Austria
W związku z silnym wzrostem infekcji koronawirusem w trzech landach Austrii, w tym w Wiedniu, rząd tego kraju wspólnie z władzami lokalnymi wprowadził zaostrzone środki bezpieczeństwa na czas Wielkiego Tygodnia i świąt Wielkanocnych. Biskupi Wiednia oraz diecezji Sankt Pölten i Eisenstadt uzgodnili z władzami politycznymi, że w czasie wielkanocnym wszystkie nabożeństwa będą się odbywały z zachowaniem surowego reżimu sanitarnego.
Parafiom polecono, aby skrócić do minimum czas liturgii. Tam, gdzie to będzie możliwe, nabożeństwa powinno się odprawiać na wolnym powietrzu. Po zakończonym nabożeństwie wierni nie mogą pozostawać w grupach przed kościołem.
Podczas całej liturgii należy zachować co najmniej dwumetrową odległość pomiędzy osobami nie mieszkającymi w tym samym gospodarstwie domowym. Ponadto, przez cały czas nabożeństwa usta i nos muszą być zasłonięte maską FFP2, zarówno wewnątrz kościoła jak i na zewnątrz. Z noszenia masek zwolnione są kobiety w ciąży i dzieci do szóstego roku życia. Dzieci w wieku od 6 do 14 lat mogą nadal nosić inną ochronę ust i nosa niż maski FFP2.
Służby kościelne mają zapewnić, aby w kościołach zachowana była minimalna odległość. Nie jest możliwy śpiew zbiorowy i chóralny, dopuszczalny jest śpiew maksymalnie czterech solistów. Osoby z objawami chorobowymi nie mogą uczestniczyć w nabożeństwach w kościołach. Należy unikać obrzędów o zwiększonym ryzyku przeniesienia zakażenia, takich jak obmywanie stóp w Wielki Czwartek.
Ci, którzy nie są pewni swojego stanu zdrowia, powinni powstrzymać się od pójścia do kościoła i skorzystać z licznych transmisji nabożeństw w telewizji, radiu lub poprzez livestream, aby wirtualnie przyłączyć się do uroczystości.
Belgia
W Belgii od połowy grudnia obowiązuje ograniczenie liczby uczestników ceremonii religijnych do zaledwie 15, niezależnie od powierzchni świątyni (dla porównania: w dużych sklepach może przebywać 50 osób). Wcześniej, od marca do grudnia 2020 r., Kościół został zmuszony do zawieszenia publicznych Mszy św., choć świątynie pozostały otwarte i można było do nich wejść na modlitwę. Większość katolików będzie więc jedynie śledzić liturgie Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy w telewizji i internecie. Jednocześnie biskupi zachęcili księży do zwiększenia liczby sprawowanych liturgii. Z kolei ks. Pascal Roger z Arlon przygotowuje Mszę wielkanocną na parkingu przed Domek Kultury, której uczestnicy będą siedzieć w swoich samochodach (na Boże Narodzenie uczestniczyło w takiej liturgii ponad 400 osób).
Czechy i Słowacja
W czasie obchodów Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy w Czechach i na Słowacji kościoły pozostają otwarte. W Czechach ustanowiono, że w jednym kościele może być zajętych maksymalnie 10 proc. miejsc. a na Słowacji w kościele na 25 metrów kw. może przypadać jedna osoba. Oprócz nakazu noszenia masek ochronnych wprowadzono zakaz śpiewania.
Francja
We Francji od połowy grudnia obowiązuje, wprowadzone przez ministerstwo spraw wewnętrznych, ograniczenie liczby uczestników ceremonii religijnych proporcjonalnie do liczby miejsc w danej świątyni. Należy zajmować co drugi rząd krzeseł lub ławek, a także pozostawić wolne dwa siedzenia pomiędzy pojedynczymi osobami lub grupą osób mieszkających razem.
Ponadto obowiązują dodatkowe rygory sanitarne, takie jak: noszenie maseczek (osoby od 11. roku życia), udzielanie Komunii św. wyłącznie na rękę, zbieranie tacy przez wyznaczoną osobę, a nie do koszyka przekazywanego z rak do rąk.
W 19 departamentach, w tym także w Paryżu, gdzie obecnie obowiązuje częściowy lockdown, można opuszczać mieszkanie jedynie z wypełnionym formularzem, potwierdzającym cel wyjścia. W przypadku udania się do kościoła, najlepiej zaznaczyć kratkę „ważna sprawa rodzinna” (motif familial impérieux) – radzi przewodniczący Konferencji Biskupów Francji abp Éric de Moulins-Beaufort.
Hiszpania
Konferencja Episkopatu Hiszpanii wydała dokument zawierający wytyczne dla parafii dotyczące organizowania obchodów Wielkiego Tygodnia w tym kraju. Biskupi wezwali proboszczów do zaniechania w tym roku z powodu ryzyka epidemicznego organizowania procesji pasyjnych. Powołując się na zalecenia służb medycznych członkowie episkopatu wskazali, że wciąż istnieje duże ryzyko infekcji koronawirusem na terytorium Hiszpanii. Zaznaczyli, że zmiana w sprawowaniu liturgii Wielkiego Tygodnia “wynika z wyjątkowych okoliczności” oraz służy “dla dobra wspólnego”.
W lutym kilka organizacji grupujących hiszpańskich lekarzy zaapelowało do władz kraju oraz rządów poszczególnych wspólnot autonomicznych do odstąpienia od zamiaru usunięcia restrykcji epidemicznych umożliwiających podróżowanie po kraju oraz branie udziału w wydarzeniach związanych z obchodami Wielkiego Tygodnia. Władze hiszpańskich organizacji lekarskich Semicyuc i Sempsph nazwały deklaracje przedstawicieli rządu Pedra Sancheza, który deklarował możliwość luzowania restrykcji przed Wielkanocą, “zbyt optymistycznymi” oraz “ryzykownymi”. W ocenie kierownictwa obu organizacji wraz z eliminowaniem obostrzeń przed świętami mogłoby dojść do nasilenia się epidemii oraz czwartej fali koronawirusa.
Japonia
Po zniesieniu 22 marca ograniczeń antywirusowych katolicy w Tokio w miarę normalnie obchodzą Wielki Tydzień. Niemniej jednak zarówno miejscowy metropolita abp Tarcisius Isao Kikuchi SVD, jak i burmistrz stolicy Yuriko Koike wezwali ludzi do dalszego przestrzegania zaleceń i ograniczeń, związanych z pandemią koronawirusa. Przepisy te istnieją tu jednak nie jako przymusowe, lecz na zasadzie niepisanej reguły „nie zaraź siebie i nie zarażaj innych”. Obchodom Wielkiego Tygodnia towarzyszy w tym roku kwitnienie wiśni.
W swym najnowszym liście pasterskim arcybiskup zalecił, „na ile jest to możliwe, ograniczenie działalności kościołów poza sprawowaniem mszy”. Na stronach tokijskiej katedry św. Ignacego w Yotsuya (największej parafii w Japonii) i kościoła parafialnego w Meguro (jednej z 23 dzielnic stolicy) podano godziny Mszy i nabożeństw Triduum Paschalnego z zastrzeżeniami, że mogą w nich wziąć udział jedynie miejscowi parafianie po uprzednim wpisaniu się na listę internetową i przy zachowaniu określonej liczby uczestników.
Jezuicki kościół św. Ignacego będzie w tegoroczne święta tętnił życiem o wiele bardziej niż przed rokiem. Według zamieszczonych tam informacji w głównej świątyni będą odprawione Msze także po angielsku, hiszpańsku i wietnamsku. Inne, mniejsze wspólnoty narodowościowe: Polacy i Indonezyjczycy, podobnie jak w ubiegłym roku, będą uczestniczyć w liturgii w kaplicy Matki Bożej, w której może przebywać jednorazowo w czasie obecnej pandemii najwyżej 40 osób. Msza po polsku zostanie tam odprawiona w Wielkanoc o godz. 16. Odbędzie się też tradycyjne polskie święcenie przyniesionych pokarmów.
Liban
Rząd Libanu wprowadza trzydniowy lockdown w czasie katolickich obchodów Wielkanocy. Potrwa on od soboty 3 kwietnia do wtorku 6 kwietnia rano. Ma to na celu uniknięcie kolejnego wzrostu przypadków COVID-19 w tym kraju. Ministerialny komitet zajmujący się walką z COVID-19 przestrzegł przed organizowaniem świątecznych spotkań w mieszkaniach i innych pomieszczeniach zamkniętych. Władze obawiają się, że powtórzy się scenariusz z grudnia, gdy rodzinne obchody świąt Bożego Narodzenia oraz otwarcie restauracji i kawiarni doprowadziły do fali zakażeń koronawirusem, po której trzeba było wprowadzić kilkutygodniowy lockdown.
Jednocześnie Narodowa Rada Obrony przedłużyła stan powszechnej mobilizacji w walce z pandemią do końca września br., czyli o kolejne pół roku. Ustępujący premier Hassan Diab oświadczył, że nowa fala zakażeń może być o wiele groźniejsza od poprzednich. Poinformował o obawach związanych z zaspokojeniem zapotrzebowania na tlen, energię elektryczną, lekarstwa i sprzęt medyczny w obliczu poważnego kryzysu finansowego, jaki przeżywa libańskie państwo. Pogorszenie się sytuacji sanitarnej zbiegło się bowiem z załamaniem gospodarczym Libanu. Ponad połowa jego mieszkańców żyje – według danych ONZ – poniżej progu ubóstwa.
W tej sytuacji sąsiednia Syria, od 10 lat pogrążona w wojnie, zapowiedziała, że przekaże Libanowi 75 ton tlenu dla chorych na koronawirusa.
Chrześcijanie prawosławni w Libanie w tym roku świętować będą Wielkanoc na początku maja, zaś w połowie maja przypadnie muzułmańskie święto Ofiarowania.
