19 marca
wtorek
Józefa, Bogdana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Pamiętne kazania

Ocena: 0
1090

„Kazania świętokrzyskie” bł. kard. Stefana Wyszyńskiego zapisały się na trwałe w historii polskiego kaznodziejstwa. Były głoszone w latach 1974–1976.

fot. Biblioteka Narodowa

Prymas Wyszyński czuł szczególny sentyment do kościoła św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Po latach wspominał, że po raz pierwszy widział ten kościół w wieku pięciu lat, gdy z mamą przyjechał do stolicy. Później jako uczeń gimnazjum Wojciecha Górskiego uczęszczał tu na Msze szkolne. Jako metropolita warszawski wielokrotnie przebywał w tej świątyni, a w homiliach często nawiązywał do powalonej przez Niemców podczas powstania warszawskiego figury Chrystusa dźwigającego krzyż z napisem „Sursum corda”. W 1980 r. dożył czasu, gdy z tej świątyni rozpoczęto transmisje Mszy niedzielnych o godz. 9.00 w programie I Polskiego Radia.

 


TRZY CYKLE

Głoszone w latach 1974–1976 kazania miały w zamierzeniu przybliżyć kolejnemu pokoleniu Polaków katolicką naukę społeczną. Prymas Tysiąclecia był specjalistą w tej dziedzinie. Jeszcze przed II wojną światową opublikował ponad sto tekstów poświęconych katolickiej nauce społecznej oraz problemom społeczno-gospodarczym. Prowadził też wykłady na te tematy w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku.

Pierwsze z dziewięciu kazań świętokrzyskich Prymas Wyszyński wygłosił 13 stycznia 1974 r. To i następne kazanie zaczynało się od słów tak charakterystycznych dla kaznodziejstwa błogosławionego: „Umiłowane Dzieci Boże, Dzieci moje”. Jak zapisał później w „Pro memoria”: „Moje kazanie trwa 50 min. Kościół «trzeszczy» od mnóstwa ludzi, którzy wypełniają wszystkie zakamarki kościoła”.

Wierni Warszawy i okolic nie zawiedli prymasa. Przychodzili go słuchać zarówno ludzie prości, jak i profesorowie, zasłużeni prałaci oraz klerycy.

Kazania w styczniu 1974 r. poruszały tematy: „Homo Dei – człowiek Boży, brat dzieci Bożych”, „Homo oeconomicus” oraz „Homo politicus. Człowiek Boży pod władzą ludzi postawiony”. „Wydawało mi się, że te trzy konferencje muszą być wygłoszone dla wielu powodów. Najważniejszy ten, że społeczeństwo zda się zagubiać zrozumienie sytuacji, w jaką wpędzony jest Człowiek – Pracownik – Obywatel, wśród tej potwornej gadaniny ignorantów, rządzących Polską” – zapisał 27 stycznia 1974 r. w „Pro memoria”.

Drugi cykl kazań kard. Stefan Wyszyński wygłosił w styczniowe niedziele 1975 r. Tym razem odniósł się do znaczenia i zadań Synodu Biskupów w Rzymie, który poświęcony był ewangelizacji w świecie współczesnym. Pierwsza konferencja była relacją z obrad synodu, prymas relacjonował głosy biskupów z całego świata. W drugiej konferencji mówił o obecności Kościoła w świecie współczesnym i ważniejszych problemach współczesnej ewangelizacji świata, a tydzień później zwracał uwagę na dokumenty synodu, wskazując na takie zagrożenia, jak sekularyzm, laicyzacja, konsumpcjonizm, polityczna ateizacja i wyalienowanie społeczne.

Kazania w 1976 r. głoszone były w cyklu „U podstaw ładu życia i współżycia”. Tematy poszczególnych konferencji obejmowały zagadnienia: „Matka – Syn – Rodzina”, „Rodzina – Naród – Społeczeństwo” i „Naród – Kościół – Państwo”. Już w kazaniu wygłoszonym 11 stycznia prymas odniósł się do proponowanych zmian w konstytucji PRL. „Niepokoi pośpiech, a także ujawnione tendencje do wpisania w konstytucję kierowniczej roli partii w narodzie, sojuszu z ZSRR oraz przynależności Polski do bloku państw socjalistycznych. Niepokoi to społeczeństwo polskie, musi niepokoić Episkopat, gdyż te tendencje prowadzą niedwuznacznie do wyniesienia ideologii partii do ideologii państwa”.

Żadne z „Kazań świętokrzyskich” nie mogły ukazać się w Polsce drukiem, i to zarówno w prasie, którą Kościół posiadał w stanie szczątkowym, jak i w wydawnictwach książkowych, choćby w Pallottinum czy Księgarni św. Wojciecha. Cenzura nie dopuszczała takiej sytuacji.

 


FAŁSZERSTWO WŁADZ

Druku podjęli się franciszkanie konwentualni w wydawnictwie Santa Severa pod Rzymem, gdzie ukazywały się kilka miesięcy po ich wygłoszeniu. Drukowała je także prasa polonijna, m.in. dwutygodnik „Myśl Polska” i tygodnik „Gazeta Niedzielna” wydawane w Londynie. Władze PRL w czasach Edwarda Gierka po wygłoszeniu przez prymasa Wyszyńskiego pierwszego cyklu w 1974 r. postanowiły wykorzystać kazania na własny użytek. Dopuszczono się fałszerstwa. W szacie graficznej podobnej do wydania rzymskiego opublikowały zmienioną treść konferencji, dopisując na przykład zdanie: „Ja tylko rozumiem komunistów i przyznaję im słuszność”. Albo dodając, że postulat zawarty w Liście św. Jakuba odnośnie do zapłaty za wykonaną pracę „doczekał się swej praktycznej realizacji w ustroju socjalistycznym!”.

W Polsce popularyzacją „Kazań świętokrzyskich” zajął się Instytut Prymasowski Ślubów Narodu, co wywoływało gniewne reakcje władz.

W roku beatyfikacji kard. Stefana Wyszyńskiego „Kazania świętokrzyskie” ukazały się ponownie nakładem Instytutu Pamięci Narodowej oraz Wydawnictwa Soli Deo.

 

WYBÓR Z „KAZAŃ ŚWIĘTOKRZYSKICH”

Bóg się nie zniechęci ani się nie załamie, aż utrwali Prawo na ziemi. Mogą nas drogo kosztować eksperymenty, aby z człowieka Bożego stworzyć człowieka wrogiego Bogu albo obojętnego na Boga. Człowiek musi być wychowany po Bożemu! Wzorem jest nam Jezus Chrystus, o którym mówi Pan: „Ustanowiłem Cię (…) światłością dla narodów, abyś otworzył oczy niewidomym” (Iz 42, 6-7).

 13 stycznia 1974

Najważniejszą wartością w Ojczyźnie naszej jest człowiek. Ten pod sercem matki i ten na urzędzie; ten na roli i ten w warsztacie pracy, na katedrze profesora, rzemieślnik, murarz, architekt, inżynier i naukowiec. Oni są największą wartością Narodu. To Naród ma służyć obywatelowi! Całe życie gospodarcze ma służyć człowiekowi, aby nie było zniewolniczenia człowieka, bo z niewolników nie ma pracowników. To mówi wam prymas Polski, uważając za swój moralny obowiązek powiedzieć całą prawdę.

20 stycznia 1974

Jeśli władza pochodzi od Boga, to władzy nie można używać przeciwko Bogu, gdyż podcinać się będzie gałąź, na której się siedzi, naruszając fundament, na którym opiera się społeczność. W rzeczywistości tak bywa, że ilekroć władza jest sprawowana przeciwko Bogu, traci ona podstawę i tytuł do rozkazywania obywatelom, do zobowiązywania ich.

27 stycznia 1974

Znowu napływa do naszej stolicy fala różnych reprezentacji filmowych, telewizyjnych i teatralnych, które są nie tylko przeciwne duchowi Ewangelii, ale są obrazą człowieka. Jeżeli w teatrach naszej stolicy, z takim trudem odbudowanych, na które poświęcono tyle pieniędzy społecznych, scena staje się miejscem publicznego zgorszenia i trzeba niekiedy bronić się zawzięcie, aby nie być zmuszonym – jak to niestety się dzieje – przez organizatorów widowisk do publicznego znieważania kobiety, to coś jest tu nie w porządku. Bodaj za mało odwagi jest w świecie artystów i w świecie widzów, jeśli nie umieją oni zaprotestować przeciwko zniewadze człowieka, jeśli zezwalają, aby sztukę sceniczną zamieniono na cyniczną.

19 stycznia 1975

Kościół jest optymistyczny, bo ma gwarancję, że słowo Boże trwa na wieki i rodzina ludzka, wpierw czy później, powróci do Ewangelii, która jest przecież Dobrą Nowiną.

26 stycznia 1975

 Wszelkie działanie przeciwko rozpoczętemu życiu jest zwykłą zbrodnią przeciwko prawom natury! Powstające pod sercem matki nowe życie nie należy do niej. Jest ono własnością nowego człowieka.

11 stycznia 1976

 Kościół nigdy Polski nie opuścił. Mogli biskupi być wywożeni z Polski, ale dobrowolnie nie opuszczali jej. Nawet w okresie podziałów piastowskich czy później, rozbiorów i okupacji, Kościół pozostawał i płacił obficie krwią swoich synów, biskupów i kapłanów, aż do ostatniej chwili.

25 stycznia 1976

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Dziennikarz tygodnika "Idziemy"

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 19 marca

Wtorek - V Tydzień Wielkiego Postu
Szczęśliwi, którzy mieszkają w domu Twoim, Panie,
nieustannie wielbiąc Ciebie.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): Mt 1, 16. 18-21. 24a
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

Nowenna do św. Rafki

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter