Ruch ekumeniczny jak... choinka

Na konferencji prasowej w Sekretariacie KEP podkreślano też, że chrześcijan więcej dziś łączy niż dzieli, wskazując na szereg dokumentów o charakterze doktrynalnym, jakie Kościół katolicki podpisał z innymi Kościołami. Z satysfakcją przypomniano o polskich inicjatywach ekumenicznych. Wymieniono m.in. podpisanie przez Polską Radę Ekumeniczną i Kościół rzymskokatolicki dokumentu o wzajemnym uznaniu chrztu, a także wspólne apele: o ochronę stworzenia, o poszanowanie świętości niedzieli oraz ubiegłoroczne przesłanie w sprawie uchodźców.

Zadaniem – modlitwa

Przedstawiciel Kościoła rzymskokatolickiego, bp Krzysztof Nitkiewicz wskazywał, że dialog doktrynalny sprawia, iż chrześcijanie różnych wyznań są bliżej siebie. – Nie wiemy, kiedy i w jakiej formie nastąpi jedność, naszym zadaniem jest modlitwa – powiedział przewodniczący Rady ds. Ekumenizmu KEP. Dodał, że "jedność będzie zawsze jednością w różnorodności".

Bp Nitkiewicz wspomniał o wspólnym obchodzeniu ważnych rocznic, takich jak 1050. rocznica chrztu Polski czy 500. rocznica reformacji. Zapowiedział też, że w obchodach 100. rocznicy odzyskania niepodległości Polski przez Polskę wezmą udział przedstawiciele innych wyznań.

Z kolei biskup Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP Jerzy Samiec wskazywał, że katolicy i ewangelicy mają różne tradycje i zwyczaje, ale łączą ich Ewangelia i misja głoszenia Jezusa Chrystusa. Z wielkim uznaniem wypowiedział się o wydanym w 2013 r. dokumencie "Od konfliktu do komunii" Światowej Federacji Luterańskiej i Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan. – To dokument napisany bardzo uczciwie, pokazujący, co już osiągnęliśmy i w których miejscach się różnimy – ocenił bp Samiec, zapewniając: – Więcej nas łączy niż dzieli.

Ewangelicki biskup mówił tez z uznaniem o podpisanej w ubiegłym roku w Malmö wspólnej katolicko-luterańskiej deklaracji, w której zobowiązano się do zaangażowania na rzecz pomocy potrzebującym w różnych częściach świata.

Propozycja dla młodzieży z Taizé

Bp Samiec podkreślił, że tzw. Kościoły mniejszościowe w Polsce są bardzo wrażliwe na sposób, w jaki przedstawia się ich w Kościele rzymskokatolickim, na katolickiej katechezie, ale też przez polityków i w mediach. Apelował o właściwe traktowanie mniejszościowych wspólnot.

Biskupi z obydwu Kościołów wyrazili ubolewanie, że w obchody Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan włącza się jedynie doskonale sobie już znane grono tych samych ludzi, głównie starszych lub średnim wieku. Zdaniem bp. Nitkiewicza, w organizację ekumenicznych wydarzeń mogłaby się włączać młodzież związana ze wspólnotą Taizé.

– Z ruchem ekumenicznym jest trochę jak z choinką, którą co roku ubieramy na dwa-trzy tygodnie, po czym znowu pakujemy na strych czy do piwnicy, gdzie się kurzy – przyznał bp Nitkiewicz. Dodał, że przed chrześcijanami w Polsce stoi dziś pytanie o to, jak zaangażować młode pokolenie w działania na rzecz jedności.

Wspólne modlitwy i wymiana kaznodziejów

Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan rozpocznie się w środę 18 stycznia pod hasłem "Pojednanie – miłość Chrystusa przynagla nas" (por. 2 Kor 5,14-20). W całej Polsce chrześcijanie różnych wyznań będą odwiedzać świątynie bratnich Kościołów i razem modlić się o pełną i widzialną jedność chrześcijan.

