28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Różne kalendarze

Ocena: 3.96667
1027

Od przyszłego roku poszczególne parafie greckokatolickie będą mogły świętować Boże Narodzenie w grudniu. - mówi o. dr. hab. Marek Blaza SJ, trirytualista i duszpasterz grekokatolików w Warszawie, w rozmowie z Patrykiem Lubryczyńskim.

fot. Patryk Lubryczyński

Skąd się wzięła różnica datowania Bożego Narodzenia w Kościele rzymskokatolickim i w chrześcijańskich Kościołach wschodnich?

Kalendarz juliański obowiązywał w chrześcijańskiej Europie przez stulecia. Zmiana nastąpiła w XVI w., kiedy to najpierw kraje katolickie przyjęły kalendarz gregoriański. Zdecydował o tym papież Grzegorz XIII, wydając bullę „Inter gravissimas”.

 

Są Kościoły wschodnie, które również stosują kalendarz gregoriański?

Tak, i to zarówno katolickie Kościoły wschodnie, jak i niekatolickie. Najczęściej stosują one tzw. kalendarz neojuliański, czyli święta stałe są obchodzone według kalendarza gregoriańskiego, a Wielkanoc i święta od niej zależne – według juliańskiego. Niektóre Kościoły jednak świętują także Wielkanoc według kalendarza gregoriańskiego.

 

Jak ocenia Ksiądz możliwość zmiany daty Bożego Narodzenia w Kościele greckokatolickim w Polsce?

Jeszcze w bieżącym roku święta Bożego Narodzenia w Kościele greckokatolickim w Polsce będą obchodzone 7 stycznia, według oficjalnie obowiązującego kalendarza juliańskiego. Jednak od przyszłego roku poszczególne parafie będą mogły zdecydować o przejściu na kalendarz neojuliański i świętować Boże Narodzenie w grudniu.

 

Skąd ta zmiana?

W czerwcu odbyło się oficjalne zgromadzenie wszystkich trzech eparchii (diecezji) greckokatolickich w Polsce. Prawie 80 proc. delegatów biorących w nim udział zagłosowało za wprowadzeniem w Kościele kalendarza gregoriańskiego. Był to ważny głos doradczy, ale biskupi greckokatoliccy zdecydowali się na rozwiązanie pośrednie.

 

Na czym polegało?

Decyzja Metropolitalnego Synodu Biskupów Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego z października 2022 r. z jednej strony utrzymuje kalendarz juliański, a z drugiej strony zobowiązuje proboszczów do przeprowadzenia stosownych konsultacji z wiernymi w ciągu sześciu miesięcy. W czerwcu i lipcu 2023 r. parafia, która o to poprosi, może otrzymać od biskupa miejsca zgodę na wprowadzenie kalendarza neojuliańskiego. To znaczy, że święta stałe, jak Boże Narodzenie, będą obchodzone według kalendarza gregoriańskiego, a cykl wielkanocny – według kalendarza juliańskiego. Ewentualne zmiany w poszczególnych parafiach nastąpią dopiero od nowego roku liturgicznego w Kościele greckokatolickim, czyli 1 września 2023 r. Postanowienia synodu mają obowiązywać przez najbliższe pięć lat. W 2028 r., po sprawdzeniu wprowadzonej praktyki, może zostać podjęta decyzja o reformie kalendarza liturgicznego w całym Kościele greckokatolickim w Polsce.

 

Czy ma to związek z agresją Rosji na Ukrainę?

Oczywiście, że ma. Trzeba pamiętać, że na terytorium Ukrainy istnieją dwa Kościoły prawosławne, niebędące ze sobą w jedności: Ukraiński Kościół Prawosławny zależny od Patriarchatu Moskiewskiego i Kościół Prawosławny Ukrainy, który otrzymał autokefalię, czyli niezależność, od Patriarchatu Konstantynopola. Ten ostatni coraz częściej podnosi kwestię przejścia na kalendarz neojuliański, aby odróżnić się od Patriarchatu Moskiewskiego. Gdyby doszło do zmiany kalendarza w Kościele prawosławnym na Ukrainie, to można spodziewać się podobnej decyzji Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego na terenie Ukrainy. A to z kolei wpłynie na przyjęcie kalendarza neojuliańskiego przez Kościół greckokatolicki w Polsce.

 

W jaki sposób świętują Boże Narodzenie grekokatolicy?

Gdy Kościół rzymskokatolicki obchodzi Boże Narodzenie, w Kościele greckokatolickim – podobnie jak w prawosławnym – trwa jeszcze „Post Filipowy”, czyli okres przygotowania do świąt. Kończy się on 6 stycznia, kiedy w Kościołach posługujących się kalendarzem juliańskim przypada wigilia Bożego Narodzenia (tzw. „Swiatyj Weczir”). Wieczorem rodzina zasiada do uroczystej kolacji, w czasie której spożywa się jarskie potrawy. Według zwyczaju jako pierwsze danie podawano kutię, zrobioną m.in. z pszenicy (symbol rodzącego się życia) i miodu (symbol dobrobytu i wiecznego szczęścia – biblijnej krainy mlekiem i miodem płynącej). Zamiast opłatka głowa rodziny dzieli się z resztą domowników prosforą – pszennym chlebem kwaszonym.

 

A kiedy jest obchodzone Objawienie Pańskie?

6 stycznia według kalendarza juliańskiego, czyli
19 stycznia. Kościół greckokatolicki obchodzi święto Epifanii, zwane Jordanem, bo upamiętnia ono chrzest Pański. Wieczorem w przeddzień święta wierni zasiadają do uroczystej wieczerzy nazywanej „Szczedryj Weczir” i spożywają kolację, która niewiele różni się od kolacji wigilijnej przed Bożym Narodzeniem. Jedynie zamiast łamania się prosforą na jej początku domownicy piją nowo poświęconą wodę (tzw. jordańską), którą wcześniej przynieśli z cerkwi po zakończonej liturgii.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter