Polska... ale jaka? - debata ekumeniczna w klasztorze dominikanów

Wydarzenie odbyło się w ramach Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan, który obchodzony jest od 18 do 25 stycznia.

Gospodarzem wydarzenia był dominikanin ojciec Tomasz Dostatni, prezes dominikańskiej Fundacji „Ponad Granicami”. Nad tematem przewodnim debaty dyskutowali Krzysztof Dorosz, eseista i publicysta z Kościoła ewangelicko–reformowanego; ks. Andrzej Gontarek z Kościoła polskokatolickiego, Przewodniczący Oddziału Lubelskiego Polskiej Rady Ekumenicznej; prawosławny dziennikarz Sławomir Wyspiański oraz ks. prof. Alfed Wierzbicki z Kościoła rzymskokatolickiego.

– Często wyobrażamy sobie, że polski model katolicyzmu jest najlepszy. Nie rozumiemy, że katolicyzm jest powszechny, a jedność, to nie jednorodność – mówił podczas debaty ks. Wierzbicki.

Przypomniał historię wielokturowego i wielowyznaniowego Lublina, który mimo tego wciąż pozostawał przez wieki kluczowym pod wieloma względami miastem Polski. Aby zobrazować tę sytuację przytoczył przykład jednego z budynków lubelskiego Seminarium Duchowanego, który pierwotnie był kamienicą należącą do rodziny ariańskiej, a następnie wszedł w posiadanie kalwińskiej rodziny Radziwiłłów. 

Profesor KUL zwrócił uwagę na fakt, że kojarzenie polskości z katolicyzmem jest zjawiskiem stosunkowo nowym. – To, co stanowi o specyfice kultury polskiej to spotkanie Wschodu i Zachodu, z dużym wkładem protestantyzmu, z którym sympatyzowały niegdysiejsze elity – mówił ks. Wierzbicki.

Z kolei ks. Gontarek odniósł się krótko do historii Kościoła polskokatolickiego, który powstał dzięki polskim imigrantom w USA. Dla ludzi oderwanych od swoich środowisk, w kompletnie obcym miejscu inicjatywa ta podtrzymywała i budowała ich tożsamość, na którą składały się wiara i polskość. – Polskość była klamrą, która zbierała Polaków przez liturgię w języku poskim – tłumaczył prelegent.

Do trudnej historii prawosławia w Polsce odniósł się Sławomir Wyspiański. Większość ludności prawosławnej opuściła kraj emigrująć do Rosji przed zbliżającą się armią niemiecką. Tylko część zdecydowała się na powrót po zakończeniu wojny. – Postawy patriotyczne wyniały w faktu, że prawosławie było tu od setek lat. Nie była to kwestia porozbiorowa – mówił prawosławny dziennikarz.

Krzysztof Dorosz przyznał, że w żaden sposób nie identyfikuje się z polskością ze względu na swoją postawę wyznaniową. Opowiedział o doświadczeniu odmiennej od polskiej rzeczywistości życia w krajach, gdzie Kościół katolicki jest mniejszością i nie patrzy się na żadne narodowości przez jego pryzmat. Tłumaczył, że Kościół ewangelicko–reformowany jest połączeniem wspólnot z całego świata, więc nie jest kojarzony z konkretnym państwem. Odnosząc się do swoich podrózy oraz coraz bardziej rosnącej multikulturowości odsumował: Powinniśmy zbliżać się do siebie i orientować w swoich wyznaniach.

Tydzień Modlitw o Jednośc Chrześcijan jest obchodzony na całym świecie w dniach 18–25 stycznia. Chrześcijanie różnych wyznań spotykają się na wspólnych nabożeństwach, koncertach debatach i wykładach. Tegoroczny Tydzień odbywa się pod hasłem „Prawica Twoja wsławiła się mocą” (Wj 15,6).