Nabożeństwo centralne tegorocznego Tygodnia odbędzie się w niedzielę 22 stycznia o godz. 16.00 w katedrze św. Floriana na warszawskiej Pradze.

W ramach Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan niektóre Kościoły, diecezje czy miasta organizują jedno nabożeństwo, inne spotykają się każdego dnia. Jeszcze inne spośród tych ośmiu nabożeństw wybierają jedno, któremu nadają charakter obchodów centralnych, najczęściej w niedzielę.

Zgodnie z tradycją, podczas Tygodnia Ekumenicznego na nabożeństwa organizowane w świątyniach różnych wyznań zapraszani są przedstawiciele bratnich Kościołów. Zwyczajem przyjętym w Polsce na nabożeństwach ekumenicznych jest gościnna wymiana kaznodziejów.

Pojednanie darem Boga

Co roku na Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan przygotowywane są materiały z tekstami biblijnymi, rozważaniami, modlitwami, propozycjami liturgii nabożeństw itp. Materiały na tegoroczny Tydzień Ekumeniczny przygotowali chrześcijanie z Niemiec.

Zdanie z Drugiego Listu do Koryntian podkreśla, że pojednanie jest darem od Boga przeznaczonym dla całego stworzenia. Tekst ten wyznacza refleksje na osiem dni modlitwy, w których zostały rozwinięte wybrane treści teologiczne:

Dzień 1: Jeden umarł za wszystkich, dzień 2: Nie żyjemy już dla siebie, dzień 3: Już nikogo nie znamy według ciała, dzień 4: To, co dawne, przeminęło, dzień 5: Nastało nowe, dzień 6: Bóg pojednał nas ze sobą, dzień 7: Służba pojednania, dzień 8: Pojednani z Bogiem.

Święto ekumenizmu

Pierwsze pomysły międzywyznaniowych modlitw o jedność chrześcijan pojawiły się w XIX w. Tydzień Modlitw w obecnym terminie odbywa się od 1908 r. z inicjatywy ks. Paula Wattsona. Ideę tę w latach 30. XX w. rozpropagował o. Paul Couturier.

Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan stał się cyklicznym świętem ekumenizmu. Co roku między 18 a 25 stycznia, czyli między dawnym świętem katedry św. Piotra a świętem nawrócenia św. Pawła, chrześcijanie różnych wyznań z całego świata spotykają się na ekumenicznych nabożeństwach, modlitwach, konferencjach, koncertach i innych spotkaniach.

Od 1966 r. materiały te przygotowują Komisja "Wiara i Ustrój" Światowej Rady Kościołów oraz Papieska Rada (wcześniej Sekretariat) ds. Popierania Jedności Chrześcijan. Polską wersję broszury z materiałami od 1998 r. wspólnie opracowują Polska Rada Ekumeniczna oraz Rada ds. Ekumenizmu Konferencji Episkopatu Polski Kościoła Rzymskokatolickiego. Od 1975 r. co roku materiały przygotowywane są przez grupy chrześcijan z poszczególnych krajów. Materiały na 2012 r. opracowała grupa polska.

Ekumenizm w Polsce

Historyczne tradycje ekumenizmu w Polsce sięgają XVI wieku (Ugoda Sandomierska z 1570 r.) Pierwsza w Polsce organizacją międzywyznaniową był powstały w 1923 roku Oddział Krajowy Światowego Związku Krzewienia Przyjaźni między Narodami za pośrednictwem Kościołów.

Oficjalne ukonstytuowanie się Polskiej Rady Ekumenicznej (PRE) nastąpiło 15 listopada 1946 r. w Warszawie. Do PRE należy obecnie siedem Kościołów: Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, Kościół Polskokatolicki, Starkokatolicki Kościół Mariawitów, Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Metodystyczny i Polski Kościół Chrześcijan Baptystów. Kościół rzymskokatolicki nie jest członkiem PRE, ale z nią współpracuje w ramach wspólnej Komisji od 1974 r.

Oddziały regionalne PRE aktywnie biorą również udział w organizacji Tygodnia Modlitw w całej Polsce.