Litwa
Na Litwie archidiecezja wileńska zdecydowała, że w związku z bardzo trudną sytuacją epidemiczną w Wilnie i trzech regionach okręgu wileńskiego, działalność kościołów została zawieszona do drugiego dnia Wielkanocy. Msze św. nie będą odbywać się też w należących do archidiecezji wileńskiej kościele w Olanach oraz kaplicach w Bortkuszkach i Szawlach w rejonie szyrwinckim. Abp Gintaras Grušas, przewodniczący Konferencji Episkopatu Litwy zachęca wiernych do wspólnej modlitwy przez internet, radio i telewizję. Zaapelował też do wiernych z pozostałych regionów, by absolutnie nie udawali się na Msze św., jeśli widzą u siebie choć najmniejsze oznaki przeziębienia. Zaapelował też o przyjmowanie szczepionek przeciwko COVID-19.
Niemcy
Katoliccy biskupi w Niemczech nie chcą zrezygnować z udziału wiernych w liturgii świąt Wielkanocnych, jak sugerują władze państwowe. „Wielkanoc, to dla nas najważniejsze święto, a nabożeństwa to nie akcesoria”, napisał na Twitterze przewodniczący Konferencji Biskupów Niemieckich bp Georg Bätzing.
Kościół został „zaskoczony” wcześniej podjętą decyzją landów i urzędy federalnego, aby zwrócić się do Kościołów i innych wspólnot religijnych o odprawianie nabożeństw w Wielkanoc tylko wirtualnie. „W Boże Narodzenie pokazaliśmy, jak można odprawiać Msze św. z rozwagą”, przypomniał bp Bätzing dodając, że także w Wielkanoc Kościół nie chce z tej możliwości zrezygnować i przedstawi swoje stanowisko w rozmowach z politykami.
Rząd federalny i landy zdecydowali 23 marca o całkowitym lockdownie od Wielkiego Czwartku (1 kwietnia) do Poniedziałku Wielkanocnego (5 kwietnia). Jeśli chodzi o nabożeństwa, ogłoszono, że „rząd federalny i władze landów stany zwrócą się do wspólnot religijnych z prośbą, aby w tym czasie zgromadzenia religijne odbywały się tylko wirtualnie”. Po licznych głosach krytyki, ostatecznie kanclerz Niemiec Angela Merkel zgodziła się na wysuwany argument, że stosowanie w kościołach reżimu sanitarnego jak dotychczas „przebiegało bez skazy” i wycofała się z decyzji o całkowitym zamknięciu kościołów w czasie świątecznym. Obowiązuje zasada, że publiczne nabożeństwa religijne muszą zostać odwołane, jeśli siedmiodniowy poziom zachorowań w danym powiecie lub mieście przekroczy 200.
Rzecznik Konferencji Biskupów Niemieckich zaapelował o odpowiedzialne postępowanie i korzystanie z transmisji nabożeństw w Internecie. Także poszczególne diecezje apelują o odpowiedzialność własną katolików co do tego, którą formę uczestnictwa w świątecznych nabożeństwach wybiorą. Podobne stanowisko zajęły Kościoły ewangelickie.
Wiele diecezji niemieckich przygotowało specjalne materiały, mające pomóc wiernym w obchodzeniu Świąt w domu, liczne parafie wystawiają pojemniczki z wodą święconą, którą można zabrać do domu.
Dla osób, które nie mogą uczestniczyć w wydarzeniach wielkanocnych ani fizycznie, ani w sieci, archidiecezja berlińska zaoferowała towarzyszenie przez telefon przez Wielki Tydzień i dni Wielkanocy. Duchowe medytacje można usłyszeć pod wskazanym numerem telefonu.
Włochy
Włoscy biskupi apelują do wiernych o powrót do kościoła na święta Wielkanocy. Tym razem nie obowiązuje powszechny lockdown jak w ubiegłym roku. Episkopat zachęca więc do obecności na liturgiach Triduum Paschalnego. Korzystanie z liturgii transmitowanych w mediach jest dopuszczalne wyłącznie tam, gdzie jest to rzeczywiście niezbędne bądź użyteczne – czytamy w nocie konferencji episkopatu.
Liturgie Wielkiego Tygodnia muszą się jednak dostosować do norm sanitarnych. Dlatego poszczególni biskupi apelują do swych kapłanów, by przygotowali się na większy napływ wiernych. Bp Luigi Mansi z Andrii w Apulii dopuszcza używanie pomieszczeń niesakralnych, tam gdzie kościół jest za mały, by pomieścić wszystkich wiernych, przy zachowaniu wymaganego dystansu. Z tych samych względów biskupi toskańscy proszą o zwiększenie liczby wielkanocnych Eucharystii.
Ograniczone do minimum zostaną jednak w tym roku we Włoszech pozaliturgiczne tradycje związane z Wielkim Tygodniem, w tym również procesje Drogi Krzyżowej.
Co? Gdzie? Kiedy?
