We wtorek 16 lutego w wieku 80 lat zmarł w Łodzi o. prof. Leon Dyczewski OFMConv., franciszkanin konwentualny, profesor socjologii, wieloletni wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, organizator studiów dziennikarskich na KUL.
2016-02-16 16:02BP KUL, aw (KAI) / Łódź/Lublin, mz
fot. Pixabay.com
W pracy naukowej podejmował zagadnienia socjologii kultury, religii, rodziny oraz mediów, łącząc podejście socjologiczne z ujęciem filozofii i polityki społecznej. Promieniował franciszkańską dobrocią i życzliwością, wychował liczne grono uczniów, dla wielu był Mistrzem.
Jako wykładowca kształcący przyszłych dziennikarzy, spisał dla nich 10 przykazań właściwego stosunku do mediów, w których zwracał uwagę na konieczność zachowania dystansu i krytycznej postawy wobec przekazów medialnych. Zachęcał, by unikać epatowania przemocą, sensacji i stronniczości, zachować niezależność i trzymać się systemu wartości.
O. prof. Leon Dyczewski – socjolog i kultury i mediów, franciszkanin konwentualny. Urodził się 28 października 1936 r. w Małopolu. Święcenia kapłańskie przyjął w 1962 roku. Rok później rozpoczął studia z filozofii społecznej i socjologii na KUL. Był wykładowcą w Wyższym Seminarium Ojców Franciszkanów w Łodzi, a w roku 1969 rozpoczął pracę na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, najpierw w Międzywydziałowym Zakładzie Badań nad Kulturą Chrześcijańską, następnie (od 1971 roku) w Katedrze Socjologii Chrześcijańskiej. W latach 1984-2008 kierował Katedrą Socjologii Kultury, a od 2008 do przejścia na emeryturę w roku 2013 Katedrą Kultury Medialnej.
Główne nurty jego zainteresowań badawczych obejmowały socjologię kultury, teorie i środki komunikowania społecznego, socjologię rodziny, antropologię społeczną, public relations, wielokulturowość, kulturę regionalną w procesach jednoczenia się Europy i globalizacji, kultury alternatywne, style życia.
Był autorem kilkuset prac naukowych i publicystycznych na temat kultury, religijności, rodziny, komunikacji społecznej i mediów, filozofii i polityki społecznej.
Wyjeżdżał na zagraniczne pobyty studyjno-badawczo-dydaktyczne do Francji, Wielkiej Brytanii, Austrii, Belgii, USA oraz Niemiec.
Równolegle z pracą naukowo-dydaktyczną angażował się w działalność administracyjno-organizacyjną. Był wychowawcą i wicerektorem Wyższego Seminarium Ojców Franciszkanów w Łodzi (1968-69), prefektem ds. Formacji i Studiów swojej prowincji zakonnej (1969-72 oraz 1989-92), prefektem ds. Formacji i Studiów Jurysdykcji Franciszkańskich Europy Środkowej i Wschodniej (1992-1995), prodziekanem Wydziału Nauk Społecznych KUL (1990-93), Dyrektorem Podyplomowego Studium Komunikowania Społecznego i Dziennikarstwa KUL, organizatorem nowego kierunku studiów dziennikarstwo i komunikacja społeczna na KUL (2007).
Należał do bardzo wielu organizacji i stowarzyszeń naukowych, m.in. do Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego (był jednym z założycieli), Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej, European Association for Catholic Adult Education (przez kilka kadencji był członkiem Prezydium). Zasiadał w komisjach Episkopatu Polski – do spraw środków społecznego przekazu, do spraw trzeźwości oraz do spraw kultury, a także Komitecie Nauk o Pracy i Polityki Społecznej PAN (4 kadencja) oraz Komitecie Socjologii PAN. Był ekspertem Państwowej Komisji Akredytacyjnej dla kierunku socjologia. Udzielał się w Zespole Doradców Ministra Pracy i Polityki Socjalnej (1992), Radzie Polityki Społecznej przy Urzędzie Prezydenta RP Lecha Wałęsy (1993-95).
Jego działalność została doceniona i wyróżniona licznymi odznaczeniami. Otrzymał między innymi Nagrodę Naukową im. Włodzimierza Pietrzaka (1995), Medal za Zasługi w Walce o Niepodległość i Prawa Człowieka 13.XII.1981 (1989), Medal Komisji Edukacji Narodowej (2004), Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2006), Medal im. Wacława Szuberta (2007), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2008).
***
10 przykazań właściwego stosunku do mediów:
Ja, Pan, jestem twoim Bogiem, a nie telewizja lub jakiekolwiek inne medium
1. Nie zapominaj nastawić anteny na świat nadprzyrodzony, na to, co w górze jest. Bóg dotrzymuje tego, co mówi i obiecuje, media nie.
2. Nie twórz fałszywych wyobrażeń o sobie, świecie i Bogu. Rzeczywistość jest często inna, aniżeli przedstawiają ją media.
3. Miej czas na Dobrą Nowinę. Tak wiele złych wiadomości dostarczanych przez media – przez dłuższy czas – nie zniesie żaden człowiek.
4. Nie zgub swoich bliźnich z oczu i nie strać wiary w ich dobrą wolę. Są oni lepsi niż ukazują ich media.
5. Nie miej upodobania w przemocy i gwałcie. Media nie mogą się bez nich obyć. A życie bez nich jest szczęśliwsze.
6. Trzymaj się mocno wyobrażenia świata i systemu wartości przekazywanych przez tradycję i do jakich sam dochodzisz. Media często je niszczą, niszczą też sacrum i wszelkie tabu.
7. Miej własną opinię na temat ważnych zagadnień życia i nie wierz wszystkiemu, co czytasz w prasie, słyszysz w radiu, oglądasz w telewizji i internecie. Media ubierając się w słowa i obrazy obiektywizmu, często są stronnicze, wiele w nich sensacji, jednostronności i półprawd, uprawiają propagandę.
8. Nie pozwól uzależnić się. Broń swojej wolności, zachowaj dystans i postawę krytyczną wobec tego, co czytasz, słyszysz, oglądasz. Właściciele koncernów medialnych, partie polityczne, potężni producenci i handlowcy przy pomocy mediów chcą pozyskać ciebie jako swego zwolennika, nabywcę swoich towarów i usług.
9. Nie patrz na innych, bądź panem samego siebie. Świat pełen ludzi potrzebuje niezależnych i w pełni rozwiniętych osobowości.
10. Nie uchylaj się od odpowiedzialności. Bohaterzy telewizyjni i filmowi mają życie wymyślone i za ciebie żyć nie będą.
prof. Leon Dyczewski OFMConv