W poniedziełek, trzy i pół tygodnia po łacinnikach, Kościoły wschodnie – prawosławny i greckokatolicki – rozpoczy Wielki Post. Różnica wynika ze sposobu wyznaczania Wielkanocy, którą chrześcijanie wschodni będą świętować 2 maja – aż cztery tygodnie później niż łacinnicy.
Różnica w dacie świętowania wynika z dwóch powodów. Chrześcijanie wschodni korzystają z kalendarza juliańskiego, a zachodni z gregoriańskiego. Ponadto obowiązuje inny sposób wyznaczania daty Wielkanocy. We wszystkich Kościołach wypada ona w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca, ale chrześcijanie wschodni dodają do tego warunek, że święto Zmartwychwstania nie może wypaść wcześniej, niż Pascha żydowska. Dlatego zdarza się, że Wielkanoc przypada w tę samą niedzielę, a bywa, że różnica wynosi nawet pięć tygodni.
Wielki Post rozpoczyna tzw. Czysty Poniedziałek. W tym dniu oraz w Wielki Piątek obowiązuje ścisły post. W odróżnieniu od liturgii zachodniej, w tym dniu nie ma obrzędu posypania głów popiołem.
W czasie pierwszego tygodnia Wielkiego Postu, Wielkiego Tygodnia oraz w środy i piątki obowiązuje wstrzemięźliwość od potraw mięsnych. W parafiach prowadzone są rekolekcje i misje wielkopostne, a wierni powinni przystąpić do sakramentów pokuty i Eucharystii.
Na co dzień nie odprawia się Mszy św., tylko inne nabożeństwa. W środy i piątki jest to Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów, w czasie której udzielana jest komunia św. Eucharystia sprawowana jest tylko w soboty i niedziele.
Druga, trzecia i czwarta sobota Wielkiego Postu są dniami szczególnej modlitwy za zmarłych, a w trzecią niedzielę przypada Niedziela Pokłonu Krzyżowi Świętemu.
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny dzieli się na 6 diecezji (warszawsko-bielska, białostocka-gdańska, lubelsko-chełmska, wrocławsko-szczecińska, łódzko-poznańska, przemysko-nowosądecka). Głową PAKP jest metropolita Warszawy i całej Polski arcybiskup Sawa. Największe wspólnoty prawosławnych żyją w województwie podlaskim – w Białymstoku oraz w jego części południowo-zachodniej: Hajnówce, Bielsku Podlaskim, Gródku, Michałowie.
Kościół greckokatolicki w Polsce tworzy metropolia złożona z trzech diecezji: wrocławsko-koszalińskiej, olsztyńsko-gdańskiej i archidiecezji przemysko-warszawskiej, którą kieruje metropolita abp Eugeniusz Popowicz. W odróżnieniu od prawosławia, Kościół ten jest w jedności z papieżem i uznaje jego prymat.
Co? Gdzie? Kiedy?
