez wiele innych języków, w tym także polski, kojarzy się niemal spontanicznie z najważniejszą świątynią w diecezji, czyli głównym kościołem miejscowego biskupa. W naszej tradycji są to także gotyckie budowle sakralne, wznoszone w średniowieczu – zwłaszcza we Francji i w Hiszpanii. Katedrą jest też podwyższenie z pulpitem, z którego profesor prowadzi wykład w auli uniwersyteckiej. W starożytnej Grecji katedra oznaczała krzesło, a następnie, już we wczesnej tradycji chrześcijańskiej, tron biskupa, znajdujący się w jego głównej świątyni, z którego głosił on Ewangelię oraz wyjaśniał prawdy wiary i moralności.

 


JEDNOŚĆ I AUTORYTET

Tak rozumiana katedra stała się symbolem autorytetu biskupa i jedności Kościoła lokalnego, któremu on przewodniczył. Święty Augustyn, biskup Hippony, tłumaczył w jednym ze swoich Kazań (91,5), że katedra – rozumiana właśnie w sensie tronu – powinna być umieszczona w absydzie, aby biskup był łatwiej rozpoznawalny w kościele, a przede wszystkim aby w ten sposób ukazać sprawowany przez niego urząd.

Jeśli tak się dzieje w przypadku każdego biskupa kierującego diecezją, to cóż dopiero powiedzieć o biskupie Rzymu i jego katedrze? W ostatnich latach I w. św. Klemens Rzymski, trzeci następca św. Piotra (po Linusie i Anaklecie), wspominał w swoim Liście do Koryntian o pobycie św. Piotra i św. Pawła w Rzymie oraz o ich męczeńskiej śmierci (n. 5). Dawał następnie do zrozumienia, że on sam, jako następca św. Piotra, czuje się odpowiedzialny za cały Kościół i interweniuje w sprawy wspólnoty korynckiej z natchnienia Ducha Świętego (n. 63).

W miarę upływu czasu i stopniowego wzrostu autorytetu biskupa Rzymu zaczęto obchodzić święto, które w sposób szczególny podkreślało wyjątkowość tego urzędu, symbolizowanego właśnie przez katedrę rozumianą jako miejsce przewodniczenia i nauczania w odniesieniu do całego Kościoła. Pierwsze – wprawdzie nieliczne i mało wyraźne – wzmianki o takim święcie pochodzą już z III w. W następnym pojawiła się łacińska nazwa Natale Petri de cathedra, co dosłownie oznacza: „Narodziny Piotra od katedry”. Z niektórych dokumentów wynika, że w V w. w Rzymie było ono obchodzone uroczyście, w obecności papieża i biskupów, i że nawet było poprzedzone wigilią.

Jednak jego późniejsza historia jest dosyć złożona i mocno związana z Galią; w rzeczywistości pierwsze formularze liturgiczne na to święto zachowały się w księgach liturgicznych powstałych w tamtym regionie i są datowane na VIII w. Uroczystość „powróciła” na dobre do Rzymu w X w., ale jej oficjalne obchody jako święta zostały zatwierdzone dopiero przez papieża Pawła IV w 1558 r. Wtedy jednak obchodzono 18 stycznia pamiątkę wstąpienia św. Piotra na tron rzymski, a 22 lutego wspominano objęcie przez apostoła katedry w Antiochii, czyli, zgodnie z tradycją, w jego pierwszym biskupstwie. Paweł IV zdecydował także, aby oba święta, które początkowo obchodzono tylko w Rzymie, zostały rozszerzone na cały Kościół łaciński. Tak było aż do 1960 r., czyli do reformy kalendarza liturgicznego.

 


Z BRĄZU I Z DREWNA

Wielu pielgrzymów odwiedzających bazylikę św. Piotra 22 lutego zbliża się do „ubranej” statuy Rybaka Apostoła, żeby zrobić zdjęcia i dotknąć ze czcią jego stopy. Niewielu idzie dalej, w kierunku prezbiterium, by pokłonić się słynnej katedrze św. Piotra, bo to w rzeczywistości „jej” święto. Dzieło to zostało wykonane przez słynnych artystów włoskiego baroku, braci Gianlorenza i Luigiego Berninich, i uroczyście odsłonięte w 1666 r. Na marmurowym postumencie ustawiono cztery imponujące figury przedstawiające dwóch Ojców Kościoła Zachodniego – świętych Ambrożego i Augustyna, oraz dwóch Ojców Kościoła Wschodniego – świętych Atanazego i Jana Chryzostoma. Oczywiście, dobór nie był przypadkowy – chodziło o wybitnych pasterzy i teologów, którzy ukazywali, że Kościół Wschodni i Zachodni nie różnią się między sobą, gdy chodzi o zasadnicze kwestie doktrynalne, oparte na Ewangelii, wyznaniu wiary i nauce Apostołów. Ten fakt podkreśla też wymowny gest: czterej biskupi dotykają wielkiej katedry na znak łączności z Piotrem.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Autor jest kapłanem diecezji płockiej, filologiem klasycznym i patrologiem, pracownikiem Stolicy Apostolskiej

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter