29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Teologia a kultura postchrześcijańska

Ocena: 0
725

Potrzeba pogłębionej formacji intelektualnej kapłanów i świeckich, aby oprzeć się obecnym w mediach, kulturze, edukacji i nauce postulatom sprzecznym z prawdą o człowieku, odrzucającym Boga Stwórcę.

fot. Opus Dei Communications Offi ce

Wobec aktualnych kultur postchrześcijańskich szczególnego znaczenia nabrał wymiar apologetyczny teologii. W związku z tym wydaje mi się ważne, aby w ramach wydziałów teologicznych kierowano uwagę na postchrześcijańskie zjawiska kulturalne, z którymi wielokrotnie mierzy się misja przekazywania Ewangelii. Wśród tych zjawisk można wymienić m.in. współczesne pochodne marksizmu, ideologię gender i scjentyzm, zwany nowym ateizmem.

 


MARKSIZM NA NOWO

W odniesieniu do marksizmu przypomnę jedynie krótko następującą kwestię. Upadek reżymów komunistycznych w Europie Środkowej i Wschodniej pod koniec lat osiemdziesiątych wydawał się zadecydować o końcu marksizmu jako ideologii. Pozorny triumf kapitalizmu i gospodarki rynkowej spowodował naiwne myślenie wielu, że śmierć marksizmu prowadziła do końca takiej historii, jaka rozwijała się aż do tego momentu, rozpoczynając nowy etap ludzkości. Jednakże narastanie ubóstwa i nierówności gospodarczych, charakteryzujące początek obecnego wieku w wielu krajach, zjawisko terroryzmu, kryzys ekonomiczny i finansowy z 2008 r. ochłodziły ten entuzjazm i spowodowały, że wielu intelektualistów powróciło do szukania inspiracji w ideach marksistowskich, starając się znaleźć rozwiązanie.

Te propozycje reinterpretacji marksizmu są u swego korzenia uwarunkowane tymi samymi założeniami metafizycznymi i antropologicznymi, które skazały na porażkę będącą u ich podstaw myśl Marksa: z jednej strony materializm historyczny i dialektyczny jako ostateczne wyjaśnienie natury człowieka i świata, z drugiej zaś zaprzeczenie istnienia Boga i jakiejkolwiek rzeczywistości transcendentnej. Warto nie zapominać tych podstawowych aspektów materializmu, także po to, aby odpowiednio podjąć delikatne zadanie duszpasterskiego rozeznania różnych propozycji, jakie są przedstawiane ludowi chrześcijańskiemu, aby rozwiązać problem ubóstwa i usunąć niesprawiedliwe nierówności społeczne.

 


PŁEĆ KONSTRUKCJĄ

Jeśli chodzi o ideologię gender, powiedziałbym – także bardzo krótko – że jest ona pochodną, być może ostatnią, koncepcji filozoficznej, wyrażonej szczególnie przez Hegla, według której prawda nie jest punktem wyjścia, ale wynikiem działania. W tym kontekście płeć biologiczna nie byłaby punktem wyjścia dla płci kulturowej (gender), to znaczy dla funkcji i charakteru życia osoby w sobie samej i w społeczeństwie; płeć kulturowa byłaby czystą konstrukcją społeczną. Dlatego zamiast o dwóch płciach biologicznych czy kulturowych jest mowa o nieokreślonej ich wielości. Utrzymuje się, że społeczeństwo powinno nie tylko tolerować, ale też przyjąć i pozytywnie promować jakikolwiek rodzaj preferencji seksualnej swoich obywateli.

Kiedy próbuje się budować płeć kulturową, nie opierając się na różnicy płci biologicznej, nie tylko upada porządek w dziedzinie płciowości, ale sama osobowość staje się niestabilna. U podstaw niektórych spośród tych teorii można odkryć zaskakującą mieszankę: z jednej strony pojawia się tam materialistyczna koncepcja życia ludzkiego, która prowadzi do takiego korzystania z seksualności, w którym banalizuje się więź międzyosobową, a z drugiej strony jest tam obecny pewien radykalny racjonalizm, który prowadzi do traktowania ciała jedynie jako narzędzia autonomicznego podmiotu. W rzeczywistości płeć biologiczna i kulturowa są koniecznie ze sobą związane, ponieważ ludzka seksualność nie jest jedynie czymś cielesnym: jest także psychologiczna, oddziałuje na sferę duchową i jest miejscem, jakiego Bóg zapragnął dla rodzenia nowych istot ludzkich, powołanych, tak samo jak ich rodzice, do wiecznego życia w Bożym szczęściu.

 


NOWY ATEIZM

Chciałbym odnieść się teraz do tego, o czym wspomniałem wcześniej i co we współczesnej kulturze postchrześcijańskiej jest bardzo rozpowszechnione. Jest to tzw. nowy ateizm, wśród którego reprezentantów znajdują się bardzo poczytni na całym świecie autorzy. W niektórych przypadkach są to naukowcy o zasłużonym prestiżu na swoim polu badawczym i autorzy bestsellerów w wielu językach. Najbardziej znanym i prawdopodobnie najbardziej aktywnym przedstawicielem nowego ateizmu jest biolog Richard Dawkins (…). Należy także wspomnieć o Stephenie Hawkingu, zmarłym w 2018 r., uważanym za jednego z najwybitniejszych naukowców (…).

Nowy ateizm wyrasta w kontekście złożonej sytuacji kulturowej i społecznej, w której metoda właściwa naukom matematyczno-fizycznym jest często ukazywana jako jedyna metoda naukowa w sensie ścisłym. Jest to zjawisko przede wszystkim anglosaskie, które rozszerzyło swój wpływ na inne części świata. W pewien sposób nauka jest ukazywana jako wyznacznik działania także na polu praktyki, a nawet moralności.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Kapłan, teolog, konsultor Kongregacji Nauki Wiary. Od 23 stycznia 2017 prałat Prałatury personalnej Opus Dei

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter