Spotkanie modlitewne przedstawicieli religii świata odbędzie się w Rzymie

Chwilowy rozejm

Okazało się, że rzeczywiście wiele organizacji wojskowych i paramilitarnych zastosowało się do tego apelu. Były to m.in. Siły Demokratyczne Nikaragui (EDN), Patriotyczny Front im. Manuela Rodrigueza w Chile, terroryści w Sri Lance, angolski ruch UNITA i wiele innych.

Inne spotkania międzyreligijne

Niechrześcijańscy uczestnicy tego spotkania pozostali jeszcze jeden dzień w Mieście św. Franciszka, by odbyć rozmowy z przedstawicielami tych urzędów Stolicy Apostolskiej, które najbardziej są zainteresowane dialogiem z innymi religiami. 31 października przyjął ich na specjalnej audiencji w Watykanie Jan Paweł II. Powracając myślami do niedawnego spotkania powiedział m.in.: "Udaliśmy się do Asyżu, wszyscy bowiem jesteśmy przekonani, że różne religie mogą i powinny przyczyniać się do budowania pokoju... W Asyżu postanowiliśmy raz jeszcze wnieść nasz szczególny wkład w budowanie pokoju. Postarajmy się żyć zgodnie z tym uroczystym zobowiązaniem... Głośmy orędzie pokoju. Żyjmy duchem Asyżu".

W "duchu Asyżu"

Ów „duch Asyżu”, do którego Ojciec Święty wracał jeszcze wielokrotnie, niemal do ostatnich swych dni, znalazł potem wielu naśladowców. Najtrwalszym owocem tego „Asyżu I” są organizowane co roku od 1987 po dziś dzień przez rzymską Wspólnotę św. Idziego spotkania w ramach cyklu „Ludzie i Religie”. Przez pierwsze dwa lata odbywały się one w stolicy Włoch, ale na przełomie sierpnia i września 1989 – w 50. rocznicę wybuchu II wojny światowej – zorganizowano je w Warszawie pod hasłem „Nigdy więcej wojny!”.

Odtąd miejscem kolejnych dorocznych spotkań są różne miasta w całej Europie, przy czym we wrześniu 2009 była to znów ziemia polska, tym razem Kraków, a w tym roku ponownie Asyż. Każdorazowo w wydarzeniach tych uczestniczą wyznawcy różnych wspólnot chrześcijańskich i religii niechrześcijańskich, a na zakończenie odczytywane jest specjalne przesłanie – apel ludzi religii o pokój.

Międzyreligijne spotkania w intencji pokoju organizowali też przez wiele lat buddyści japońscy na świętej dla nich górze Hiei, a w Polsce podobne inicjatywy podejmuje się od kilku lat np. w Gdańsku i we Wrocławiu.

Reakcje dawne i obecne

Ale nie wszyscy w Kościele katolickim byli i są zachwyceni tego rodzaju przedsięwzięciami. Od początku ostro krytykowało je Bractwo Kapłańskie św. Piusa X, których założyciel, abp Marcel Lefebvre (1905-91) zarzucił papieżowi „upokorzenie” chrześcijaństwa, a zwłaszcza katolicyzmu, a fakt, że w czasie modłów buddystów na ołtarzu w jednej z kaplic stanął posążek Buddy, uznał za profanację świątyni. Może nie tak ostro, ale też zdecydowanie wystąpili przeciw spotkaniu w Mieście św. Franciszka przedstawiciele innych konserwatywnych nurtów w łonie Kościoła.

Ogólnie jednak można powiedzieć, że tamto pierwsze spotkanie przed 30 laty nie wywoływało zbyt wielkich sprzeciwów. Znacznie więcej protestów wzbudziła zapowiedź zwołania podobnego spotkania przez Benedykta XVI w 2011 – tym razem krytyka objęła szerokie kręgi co bardziej zachowawczych środowisk kościelnych. Często wyrażano przy tym zdziwienie, że z inicjatywą taką wyszedł papież, który – jak się wydawało – jest znacznie bardziej konserwatywny od swego przeciwnika. Być może częściowo pod wpływem tych krytyk tamto spotkanie w Asyżu było nie Dniem Modlitwy, ale Dniem Refleksji, Dialogu i Modlitwy o Pokój i Sprawiedliwość na Świecie z podtytułem: „Pielgrzymi Prawdy, Pielgrzymi Pokoju”. Ponadto do udziału w tym wydarzeniu zaproszono nie tylko ludzi religii, ale również niewierzących, co jeszcze bardziej miało podkreślać powszechny, a nie wyłącznie religijny, wymiar spotkania.

Inne „Asyże”

Wspomnijmy jeszcze krótko o podobnym spotkaniu w Asyżu, które odbyło się 24 stycznia 2002 r. również z inicjatywy Jana Pawła II. Jeśli pierwszy taki dzień był wynikiem papieskiego zatroskania o pokój, zagrożony w wielu miejscach świata, to bezpośrednim bodźcem do nowego spotkania był zamach na miasta amerykańskie 11 września 2001 r. Pod wpływem tej wielkiej tragedii Ojciec Święty postanowił znów odwołać się do siły modlitwy i w ten sposób odpowiedzieć na wybuch terroryzmu.

Na jego apel do Asyżu przybyli chrześcijanie wszystkich wyznań oraz muzułmanie, żydzi, hinduiści i buddyści, wyznawcy konfucjanizmu, zoroastryzmu, szintoizmu, dźinizmu i animistycznych religii afrykańskich. W sumie obecni byli przedstawiciele 31 wyznań chrześcijańskich i 11 innych religii, a także m.in. premier Włoch Silvio Berlusconi.

W wielkim namiocie u progu bazyliki św. Franciszka wraz z papieżem modlili się o pokój w świecie zagrożonym terroryzmem po zamachach z poprzedniego roku. Słowo wstępne wygłosił ówczesny przewodniczący Papieskiej Rady „Iustitia et Paz” kard. François-Xavier Nguyen Van Thuan. Na zakończenie tego Dnia Modlitwy jego uczestnicy zobowiązali się do wielorakich działań na rzecz pokoju, solidarności i zaangażowania w obronie ubogich oraz do niewykorzystywania religii dla przemocy i wrogości.

„Nigdy więcej przemocy! Nigdy więcej wojny! Nigdy więcej terroryzmu! Niech w imię Boga każda religia niesie na ziemi sprawiedliwość i pokój, przebaczenie i życie, miłość!” – wołał na zakończenie tego spotkania Jan Paweł II.

Warto jeszcze przypomnieć o Dniu Modlitwy i Postu w intencji pokoju na Bałkanach, który również odbył się w Asyżu w dniach 9-10 stycznia 1993. Tym razem było to wydarzenie bardziej lokalne, choć też bardzo ważne. Na zaproszenie Ojca Świętego przyjechali do miasteczka przedstawiciele 32 konferencji biskupich z naszego kontynentu (z Polski kard. Józef Glemp), a także innych Kościołów i wspólnot chrześcijańskich oraz judaizmu i islamu z byłej Jugosławii i innych krajów. Najważniejszym przesłaniem tego spotkania było gorące wezwanie, skierowane przez papieża przede wszystkim do narodów byłej Jugosławii, o pokój, wyrzeczenie się nienawiści, budowanie mostów przyjaźni i braterstwa.