29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Sąd przywrócił cześć bohatera!

Ocena: 4.6
880

9 lutego br. przed Sądem Okręgowym w Warszawie zapadł wyrok w sprawie z pozwu Filomeny Leszczyńskiej, która domagała się od Barbary Engelking i Jana Grabowskiego przeproszenia oraz zadośćuczynienia za nazwanie jej stryja śp. Edwarda Malinowskiego złodziejem i współwinnym śmierci Żydów ...

Fot. pixabay.com/CCO

Sąd nakazał profesorom Engelking i Grabowskiemu przeprosić Filomenę Leszczyńską, bratanicę Edwarda Malinowskiego, w czasie wojny sołtysa wsi Malinowo na Podlasiu, za nieścisłe informacje zamieszczone w książce.

Odbyły się cztery rozprawy. Pierwsza z nich - w październiku 2019 roku. Filomena Leszczyńska korzystając ze swoich praw obywatelskich upominała się przed sądem o dobrą pamięć o Edwardzie Malinowskim, który z narażeniem życia udzielał schronienia Żydom i troszczył się nich. Tymczasem w książce „Dalej jest noc” wspomniani prof. Barbara Engelking i prof. Jan Grabowski zarzucają mu m.in, że „był współwinny śmierci Żydów”.

Zdaniem powódki, prof. Engelking jako autorka tekstu i prof. Grabowski jako redaktor naukowy wymienionej publikacji pominęli istotne źródła, scalili kilka osób o nazwisku Malinowski. W wyniku tego nastąpiło przypisanie Edwardowi Malinowskiemu kolaboracji z Niemcami, czym profesorowie naruszyli dobrą pamięć o  zmarłym i dobra osobiste Filomeny Leszczyńskiej. W 2019 roku Filomena Leszczyńska zwróciła się do Reduty Dobrego Imienia o wsparcie, a fundacja przeprowadziła badania źródłowe oraz finansowała pomoc prawną i ponosiła koszty sądowe tego procesu.

Jak wyjaśniła mecenas Monika Brzozowska-Pasieka, proces był prowadzony z powództwa cywilnego w sprawie zniesławienia pamięci o zmarłej osobie w oparciu o kodeks cywilny. W ocenie Filomeny Leszczyńskiej, we fragmencie książki  dotyczącym E. Malinowskiego, profesorowie Engelking i Grabowski nie dochowali szczególnej rzetelności i staranności. W efekcie bohaterski sołtys z czasów II wojny światowej Edward Malinowski, kilkadziesiąt  lat po śmierci, został współwinnym śmierci Żydów, a przecież w 1950 r. został z tego zarzutu sądownie uniewinniony, także dzięki trzem ocalałym Żydom, którzy poświadczyli, że ich chronił i im pomagał.

Wolność badań naukowych w przeciwstawieniu do dóbr osobistych innych osób musi podlegać kryterium oceny z punktu widzenia rzetelności, a przynajmniej należytej staranności. Sposób ujęcia tematu - przedstawienia wersji wydarzeń jedynie Estery Drogickiej jako osoby już nieżyjącej nie może być przeciwstawiane prawu powódki do kultu pamięci członka jej rodziny" - powiedziała podczas uzasadnienia wyroku sędzia Ewa Jończyk, podkreślając, że sąd w niniejszym postępowaniu nie zajmował się ustalaniem historii - ani losów Estery Drogickiej ani sołtysa Edwarda Malinowskiego.

Sędzia przypomniała, że pozwani badacze Holokaustu wskazywali, że nie naruszyli dóbr osobistych powódki, powołując się przy tym na prawo wolności prowadzenia badań historycznych oraz publikacji ich wyników.

Niewątpliwie prawo to podlega ochronie prawnej, niemniej jednak ochrona ta nie obejmuje takich wypowiedzi, które nie podlegają regule rzetelności

- mówiła Jończyk.

Podkreśliła też, że publikując "Dalej jest noc" pozwanym badaczom "niewątpliwie przyświecał szczytny cel".

Ważką rzeczą jest rzeczywiście wyjaśnienie prawdy historycznej i pokazanie postaw Polaków wobec Żydów w okresie okupacji - postaw zarówno heroicznych, jak i postaw negatywnych, ale niech te badania i sposób ich utrwalenia spełnia reguły należytej staranności. Naruszenie tych reguł przez pozwanych uzasadnia udzielenie ochrony powódce

- mówiła.

Sędzia przypomniała przy tym, że prawo do wolności badań gwarantowane jest przez akty prawa międzynarodowego. Jednak zaznaczyła przy tym - przytaczając m.in. orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, że autorzy publikacji książkowych nie są zwolnieni ze stosowania wobec nich ograniczeń zapisanych w ustępie 2 art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 r.

Od jednostki biorącej udział w debacie publicznej wymaga się troski, aby nie przekroczyła pewnych granic, w szczególności poszanowania dobrego imienia i praw innych osób - tak wypowiedział się w wyroku Europejski Trybunał Praw Człowieka z 22 października 2007 r.

- mówiła sędzia. Odnosząc się do fragmentów książki część uzasadnienia wyroku poświęciła problemowi bezkrytycznego uznawania przez prof. Engelking wiarygodności relacji osób trzecich i nadawania im charakteru badań naukowych.

Jak przyjmuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego sam fakt powołania się w publikacji na cudze wypowiedzi - co do zasady - nie wyłącza bezprawności naruszania dóbr osobistych. Dla oceny bezprawności działania nie ma znaczenia jaki jest osobisty stosunek autora publikacji do wypowiedzi danej osoby, ale jak jest ta wypowiedź odczytywana

- powiedziała sędzia Jończyk. Podkreśliła, że zacytowana przez prof. Engelking relacja Estery Siemiatyckiej dotyczy "najbardziej newralgicznych kwestii, naruszających dobra osobiste powódki w postaci kultu pamięci po zmarłym Edwardzie Malinowskim".

Powoływanie się na prawo cytatu może uchylać bezprawność, ale wymusza rzetelną analizę treści

- podkreśliła sędzia Jończyk.

Dodała, że zasadne jest "zakazanie dalszych naruszeń w odniesieniu do kolejnych wydań do druku książki fragmentów, które naruszają dobra osobiste powódki". "I z tego też względu zobowiązał - w wypadku do druku książki +Dalej jest noc+ - Barbarę Engelking i Jana Grabowskiego do tego, aby nie naruszali w dalszych sposób dóbr powódki poprzez rozpowszechnianie informacji, że stryj powódki Edward Malinowski ograbił Esterę Drogicką oraz że był współwinny śmierci Żydów, wydał ich Niemcom".

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter