Dekada kard. Nycza w Warszawie

Jego inicjatywą jest Orszak Trzech Króli, nowa świecka tradycja, która po kilku latach objęła niemal całą Polskę i jest organizowana w ponad 500 miastach. Akcja ta przyczyniła się też wydatnie do ustanowienia święta wolnego od pracy w Trzech Króli.

Rodzina

Jest nieustanną troską kard. Nycza, a w szczególności metropolita warszawski wyraża troskę o rodziny wielodzietne. Od lat wspiera powołany przez ludzi świeckich Związek Dużych Rodzin Trzy Plus, który stawia sobie za cel promocję polityki rodzinnej w Polsce. „A w tej sferze sytuacja jest dramatyczna, gdyż Polska pod kątem dzietności znajduje się obecnie na 209 miejscu wśród 222 krajów świata” – wyjaśniał przy wielu okazjach.

Przeciwko fałszywej wolności

Objęcie funkcji metropolity Warszawy wiązało się z (naturalną skądinąd) koniecznością jeszcze bliższego niż dotąd przyglądania się sprawom publicznym oraz zabierania głosu na temat miejsca Kościoła w demokracji i relacji państwo-Kościół.

Nie zabrakło jego głosu w czasie ostrego konfliktu społecznego wokół krzyża przed Pałacem Prezydenckim na Krakowskim Przedmieściu. Mówił konsekwentnie, iż „nie wolno używać krzyża do tego, by dzielić ludzi, wyznaczać przestrzenie i tereny, by osiągać swoje ludzkie cele, bo byłoby to wielką instrumentalizacją krzyża”. Jednocześnie zaznaczał, że warunkiem rozwiązania problemu jest spełnienie postulatu godnego upamiętnienia ofiar katastrofy smoleńskiej.

Bardzo mocno angażował się w proces beatyfikacyjny ks. Jerzego Popiełuszki, wraz z innymi polskimi biskupami kierując do Benedykta XVI specjalną prośbę w tej sprawie. 6 czerwca 2010 r., podczas uroczystej Mszy beatyfikacyjnej na Placu Piłsudskiego apelował: „Niech ta beatyfikacja zaowocuje zjednoczeniem wszystkich Polaków wokół tych spraw i wartości, za które ks. Jerzy Popiełuszko poniósł męczeńską śmierć”. Teraz śledzi postępy procesu kanonizacyjnego warszawskiego męczennika. Dokonał się już bowiem cud, który badany jest w Watykanie.

Bardzo wiele pracy i zaangażowania włożył w przygotowanie procesu beatyfikacyjnego kard. Stefana Wyszyńskiego. Obecnie proces znajduje się na etapie rzymskim. Kardynał wyjaśnia, że została wydana już pozytywna opinia komisji teologów kongregacji, a teraz czekamy na opinię komisji kardynałów i biskupów. Gdy to nastąpi, możliwy będzie dekret o heroiczności cnót.

Kard. Nycz otwarcie piętnuje wszelkie tendencje, które w imię laickości państwa próbują wyeliminować religię z życia ludzi i społeczeństw. Podkreśla, że "szkodzą człowiekowi ci wszyscy, którzy w imię fałszywej wolności człowieka próbują wyeliminować religię z życia ludzi i z życia społecznego a wprowadzić laickość wrogą Kościołowi i religii".

Zwraca uwagę, że świeckość państwa może być wartością pozytywną, kiedy służy wszystkim religiom i Kościołom, stwarzając wszystkim wierzącym możliwość działania w życiu społeczeństwa i państwa oraz kiedy państwo uznaje wartość i ważność religii i Kościoła w przestrzeni publicznej. Przyznaje, że w imię takiej autonomii i współpracy dla dobra wszystkich, wspólnie podejmuje się troskę o człowieka, rodzinę, jakość życia społecznego. Natomiast jeśli tak nie jest, to świeckość przestaje być wartością a staje się dla religii wrogą laickością, nie do przyjęcia w Polsce i Europie wyrosłej przecież z kultury chrześcijańskiej. "Chcemy ojczyzny, w której kultura nie będzie odarta z wymiaru religijnego; chcemy ojczyzny, w której istotnym korzeniem w kulturowej tożsamości – także w wymiarach życia społecznego – jest chrześcijaństwo" – mówił metropolita warszawski w homilii na Boże Narodzenie 2012 r.

Za mało robimy dla uchodźców

Metropolita warszawski wskazuje, że pomoc uchodźcom to wielka próba i test naszej wiary. W październiku ub. roku podczas ekumenicznej modlitwy za uchodźców, zmarłych w drodze do Europy, nie zawahał się stwierdzić, że jako chrześcijanie robimy za mało w stosunku do tego, czego oczekuje dziś od nas Chrystus.

Do cierpień ofiar wojny w Syrii nawiązał także w liście na tegoroczny Wielki Post. Zachęcił do włączenia się w pomoc kierowaną do cierpiących dzięki programowi Caritas "Rodzina rodzinie". Podkreśla jednak, że jest to ważny ale dopiero pierwszy etap pomocy uchodźcom, zaś następnym powinno być uruchomienie korytarzy humanitarnych. Dzięki temu pomoc w Polsce mogłoby znaleźć kilkuset uchodźców potrzebujących pilnie leczenia, pomocy nadzwyczajnej, koniecznej do ich przeżycia. "Oczywiście, potrzebna jest otwartość władz państwowych i na nią czekamy. Chodzi tu o wrażliwość miłosierdzia, o której mówi Jezus w Błogosławieństwach, a o której przypominał święty Jan Paweł II. Chodzi o znaczący symbol tej naszej wrażliwości na ludzi potrzebujących radykalnej pomocy. Chodzi też o wizerunek Polski i Kościoła w Polsce" - napisał kardynał w liście do diecezjan na tegoroczny Wielki Post.

Finanse Kościoła

W marcu 2012 r. kard. Nycz stanął na czele Zespołu Roboczego Kościelnej Komisji Konkordatowej ds. Realizacji 22 art. Konkordatu. Zespół ten podejmował rozmowy z Zespołem Roboczym ds. Finansów Rządowej Komisji Konkordatowej ws. finansowania Kościoła. W lutym osiągnięto porozumienie, iż Fundusz Kościelny ma zostać zastąpiony dobrowolnym odpisem z podatku w wysokości 0,5 proc. Kardynał tłumaczył wówczas, że odpis będzie wspierał działalność Kościoła w zakresie spraw charytatywnych, społecznych, edukacyjnych, a także w zakresie wspierania, czy refundowania ubezpieczenia księżom i siostrom, zwłaszcza misjonarzom, czyli tym, którzy pracują za granicami Polski, a także zakonom kontemplacyjnym.

Nie celebrować samego siebie

Kardynał czuje się przede wszystkim duszpasterzem, i choć piastuje ważne i odpowiedzialne urzędy, chce być blisko zwykłych ludzi i do tego zachęca innych duchownych. W ostatnim czasie jako wzór sprawowania urzędu w Kościele wielokrotnie przywoływał postać nowego papieża. "Nie wystarczy go tylko podziwiać, ale trzeba go naśladować, bo jesteście posłani by służyć ludowi Bożemu i każdemu człowiekowi – tłumaczył niedawno w Warszawie nowo wyświęconym księżom. – Papież Franciszek pokazuje nam, żeby nigdy nie celebrować siebie, ale celebrować święte obrzędy. Iść jak on, do drugiego człowieka zwyczajnie, prosto, pokornie – jak ojciec czy brat. O to was proszę, kiedy będziecie przekraczać progi: pokoju nauczycielskiego, klasy szkolnej, kancelarii parafialnej czy konfesjonału, abyście byli zwyczajni, w tym nadzwyczajnym darze jakim jest sakrament kapłaństwa".

Jubilat słynie z poczucia humoru, bezpośredniego stylu bycia, dystansu do własnej osoby. Lubi czytać literaturę piękną i teksty z pogranicza filozofii i teologii, jako hobby wymienia spacery i wycieczki górskie. Każdego roku wakacje stara się spędzać w polskich górach i nad Bałtykiem.

Pytany przez KAI jak będzie obchodził 10-rocznicę swej nominacji na Warszawę, odpowiada: "Osobiście nie przywiązuję większej wagi do obchodzenia rocznic. A przywiązuję tylko w znaczeniu cichej, prywatnej modlitwy dziękczynnej - a jeszcze bardziej jako okazję do rachunku sumienia, bo pewne rzeczy można było zrobić lepiej. A z rachunku sumienia musi wynikać modlitwa przebłagalna i dobrze, że się to zbiega z początkiem Wielkiego Postu".