Patriarchat Moskiewski wyjaśnia istotę spotkania Cyryla z papieżem

W oświadczeniu, ogłoszonym 15 kwietnia, służba ds. komunikacji Wydziału odniosła się do licznych wypowiedzi w łonie Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (RKP), krytykujących, a nawet potępiających patriarchę Cyryla za jego spotkanie z papieżem Franciszkiem w Hawanie 12 lutego br. Zarówno duchowni, łącznie z niektórymi biskupami, jak i wielu świeckich, zarzucali zwierzchnikowi Kościoła, że zdradził prawosławie, a nawet że dąży do nowej unii z papiestwem.

„Wzywamy, aby nie ulegać podszeptom złego, który stara się doprowadzić do rozłamu w środowisku kościelnym i dąży do wykorzystania każdego powodu, byleby zasiać ziarna wątpliwości w sercach ludzi” – stwierdza oświadczenie OWCS. Jego autorzy zapewniają, że RKP i jego patriarcha „stoją mocno i niezachwianie na straży wiary prawosławnej, poczuwają się do odpowiedzialności za los cywilizacji ludzkiej i bronią swego stanowiska w obliczu wszelkich prób”.

Odnosząc się do przyczyn i istoty lutowego spotkania dwóch zwierzchników kościelnych w stolicy Kuby, dokument wyjaśnia, że głównym celem tego wydarzenia była „konieczność udzielenia wspólnej odpowiedzi na prześladowania chrześcijan”. Według oświadczenia, wystosowane przez patriarchę i papieża wezwanie do ich obrony „okazało się niezwykle aktualne, o czym świadczy także fakt, że czołowe mocarstwa światowe wkrótce po tym spotkaniu porozumiały się co do zawieszenia broni w Syrii”.

„Jeśli wysiłki wojskowych rosyjskich w Syrii, pomagających nie tylko chrześcijanom, ale także wyznawcom innych religii, nasi wierni odbierają pozytywnie, modlą się za nich i nie wątpią w ich wiarę prawosławną, to dlaczego w spotkaniu patriarchy i papieża widzi się odejście od wiary?” – zapytali retorycznie autorzy dokumentu.

Nawiązując do konieczności obrony czystości prawosławia, do czego nawołują liczne listy napływające do Wydziału, zapewniono, że patriarcha Cyryl „stale podkreśla ważność obrony wiary prawosławnej w naszych niełatwych czasach”. W tym kontekście przywołano postać „wielkiego obrońcy prawosławia”, św. biskupa Marka z Efezu (†1444), na którego często powołują się przeciwnicy wszelkich kontaktów z katolicyzmem. Dostrzegał on tragiczny podział między chrześcijaństwem wschodnim i zachodnim i wierzył w możliwość przywrócenia utraconej jedności na gruncie prawdy wiary prawosławnej – przypomnieli autorzy oświadczenia.

Podkreślili, że patriarcha gorliwie broni prawosławia i interesów RKP w dialogu z innymi wyznaniami i niewierzącymi, a uchylanie się od takiego dialogu „byłoby przestępstwem wobec Pana, którym swym apostołom nakazał iść i nauczać wszystkie narodu”.

Gdyby apostołowie siedzieli za zamkniętymi drzwiami, unikając jakiegokolwiek kontaktu z innowiercami, to głoszenie Ewangelii nigdy nie wyszłoby poza górę Syjon. „Pogardzanie ludźmi innej wiary lub innych poglądów upodabnia człowieka do faryzeuszy, którzy przede wszystkim obawiali się, że staną się nieczyści wskutek kontaktu z tymi, którzy, według nich, nieprawidłowo wierzyli” – podkreślono w dokumencie OWCS.

Zwrócono również uwagę, że obaj zwierzchnicy religijni nie uczestniczyli w żadnych wspólnych obrzędach liturgicznych i nie modlili się wspólnie, samo spotkanie odbyło się w sali przyjęć lotniska, a więc nawet nie w jakiejkolwiek świątyni a w toku rozmów nie poruszano jakichkolwiek zagadnień teologicznych czy kanonicznych. Celem spotkania nie było również przezwyciężenie różnic między obu Kościołami ani nie podjęto żadnych wspólnych ustaleń na ten temat – stwierdza dokument OWCS.

Jego autorzy odnieśli się też do kilku innych tematów, jakie znalazły się we wspólnej deklaracji podpisanej przez Cyryla i Franciszka, m.in. wojny na Ukrainie, roli i miejsca grekokatolików w Kościele, rodziny i obrony tradycyjnych wartości chrześcijańskich. Zapewnili, że we wszystkich tych sprawach podjęte uzgodnienia w pełni odpowiadają stanowisku RKP i w niczym nie naruszają ani podstaw i zasad wiary, ani linii Kościoła.