Rzym przy żłóbku

Papież dokonał jednak dwóch aktów związanych z kultem żłóbka betlejemskiego. Drugim jest List apostolski Admirabile signum, który Franciszek podpisał w Sanktuarium Żywej Szopki w Greccio. Niezauważalnie te dwa elementy łączą się ze sobą. To bowiem bazylika Santa Maria Maggiore, czyli Matki Bożej Większej – największy z rzymskich kościołów dedykowany Matce Bożej – stał się miejscem dla żłóbka na długo przed św. Franciszkiem w Greccio.

WYKŁADNIA BETLEJEMSKIEJ NOCY

Na kilka dni przed rozpoczęciem Adwentu podczas rytu pod przewodnictwem kard. Stanisława Ryłki, archiprezbitera Santa Maria Maggiore, wyjęto fragment jednej z tych cennych deszczułek. Następnie w imieniu Ojca Świętego przekazał je Kustodii Ziemi Świętej nuncjusz apostolski w Izraelu abp Leopoldo Girelli. – Teraz to nasze serce ma być żłóbkiem, świętą kolebką Boga, który stał się człowiekiem – powiedział podczas ceremonii, która miała miejsce w Centrum Notre Dame w Jerozolimie. Odczytał także specjalny list, jaki do Kustodii wystosował z tej okazji kard. Ryłko.

W czasie Adwentu i Bożego Narodzenia relikwia pozostaje wystawiona do kultu wiernych w Bazylice Narodzenia Pańskiego w Betlejem, w związku z czym otwarcie tego kościoła zostało przedłużone o trzy godziny, czyli jest on dostępny od 5 rano do 20 wieczorem. Następnie relikwia będzie przechowywana na co dzień w sąsiednim kościele św. Katarzyny rytu łacińskiego.

Spośród różnych tytułów, jakie przez wieki nadano patriarchalnej Santa Maria Maggiore jest dziś nieco zapomniany tytułu Sancta Maria ad Praesepe, czyli Matki Bożej przy Żłóbku. Jak to pięknie wyraził abp Marek Jędraszewski w 2016 r., podczas pielgrzymki narodowej do Rzymu z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski: „w Bazylice Santa Maria Maggiore Betlejem spotyka się niejako z Efezem, a dokładniej sobór efeski nadaje najbardziej głęboką i najbardziej pełną wykładnię cudu betlejemskiej nocy”. To właśnie ta relikwia, obok ogłoszenia w 431 r. dogmatu o Bożym macierzyństwie Maryi, stała się powodem rozwoju pielgrzymek do bazyliki, która zyskała tym samym miano Betlejem Rzymu. Niewiele osób wie, że za sprawą papieża Grzegorza III świątynia stała się nie tylko sanktuarium Matki Bożej, ale i Bożego Narodzenia.

KOŁYSKA Z TERRAKOTY

Relikwie Najświętszej Kolebki Dzieciątka Jezus od początku zostały otoczone wielką czcią. W 1389 r. papież Urban VI, ogłaszając bullą Salvator noster Unigenitus Dei Filius trzeci rok jubileuszowy, dodał Santa Maria Maggiore jako czwartą obowiązkową bazylikę większą, którą pątnik miał nawiedzić, żeby uzyskać odpust zupełny. Przewodniki rzymskie z XIII w. podają, że stanowiła ona zakończenie itinerarium (planu) pielgrzymki do siedmiu kościołów, którego tradycję opisał św. Filip Nereusz. Obecność tych relikwii stała się w wyrażonym przez Petrarkę liście argumentem na powrót do Rzymu rezydującego na wygnaniu w Awinionie papieża Klemensa VII.

Sacra Culla – Święta Kołyska trafiła do Bazyliki Matki Bożej Większej za sprawą św. Sofroniusza Jerozolimskiego, patriarchy, który przekazał relikwie pochodzącemu z Jerozolimy papieżowi Teodorowi I w burzliwym czasie podboju Ziemi Świętej przez Arabów. Relikwie stanowiły jeden z przedmiotów odnalezionych przez św. Helenę, cesarzową, która będąc w Palestynie, poleciła pokryć żłóbek blachami srebra, a stajenkę betlejemską kosztownymi marmurami. Warto dodać, że razem z relikwiami żłóbka do Rzymu przewieziono także ciało św. Hieronima. Zachował się przekaz, że w betlejemskiej Bazylice Narodzenia czczono przedmiot zwany Cunabulum Domini (Kołyska Pana), który w VII w. podobno tajemnie zniknął. Jan Diakon w XII w. następnie podaje, że relikwie te czczone są w rzymskiej bazylice.